فرانسیس فوکویاما، نظریه‌پرداز نامدار علوم سیاسی در یادداشتی برای نشریه آمریکایی «آتلانتیک» به بررسی کارایی دو سیستم سیاسی دموکراتیک و استبدادی در مدیریت بحران ویروس کرونا پرداخته است. در ادامه، یادداشت فوکویاما آمده است: «همه‌گیری ویروس کرونا که اکنون دنیا را درگیر خود کرده، در ژانویه ابتدا از چین آغاز شد، در آن مقطع بسیاری از مردم ادعا می‌کردند که سیستم استبدادی چین مانع از جریان آزاد اطلاعات در مورد بحرانی بودن اوضاع شده است. پرونده لی ونلیانگ، پزشکی که برای نخستین بار نسبت به شیوع این ویروس هشدار داد و بعداً بر اثر ابتلا به این بیماری درگذشت، به عنوان نمادی از عملکرد استبدادی حکومت دیده می‌شد.

ویروس کرونا؛ بحرانی فراگیر برای همه دولت‌ها
اکنون وضعیت برای دولت‌های دموکراتیک چندان بهتر به نظر نمی‌رسد. اروپا با شرایط بحرانی‌تری نسبت به چین روبرو است و ایتالیا تنها با وجود داشتن یک بیستم جمعیت چین، تعداد کشته شدگان‌اش بیش از آن کشور است. معلوم است که رهبران بسیاری از دموکراسی‌ها نیز فشارهای مشابهی مانند چین را برای کم کردن خطرات این بیماری همه گیر، چه برای جلوگیری از آسیب رسیدن به اقتصاد و چه برای محافظت از منافع شخصی خود، احساس می‌کنند.
این نه فقط در مورد جایر بولسونارو در برزیل یا لوپز اوبرادور در مکزیک بلکه در مورد رئیس جمهور دونالد ترامپ نیز صادق است، او تا اواسط ماه مارس اصرار داشت که آمریکا این بیماری را تحت کنترل دارد. این موضوع توضیح می‌دهد که چرا آمریکا دو ماه فرصت آماده شدن برای شیوع این ویروس را از دست داد. در همین حال، چین در حال گزارش موارد جدیدی از ابتلا است. بنا بر گزارش ها، دانشجویان چینی در انگلیس از رویکرد دولت بوریس جانسون حیرت زده‌اند.
وقتی همه‌گیری فروکش کند، من گمان می‌کنم که ما مجبور خواهیم بود به تفاوت‌هایی هرچند ساده نگاه کنیم. خط تقسیم عمده‌ای بین استبداد و دموکراسی در پاسخ به بحرانی مؤثر وجود ندارد. در مجموع عامل تعیین کننده مهم در مقابله با بحران نه نوع رژیم بلکه ظرفیت دولت و مهمتر از همه میزان اعتماد به دولت است. در مواقع بحران باید اختیارات کامل را به نهاد‌های اجرایی واگذار کنند. هیچ مجموعه‌ای از قوانین موجود نمی‌تواند پیش‌بینی همه شرایطی که کشور ممکن است با آن رو به رو شود را داشته باشد.

ویروس کرونا و دو گونه سیستم سیاسی
در اجرای درست و موثر اختیارات دستگاه اجرایی، اعتماد مهمترین چیزی است که سرنوشت یک جامعه را تعیین می‌کند. در یک دموکراسی کمتر از یک دیکتاتوری، شهروندان باید باور کنند که دستگاه اجرایی می‌داند چه کاری انجام می‌دهد.  اعتماد، متأسفانه، دقیقاً همان چیزی است که امروز در آمریکا از دست رفته است.  این یک تصور غلط و در عین حال رایج است که دموکرات‌های لیبرال لزوماً دارای دولت‌های ضعیفی هستند، زیرا آنها مجبور هستند به انتخاب مردم و رویه های قانونی احترام بگذارند. تمام دولتهای مدرن یک قوه مجریه قدرتمند دارند، زیرا هیچ جامعه‌ای بدون دولتی قوی نمی‌تواند زنده بماند. آنها به یک دولت قوی، مؤثر و مدرن نیاز دارند که بتواند قدرت را در صورت لزوم برای محافظت از جامعه، حفظ نظم عمومی و ارائه خدمات عمومی متمرکز و اعمال کند.
آنچه دموکراسی لیبرال را از یک رژیم اقتدارگرایانه متمایز می‌کند این است که قدرت دولت با نهادهایی دیگر محدود شده است. نقطه دقیق تعادل بین نهاد اصلی قدرت، قوه مجریه و نهادهای محدودکننده اصلی مثل دادگاهها و قوه مقننه همان چیزی است که یک دموکراسی را از دیکتاتوری متمایز می‌کند.

ویروس کرونا و نوع مواجهه دولت آمریکا
آمریکا با وجود سیستم خاص خود اما به گونه‌ای است که در صورت لزوم دولت از اقتدار کافی برخوردار است. در آمریكای لاتین، قوای مقننه غالباً اختیارات اضطراری را به روسای جمهور داده‌اند به طوری که پس از بحران روسای جمهوری عملا به یک دیکتاتور تبدیل می‌شوند. ما می‌بینیم که امروزه در مجارستان و فیلیپین نیز چنین اتفاقی رخ داده است.
در مقابل، آمریکا تمایل دارد پس از گذر از شرایط اضطراری، قدرت را به جامعه بازگرداند. به عنوان مثال قدرت و اختیار زیاد ارتش در سالهای 1865، 1918 و 1945 به سرعت از بین رفت. ویلسون پس از چند سال راه آهن را به مالکیت خصوصی بازگرداند یا اختیاراتی که طبق قانون پس از 11 سپتامبر به قوه مجریه اعطا شده بود، به تدریج از آن باز پس گرفته شد.
بنابراین، شاید آمریکا در ابتدای بحران به کندی عمل کند، اما اندکی پس از سرعت گرفتن بحران، احتمالاً می‌تواند با بسیاری از دولتهای اقتدارگرا از جمله دولتهای چین از نظر اعمال قدرت مشابهت داشته باشد. در واقع، می‌توان چنین استدلال كرد كه چون قدرت در آمریكا مشروعیت دموکراتیک دارد، بنابراین در دراز مدت نسبت به اقتدار یک دیکتاتوری از دوام بیشتری هم برخوردار است. علاوه بر این، دولت می‌تواند ایده‌ها و اطلاعات شهروندان و جامعه مدنی را به گونه‌ای ترسیم کند که چین نتواند این رویه را در پیش بگیرد.  از طرفی سیستم فدرال نیز خود امکانات خاصی در اختیار دولت‌های ایالتی می‌گذارد.