اجازه ندهیم آمریکا از آب گل آلودِ اختلاف ایران و آژانس، ماهی بگیرد

آمریکا با خروج از برجام به دنبال احیای فضای سخت سیاسی ایران پیش از برجام بود، اما سیاست متفاوت ایران در قبال سیاست «در رد و تمنای برجام اروپایی‌ها» از نظر سیاسی آمریکا را منزوی و از نظر اقتصادی نیز شرکای اروپایی برجام را به کنشگری واداشت. اخیرا قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با پیشنهاد سه کشور اروپایی از یک سو و مخالفت چین و روسیه از سوی دیگر با این اقدام آژانس بین‌المللی فضای جدیدی را در روابط ایران گشوده است.اروپا یک سیاست کج‌دار مریز در قبال ایران و آمریکا اتخاد کرده است، از طرفی نمی‌خواهد ایران را از دست بدهد و سازه برجام فرو بپاشد و از طرفی هم منتظر است ببیند وضعیت ترامپ چه می‌شود. اروپا در این دوران نه تنها علاقه‌ای ندارد که ببیند آمریکا به دلیل خروج از برجام یکه‌تاز میدان است بلکه حتی نمی‌خواهد در این جریان پیرو آمریکا هم باشد.
در حال حاضر یک اختلاف تکنیکی بین ایران و آژانس وجود دارد که اگر حل شود شاید زمینه‌ای برای دخالت آمریکا به وجود نیاید. اروپا نیز به دنبال این است که نظراتش نسبت به ایران چه در قالب برجام و چه مسائل دیگر از جمله مسائل حقوق بشری و موشکی و... رعایت شود. البته این مساله  به این معنی نیست که آنها حق می گویند بلکه درصدد توصیف انتظارات آنها هستم.
استراتژی نخست ایران این بود که نگذارد ترامپ یارکشی کند و همچنان در انزوای ناشی از خروج برجام باقی مانده و نتواند علیه ایران اجماع سازی کند. چرا که آنچه که در قبل از برجام اتفاق افتاد این بود که آمریکا اول یارکشی کرد و بعد اجماع سازی علیه ایران را کلید زد. استراتژی دوم ایران این بود که برجام تا آنجایی مقدس است و کارایی دارد که برای مردم و اقتصاد کشور نافع باشد و بتوانیم از مزایای آن استفاده کنیم.اگر این دو استراتژی به علاوه دو بعد سیاست کجدار مریز اروپا را روی هم بگذاریم می‌بینیم که این قطع نامه آنقدر هم قوی نیست، چرا که اولا اجماع نداشت و به مرحله رای‌گیری رسید و بعد با دو رای عمده و مخالف روس و چین همراه شد؛ ۷ رای ممتنع داده شده به قطنامه نیز آرایی بودند که کشورهای در حال توسعه به یکدیگر می‌دهند، بنابراین این قطع‌نامه‌ای قوی نیست، چرا که حتی محکومیت هم برای ایران به همراه ندارد و تنها از ایران خواسته شده است که با آژانس همکاری کند.ایران دغدغه‌های خودش را دارد و فقط از روی خوش آیند و بد آیند نیست که اجازه دسترسی نمی‌دهد بلکه باید دغدغه‌های خودش را با آژانس در میان بگذارد و ببیند که چگونه می‌‌تواند آنها را مرتفع کند، اگر بحث جاسوسی جزئی از این دغدغه‌‌ها است، باید خیلی صریح به آژانس گفته شود. مشکلی تکنیکی وجود دارد که با گفت‌و‌گوی دیپلمات‌ها با مصالحه یا بده‌بستان که کار  دیپلمات‌ها است قابل حل و فصل است.
ترامپ می‌خواهد از این اختلاف تکنیکی بین ایران و آژانس استفاده کرده و از آب گل آلود ماهی بگیرد؛ ایران نباید اجازه دهد چنین اتفاقی بیفتد و می‌بایست در راستای دو استراتژی گذشته رفتار کند. ما نباید اجازه دهیم هیچ اختلافی بین ایران و آژانس یا حتی اروپا سر سایر موضوعات و انتظاراتی که از اروپا در مقابل برجام داریم و برآورده نشده است، فضای سوءاستفاده آمریکا را فراهم کند.چینی‌ها در مورد مخالفت با قطعنامه اخیر بر خلاف روال مرسوم مقداری فعال‌تر از روس‌ها رفتار کردند؛ روس‌ها موضعی حقوقی گرفتند و گفتند که ضرورتی ندارد قطعنامه صادر شود و می‌توان به توصیه بسنده کرد، اما چینی‌ها علاوه بر موضع حقوقی، سیاسی هم برخورد کردند.علاوه بر همه این مسائل یکی از عواملی که توانسته روسیه و چین را پشت سر ما قرار دهد، بازی خوب ایران در برجام و همکاری با‌ آژانس طی بیش از ۱۵ گزارش خوب تایید شده این نهاد بوده است.ایران یک الگوی رفتاری خوب را از خود در برجام نشان داد، هم با قدرت و عوامل خود به خوبی بازی کرد و هم دو استراتژی انزوای ترامپ و پایبندی به برجام تا زمانی که برای ما نفع داشته باشد، را پیش گرفت.دو استراتژی ذکر شده در برجام توانست ساختار آن را حفظ کند و ترامپ تلاش می‌کند آن سازه را به هم بریزد. همچنان این سازه[برجام] ظرفیت برپایی را دارد و خوب است که ایران آن را حفظ کند.
* تحلیلگر مسائل سیاست خارجه
اجازه ندهیم آمریکا از آب گل آلودِ اختلاف ایران و آژانس، ماهی بگیرد
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه