گزارش «اقتصادسرآمد» از آثار منفی کرونا بربخش تجارت

کرونا نفس صادرات را چطور گرفت؟

گروه صنعت، تولید و تجارت- رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت که به صورت ویدئو کنفرانس در حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی تشکیل شد، گفت: در حالی که اقتصاد بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا تا ۲۰ درصد کوچک شد اما اقتصاد ایران در برابر مشکلات ناشی از شیوع کرونا تنها ۳ درصد آسیب دید که این نشان توانمندی دولت در ایستادگی در برابر این مشکل و مدیریت آن است.
به گزارش اقتصادسرآمد، چند ماه پس از شیوع ویروس کرونا در ایران، به نظر می‌رسد ثباتی نسبی در عرصه تجاری کشور به وجود آمده، هرچند آمارها حاکی از تاثیرگذاری کرونا بر تجارت ایران است.با شیوع ویروس کرونا از دی ماه سال گذشته در چین و همه گیری جهانی آن از اسفند۹۸، یکی از عرصه‌هایی که بیشترین آسیب را شیوع این ویروس دید، تجارت بین المللی بود.
بسیاری از کشورها مرزهای مشترک خود را بستند و پروازهای خارجی را متوقف کردند، تردد تجار به کشورهای خارجی متوقف شد و نمایشگاه‌های اقتصادی لغو شدند. در چنین بستری نهادهای بین المللی پیش بینی کردند که میزان تجارت در سال ۲۰۲۰ میلادی احتمالا بیش از ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت.
هرچند شرایط ایران از نظر اقتصادی با توجه به تحریم‌های آمریکا متفاوت است اما به نظر می‌رسد که همین روال در تجارت ایران نیز خود را نشان داده است، هرچند در ماه‌های گذشته حرکت به سمت عادی شدن ادامه یافته است.
بر اساس براوردهای ارائه شده از سوی سازمان توسعه تجارت، در هفت ماه گذشته، میزان صادرات ایران تحت تاثیر همزمان تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا، حدودا ۴۰ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که ایران در سال ۹۸، توانسته بود حدودا ۴۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی را به ثبت برساند.
در ماه‌های اخیر میزان کاهش صادرات، کمتر شده که یکی از علت‌های اصلی آن، فعال شدن دوباره مرزهای مشترک کشور است. بر این اساس، جز مرزهای جاده‌ای با ترکمنستان، تقریبا دیگر مرزهای زمینی کشور فعال هستند و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کار خود ادامه می‌دهند. از این رو پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های باقی مانده از سال ۹۹، میزان صادرات کشور بار دیگر افزایش یابد. پیش از این محمد لاهوتی – رییس کنفدراسیون صادرات ایران – نیز به ایسنا گفته بود که با گشایش دوباره مرزها و رعایت پروتکل‌ها، می‌توان امیدوار بود بخشی از افت صادرات ثبت شده در ماه‌های گذشته، جبران شود.
در کنار همه این موارد که رکود بویژه در فصل بهار را به همراه خواهد داشت، نااطمینانی از شرایط در آینده، بسیار مهمتر و تأثیرگذارتر از آثار رکودی اولیه است. هنوز هیچ برآورد دقیقی صورت نگرفته که آیا شیوع ویروس کرونا در شروع فصل گرما متوقف خواهد شد یا خیر؟ اقتصاد کشور تا چه زمان درگیر کنترل شیوع این ویروس خواهد بود؟ در پاسخ به این سؤال‌ها، مدلسازی‌های متعددی صورت گرفته که در آنها تلاش شده است تا تحت سناریوهای متفاوت، ماندگاری شیوع در کشور و همچنین میزان مبتلایان و مرگ ومیر را مشخص کند.
صرفنظر از میزان شیوع تحت سناریوهای مختلف آنچه مشخص است آن است که چه با کنترل بیماری تا چند ماه آینده و چه در صورت عدم کنترل و تداوم آن تا پایان سال، اقتصاد ایران تا پایان سال‌جاری درگیر تبعات اقتصادی ناشی از این ویروس خواهد بود.
مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی در خصوص تاثیر کرونا بر تجارت و صادرات می نویسد: هراس مصرف‌کنندگان کالاهای ایرانی در کشورهای منطقه و کاهش صادرات کشور و بستن مرزهای زمینی توسط کشورهای منطقه از جمله عراق، افغانستان و ترکیه و مرزهای هوایی به ویژه ترکیه، گرجستان و امارات به بهانه کرونا.
 تنظیم بازار اقلام و داروهای بهداشتی برای درمان و پیشگیری از جمله ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده دست، قرص‌های تقویت ایمنی بدن، انواع ویتامین‌ها و… به خوبی انجام نگرفته است. مشاهدات میدانی حاکی از آن است که متأسفانه علیرغم گذشت بیش از سه هفته از اعلام شیوع این ویروس در کشور، هنوز ستاد تنظیم بازار نتوانسته است بازار این محصولات را به نحو مطلوب تنظیم نماید و عده‌ای با احتکار و عدم عرضه به سودهای کلانی دست یافته‌اند.
 احتمال افزایش قاچاق برخی کالاهای اساسی و لوازم بهداشتی با توجه به سیاست برخی از کشورهای همسایه در افزایش ذخیره‌سازی از طرفی و سیاست‌های ارزی از طرف دیگر.
در عین حال، کاهش تشکیل سرمایه ثابت در اقتصاد ایران سبب شده است تا ظرفیت تولید بالقوه اقتصاد کاهش یابد و دستیابی به سطح رفاه سال 1390 و پیش از آن دشوار باشد؛ ازطرف دیگر، بالا بودن نرخ تورم برای دو سال پیاپی 1397 و 1398 و همچنین پیش‌بینی تورم بالای 25 درصد برای سال 1399 نیز موجب شده است تا بنگاه‌های بسیاری توانایی ادامه فعالیت خود را از دست بدهند. با این حال پیش‌بینی می‌شد که بدون کرونا، اقتصاد ایران در سال 1399 رشد مثبت غیرنفتی (هرچند اندک) را ثبت کند.
کرونا نفس صادرات را چطور گرفت؟
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه