گروه راه و ساختمان- در همه کشورهای جهان، سازمان گمرک و قوانین گمرکی وجود دارد و از آنجا که این سازمان، ضامن امنیت اقتصادی کشورها است، نیازمند امکاناتی ویژه برای نظارت بر تخلفاتی است که در حوزه صادرات و واردات شکل میگیرند. وجود قوانین گمرکی در کلیه مراحل صادرات و واردات کالا، امری حائز اهمیت است تا بدین وسیله مسئولین بتوانند از قاچاق کالا جلوگیری کرده و امکان سواستفاده دلالان و فرصت طلبان را بگیرند.
به گزارش اقتصادسرآمد، اکنون با اجرای طرح «گمرک هوشمند»گمرک ایران، تبدیل به سازمانی الکترونیکی شده است که  با حذف کاغذ از فرآیندهای خود همه رویه‌ها، از جمله مکاتبات، ‏تشریفات گمرکی، مجوزها، پرداخت‌ها و کنترل‌ها را به صورت الکترونیکی دنبال می‌کند و در حال حاضر در صدد اجرای گمرک ‏هوشمند برای حذف مداخلات انسانی و انجام امور محوله قانونی و هدایت ذینفعان و خدمات گیرندگان در مسیرگمرک هوشمند ‏است.‏ سخنگوی گمرک ایران می گوید که پس از عبور از گمرک الکترونیکی در حال پیاده‌سازی گمرک هوشمند هستیم.
گام جدید برای تسهیل تجارت برداشته شد. در این راستا طرح گمرک هوشمند با حضور مقامات تجاری و اقتصادی و همچنین معاون اول رئیس‌جمهوری رونمایی شد. در این چارچوب، «امنیت» و «تسهیل تجارت» دو هدف اصلی است که از سوی متولیان برای طراحی و راه‌اندازی این مکانیزم جدید عنوان شده است. ضمن آنکه یکی دیگر از اهداف کلیدی این برنامه، مقابله با ویروس کرونا از طریق کاهش رویه‌های طولانی و فیزیکی تعریف شده است.
حرکت به سمت گمرک موبایل به منظور پوشش تمامی فرآیندها و تشریفات گمرکی و نیز به کارگیری بستر یکپارچه اطلاع‌رسانی ‏و ایجاد شبکه گسترده فعالان و ذی نفعان مجاز اقتصادی از جمله راهکارهای نوین سیستم‌های اطلاعاتی گمرک در کشورهای ‏پیشرفته جهان است که گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز به همین منظور با بکارگیری توان داخلی و دانش بومی، نسبت به این ‏امر خطیر اقدام کرده و فاز اول این موضوع در هفته دولت سال گذشته آغاز شده و در حال حاضر با راه‌اندازی شبکه اجتماعی ‏‏«ما» در حال پیگیری است که یکی از وعده های سیدروح‌الله لطیفی ‏سخنگوی گمرک ایران است.
سامانه پلمپ هوشمند ،سامانه شناسایی و ثبت کدهای QR  نصب شده روی کالاها است که در صورت جعلی یا تقلبی بودن کالا، آن را شناسایی کرده و به شکل قانونی از طریق امواج الکترومغناطیس ردیابی کالا را آغاز می کند. به این ترتیب، امکان ورود کالای قاچاق به کشور تا حد زیادی پایین می‌آید و جرایم دزدی یا قاچاق لوازم الکترونیکی و دیگر کالاهای دارای کد  QR به شدت کاهش می یابد. سامانه دیگری از گمرک هوشمند که به تازگی راه اندازی شده است، شبکه اجتماعی فعالان اقتصادی است که با استفاده از آن، به احتمال قوی بسیاری از مشکلات حمل و نقل کشوری و حتی ترانزیت حل خواهد شد. بسیاری از اظهارنامه ها و اعتبارات تجاری که کار با آن ها در گذشته نیازمند کاغذبازی های بسیار و صرف وقت و هزینه زیادی بود، در سامانه گمرک هوشمند بارگزاری شده و به صورت الکترونیکی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فرستاده می شود.علاوه بر این، امکان عضویت صاحبان کسب و کارها در این شبکه وجود دارد تا به این وسیله بتوانند کالاها و خدمات خود را به مردم عرضه کنند. صاحبان این شبکه ها تنها با رعایت برخی قوانین کشوری، میتوانند بدون مزاحمت سازمان های ذی ربط گمرک، در شبکه فعالیت کنند. شکی نیست که وجود سامانه هوشمند یا اینترنتی، موجب آسان‌تر شدن فعالیت های اقتصادی و تجاری شده و شاید زمینه آغاز به کار بسیاری از افرادی که تا بحال ترس از شروع یا شکست کسب و کار قانونی داشتند را ایجاد کند. افزون بر اینکه سرعت و کیفیت انجام عملیات گمرکی به روش های قدیمی، بسیار کندتر و کمتر از روش های نوین و هوشمند اینترنتی است و تنها با داشتن یک دستگاه، می توان فعالیت چندین بار رفت و آمد و کار اداری را با چند کلیک ساده انجام داد.