به گزارش اقتصادسرامد، نشست تخصصی «پیش‌نگری و پیشگیری سکونتگاه‌های غیررسمی » به همت دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت بازآفرینی شهری ایران و با دبیری علمی مهرناز عطاران، سرپرست این دفتر به صورت حضوری و وبیناری، برگزار شد.

این نشست که دومین جلسه از سلسله نشست‌های «توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی, جستاری بر هست ها و رهیافتی بر بایدها » بود، با هدف بررسی عوامل شکل گیری این سکونتگاه‌ها، ارائه راهکارها و مرور تجربه‌های ملی و بین‌المللی برگزار شده و میزبان جمعی از مدیران و کارشناسان حوزه شهری از سراسر کشور بود.

عبدالرضا گلپایگانی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در این نشست، با اشاره به خشکسالی گسترده در مناطق مرکزی کشور و مشکلات فزاینده معیشت پایدار در روستاها با توجه به تغییرات اقلیمی، ریشه مشکلات امروز شهری را نادیده گرفتن مدیریت منابع و برنامه‌ریزی در گذشته بالاخص در مبدا و مقصد مهاجرت ها دانست. او تصریح کرد: اقدامات پیشگیرانه باید از مبدأ، یعنی روستا، آغاز شود و تمرکز صرف بر طرح‌های شهری بدون توجه به مسائل روستایی، موجب هدررفت سرمایه های ملی خواهد شد.

مجید روستا، عضو هیأت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران، با مرور دو دهه تجربه در ایران و جهان با موضوع سکونتگاه‌های غیررسمی، بر تغییر رویکرد از واکنش پس از بحران به سمت پیش‌نگری و پیشگیری تأکید کرد. او محورهای کلیدی پیشنهادی خود را شامل مدل‌سازی آماری برای پیش‌بینی با توجه و نگاه فرابخشی به سه سند علمی تدوین شده در این حوزه، توسعه مسکن اجتماعی و خدمات پایه، کنترل ساخت‌وساز غیرمجاز و ایجاد فرصت‌های شغلی  جامعه محلی و حمایت از سرمایه گذاران دانست و با معرفی تجربه‌های موفق فیلیپین، برزیل و مراکش تصریح کرد که تدقیق علمی در مدلهای جهانی و بازنگری تجربه های پیشین کشور می‌تواند مسیر راه سیاستگذاران را روشن‌تر کند.

مصطفی آقا علی خانی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و مدیریت شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری های کشور، با برشمردن عوامل اقتصادی، بحران مسکن و ضعف مدیریت شهری به‌عنوان دلایل گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی، مناطقی همچون قدس، بهارستان و محله میان‌آباد اسلامشهر را نمونه‌های پیچیده‌ای از پدیده سکونتگاه های غیر رسمی دانست. او تأکید کرد که برای حل این مشکل، نگاه فرابخشی و برنامه‌ریزی یکپارچه شهری و منطقه‌ای ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است اما نمی توان یک نسخه واحد برای تمام محلات سکونتگاهی کشور پیچید و در این خصوص تدقیق در اقلیم و قومیت و فرهنگ امری بسیار ضروری بوده و در غیر این صورت حذف سکونتگاه ها پاک کردن صورت مساله است. وی همچنین از مسئولان شرکت بازآفرینی شهری برای بازدید از محلات سکونتگاهی در جنوب غرب استان تهران دعوت کرد و آمادگی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری های کشور را برای کمک در این خصوص اعلام نمود.

در این نشست، مسعود بابایی، فعال اجتماعی و متخصص توانمندسازی روستایی، به تجربه گروه «دلژین» و تربیت گروه هایی از مربیان برای فعال‌سازی ظرفیت‌ها و اشتغال‌زایی در روستاها و کاهش مدیریت شده انگیزه مهاجرت روستاییان اشاره کرد و هشدار داد که حضور گروه های متکثر مردم نهاد و خیرین و صرف وقت و هزینه های حتی کلان بدون مطالعه پیشین و بدون فعال سازی ظرفیت های کیفی در روستاها و حاشیه شهرها، صرفاً «مسکن موقت» هستند او پیشنهاد داد که راهبرد ملی باید همزمان توسعه روستایی و مدیریت شهری را مد نظر قرار دهد تا از گسترش محلات و سکونتگاه‌های غیررسمی جلوگیری شود.

در خلال نشست، آمارهایی نیز ارائه شد که از جمله آن‌ها می‌توان به جمعیت بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری حاشیه‌نشین مشهد، رشد جمعیت شهرهای اقماری تهران بالاتر از میانگین کشوری، و روند صعودی و ادامه‌دار مهاجرت ناشی از خشکسالی در مناطق مرکزی کشور اشاره کرد.

در پایان نشست، مهرناز عطاران به‌عنوان دبیر علمی و سرپرست دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت بازآفرینی شهری ایران، تأکید کرد که برگزاری منظم نشست‌های تخصصی با بررسی ظرفیت ها، چالش ها و راهکارها و نگاه ترکیبی به تجربه‌های جهانی و یافته‌های داخلی می‌تواند به تدوین نقشه‌راه عملیاتی و کاربردی برای پیشگیری از گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی منجر شود.