گروه صنعت و تجارت- از ابتدای سال گذشته در پی نوسانات نرخ ارز، صادرات محصولات کشاورزی جایگاه قابل توجهی در تجارت کشور از آن خود کرد و این موضوع تا حدی رونق گرفت که از نیاز بازار داخلی برای بازارهای صادراتی هزینه شد و حتی تجار کشورهای همسایه به خرید محصولات کشاورزی و باغی در محل کشت در ایران روی آوردند.
به گزارش اقتصادسرآمد، ‏افزایش حجم صادرات محصولات کشاورزی کار را به جایی رساند که محصولاتی همچون آجیل و خشکبار، گوجه فرنگی، پیاز، کاهو، سیب زمینی و چای قیمت قابل توجهی به خود گرفت و دولت برای مدیریت این اتفاق به صورت مقطعی صادرات برخی از این اقلام را ممنوع کرد.با اعمال ممنوعیت صادرات، قیمت محصولات روند صعودی خود را تغییر دادند اما آنچنان به قیمت گذشته خود بازنگشتند و اخیراً نیز در حالیکه همگان درگیر نوسان قیمت کاهو و پیاز بودند، با آزاد شدن صادرات گوجه فرنگی، بار دیگر قیمت این محصول افزایش یافت.با گران شدن نرخ ارز، صیفی‌جات بازار مناسبی در کشورهای اطراف به‌ویژه عراق پیدا کرد و به یک‌باره حجم زیادی از این محصولات از کشورمان به عراق صادر شد، به‌طوری‌که این محصولات در بازار مصرف داخلی با قیمت‌های عجیب‌وغریبی به فروش رسید و حتی نرخ‌هایی بالاتر از میوه‌ها داشتند. هر کیلوگرم سیب‌زمینی، پیاز و گوجه  به قیمت‌هایی در محدوده 8 تا 15 هزار تومان نیز به فروش رسیدند، اما اکنون ورق برگشته است.قیمت گوجه فرنگی که پیشتر در بازار داخلی کشورمان تا ۱۵ هزار تومان افزایش‌یافته بود، اکنون سقوط شدیدی کرده و ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می‌شود که موجب ضرر و زیان آنها شده است.
قیمت گوجه‌فرنگی در روزهای اول مهر ماه سال گذشته با بیش از ۴۰ درصد افزایش نسبت به ماه قبلش به حدود ۷,۰۰۰ تومان رسید که به دنبال آن قیمت رب گوجه‌فرنگی نیز افزایش چشمگیری پیدا کرد، به‌طوری‌که قیمت هر قوطی در برخی برندها و مغازه‌ها تا ۲۰ هزار تومان و در سایت‌های فروش نیز به بیش از ۲۴ هزار تومان رسید.اما طبق گزارش مرکز آمار ایران متوسط قیمت گوجه‌فرنگی در سه ماهه اول امسال به حدود ۲۲۰۰ تومان رسیده است.
در روزهای آغازین شهریور ماه نیز ستاد تنظیم بازار با توجه به کاهش قیمت گوجه‌فرنگی و به منظور جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان و از بین رفتن انگیزه تولید این محصول در سالهای آتی، سازمان مرکزی تعاون روستایی را مکلف کرد نسبت به خرید حمایتی گوجه‌فرنگی در قالب ساز و کارهای تعریف شده برای آن سازمان اقدام کند. سقف قیمت تعیین شده ۱۱۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم تحویل درب مراکز خرید است و پیش‌بینی شده است سازمان تعاون روستایی با عقد قرارداد با کارخانجات رب سازی نسبت به فروش گوجه‌فرنگی خریداری شده و یا فرآوری آن اقدام کند.
با این حال انتظارها برای کاهش قیمت گوجه‌فرنگی همچنان بی‌نتیجه مانده  و سید محمد میررضوی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران در این رابطه،‌ متوسط قیمت رب گوجه‌فرنگی را ۲۰ هزار تومان اعلام کرد و گفت: در حال حاضر قیمت عرف رب گوجه‌فرنگی در سامانه ۱۲۴ حدود ۱۶۵۰۰ تومان است، اما درخواست ما از سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان این است که قیمت عرف برای این محصول ۱۷ هزار تومان ثبت شود.
وی دلیل ثابت ماندن قیمت رب گوجه‌فرنگی را افزایش هزینه‌های تولید عنوان کرد و گفت: قیمت سایر ملزومات تولید رب گوجه‌فرنگی همچون قوطی، درب آسان بازشو،‌ کارتن و شیرینگ افزایش داشته است.
با این حال انتظار می‌رود با توجه به کاهش چشمگیر قیمت گوجه‌فرنگی، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نسبت به تنظیم قیمت رب گوجه‌فرنگی اقدامات لازم را انجام دهد.رب گوجه فرنگی در ایران با ظرفیت تولید 1 میلیـون و 300 هـزار تن در سال 95 حدود 147 هزار تن به ارزش 203 میلیون دلار صادرات داشته است. کشورهای مصرف کننده رب گوجه فرنگی ایرانی به ترتیب عراق، افغانستان، امارات ، روسیه و قزاقستان می باشد.
میزان تولید گوجه فرنگی درایران در مقایسه با تولید گوجه فرنگی در دنیا بالاتر است. عملکرد تولید گوجه فرنگی در دنیا به میزان هرهکتار بالغ بر 27 تن می باشد در صورتی که ایران در هر هکتار 38 تن گوجه فرنگی تولید می کند. ایران در صادرات رب گوجه فرنگی در مقام نهم دنیا قرار دارد.بزرگترین تولید کنندگان رب گوجه فرنگی در دنیا کشورهای چین، هند، مصر، آمریکا، ترکیه و ایران می باشند.
بزرگترین صادرکنندگان و می توان گفت مهمترین رقبای ما در بخش صادرات کشورهای: ایتالیا، چین، آمریکا، اسپانیا، پرتقال و ترکیه می باشند. کشور آذربایجان یکی از کشورهای مصرف کننده رب گوجه فرنگی ایرانی است که از طریق بازارچه های مرزی صادرات رب گوجه فرنگی به این کشور انجام می شود.
بیشترین مصرف جهانی گوجه فرنگی بصورت تازه نیست اما به شکل رب گوجه می باشد که همین رب گوجه یکی از محصولات پایه ای برای تولید کچاپ، سس و … می باشد. که برای رقیق شدن و تهیه محصولات جدید با سایر مواد مانند ادویه و نمک و شکر و سرکه و هیدروکلوئید ترکیب شده و محصولات پر مصرف در بسته بندی های مختلف را تولید می کنند.