محققان پژوهشگاه صنعت نفت، راهکاری را برای بهبود عملیات اسیدکاری و تضمین جریان نفت و گاز در میدان مشترک آذر ارائه دادند و این در حالی است که این پروژه قرار بود توسط یکی از شرکت‌های خارجی اجرایی شود؛ ولی به دلیل اعمال تحریم‌ها، اجرای آن به محققان کشور واگذار شد که دستاوردهای چشمگیری در این میدان گازی با وجود ترکیبات خورنده داشته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، دکتر صابر محمدی، مجری طرح تضمین جریان و بهبود تولید در میدان نفتی مشترک آذر با بیان اینکه میدان آذر یکی از پیچیده‌ترین میدان‌های نفتی در سطح کشور و منطقه است، گفت: میدان آذر با بیش از ۴ میلیارد بشکه ذخیره نفت درجا و تولید نفت سبک و همچنین ساختار زمین‌شناسی ویژه و توالی لایه‌های پرفشار و کم فشار، حفاری در این میدان را به یکی از سخت‌ترین و پرچالش‌ترین حفاری‌ها تبدیل کرده است.
وی وجود درصد بالایی گاز سولفید هیدروژن و دی‌اکسیدکربن در سیال میدان آذر را از دیگر ویژگی‌های این میدان نفتی نام برد و اظهار کرد: وجود این گازها، شرایط به ‌شدت خورنده‌ای را ایجاد می‌کند که از یک سو استفاده از آلیاژهای خاص مقاوم در برابر خوردگی را در تجهیزات درون‌چاهی، خطوط لوله و تأسیسات سرچاهی و فرآورش اجتناب‌ناپذیر کرده است و از سوی دیگر به دلیل خورندگی بالای سیال، عملیات اسیدکاری در چاه‌های این میدان با چالش و مشکلات عدیده‌­ای همراه است.
محمدی خاطر نشان کرد: در اوایل شروع اکتشاف و توسعه این میدان مشترک قرار بر این امر بود که از توانمندی و تجربه شرکت‌های بین ­المللی بزرگ در توسعه این میدان عظیم و پیچیده استفاده شود که به دلیل شرایط تحریمی، این امر میسر نشد و در این راستا بخش مهمی از فعالیت‌­ها طی سه قرارداد و پروژه به هم پیوسته از سال ۱۳۹۸ تاکنون به پژوهشگاه صنعت نفت واگذار شد.
مجری طرح، قرارداد اول را پروژه‌ای با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت و یکی از شرکت‌های مهندسی عنوان کرد و گفت: هدف اصلی در پروژه اول بررسی رفتار ترمودینامیکی سیال پیچیده مخزن در گستره میدان، تعیین شرایط تشکیل رسوبات آلی آسفالتین و وکس و انتخاب بازدارنده مناسب رسوبات آسفالتین-وکس بوده است که در بخش پایانی این پروژه بازدارنده‌های مختلف خوردگی به منظور کنترل خوردگی در تجهیزات و ادوات تولیدی مورد بررسی قرار گرفت.
محمدی شناخت سیال و تعیین شرایط عملیاتی و بحرانی تشکیل رسوبات آلی در چاه‌های میدان را از دستاوردهای ویژه این پروژه دانست و عنوان کرد: در این پروژه که ۶ ماه است به اتمام رسیده است، بازدارنده‌های بهینه رسوبات آسفالتین و وکس در این میدان تعیین شد و مکانیسم‌های اصلی تاثیرگذار مابین رسوبات و بازدارنده­‌ها شناخته شد و در نهایت نیز مناسب­ ترین بازدارنده خوردگی با تعیین شرایط بهینه تزریق جهت استفاده در فرایند تولید از میدان تعیین شد.
به گفته این محقق، در حال حاضر در چاه‌­های تولیدی این میدان تزریق پیوسته بازدارنده رسوب آسفالتین و بازدارنده خوردگی با نظارت پیوسته پژوهشگاه صنعت نفت در حال انجام است.
وی با اشاره به پروژه دوم که تا پایان خردادماه ۱۴۰۱ تعریف شده است، گفت: در این پروژه از یک سو آسیب ­شناسی عملیات اسیدکاری در چاه‌های میدان آذر و بهینه‌سازی فرمولاسیون پکیج اسید در عملیات اسیدکاری چاه­‌های آتی در دستور کار قرار گرفت و از سوی دیگر نیز مطالعه و بررسی پتانسیل آسیب سازندی ناشی از سیال حفاری گلایکولی از بخش­‌های مهم این پروژه محسوب می‌شود.
محمدی افزود: در فاز آخر این پروژه مطالعه آزمایشگاهی فرآیندهای ازدیاد برداشت پایه آبی با تکیه بر سیالات نوین در این حوزه انجام خواهد شد و در این بخش عملکرد سناریوهای مختلف در تولید از میدان بررسی شده و محدودیت­‌ها و مزایای هر روش مورد مطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت.
به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه صنعت نفت، محمدی بهینه­‌سازی پکیج‌های اسیدکاری در چاه­‌های مختلف میدان آذر را از مهمترین دستاوردهای این پروژه دانست و اظهار کرد: برای اولین بار در ایران، پکیج­‌های اسیدکاری قبل از تزریق و استفاده در میدان عملکرد آنها توسط آزمایشگاه انگیزش چاه در پژوهشگاه صنعت نفت مورد مطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت و در صورت نیاز بهینه‌سازی خواهد شد. در سال‌های گذشته، در عملیات اسیدکاری در میادین مختلف، سیالات اسیدکاری بدون بررسی دقیق در میدان استفاده شده است که نتایج آن نیز با شکست در عملیات و مشکلات عدیده‌­ای در فرایند تولید از میدان مواجه شده است.
وی با بیان اینکه اجرای پروتکل بررسی پکیج‌های اسیدکاری در مرحله سنتز مواد و ماقبل از استفاده در میدان، برای اولین بار در میدان آذر و با مشارکت مؤثر پژوهشگاه انجام گرفته است که این امر منجر به تولیدی ایمن و صرفه اقتصادی بالایی خواهد شد، گفت: در این زمینه پژوهشکده مهندسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت با استفاده از دستگاه­‌ها و آزمایشگاه‌­های منحصر به فرد شرایط لایه‌های مورد نظر مخزن از لحاظ دما و فشار را شبیه‌سازی کرده و پارامترهای مؤثر در عملیات اسیدکاری را بررسی کرد؛ به عنوان مثال در مطالعه چاه ۱۳ میدان آذر بهینه‌سازی پکیج اسیدی در کمترین زمان ممکن سبب ارتقاء عملیات اسیدکاری، حذف لجن‌های آسفالتینی و ورود یکی از زیرلایه‌های مخزنی به مدار تولید شده است.ایسنا