ادامه از صفحه اول
آنچه اتفاق افتاد، نشاندهنده این بود که اگر کشورهای منطقه بخصوص کشورهای بزرگی مثل ترکیه و ایران سیاست مقاومت و ایستادگی در مقابل زیاده‌خواهی و یکجانبه‌گرایی آمریکا و غرب را در پیش بگیرند، موفق خواهند شد.در خصوص موضوع بحث این نشست، باید گفت که قره‌باغ یکی از پیچیده‌ترین مناقشات ارضی کنونی دنیاست که ابعاد منطقه‌ای، بین‌المللی، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک دارد. از سال‌های پایانی اتحاد جماهیر شوروی و قبل از فروپاشی بخصوص از سال ۱۹۸۸ ریشه‌ها و جرقه‌های این درگیری با تصمیم یکجانبه و خلاف موازین بین‌المللی شورایعالی قره‌باغ مبنی بر الحاق به ارمنستان آغاز شد. خاک قره باغ حدود ۱/۵ درصد جغرافیایی آذربایجان را شامل می‌شود، اما در نتیجه جنگ‌هایی که از ابتدای دهه ۹۰ اتفاق افتاد، در حال حاضر حدود ۲۰ درصد خاک آذربایجان در اشغال ارمنستان است. در چهار قطعنامه‌ای که از طرف سازمان ملل صادر شده است، بر تمامیت ارضی آذربایجان، تغییرناپذیری مرزهای بین المللی، عدم توسل به راه حل نظامی در تغییر مرزها و ضرورت عقب‌نشینی از سرزمین‌های اشغالی تاکید شده است. قفقاز جنوبی حدفاصل قفقاز شمالی و جهان اسلام محسوب می‌شود و یکی از مسیرهای سنتی رسیدن ایران به روسیه و اروپا بوده است. ایران پیوندهای تاریخی و تمدنی عمیقی با این منطقه دارد و این منطقه را حوزه تمدنی مشترک خود می‌داند. طبیعتاً جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند نسبت به مناقشه قره‌باغ بی‌تفاوت بماند و این درگیری بر منافع و امنیت ایران تأثیرگذار است. لذا از سال‌های اولیه جنگ در قفقاز، ایران همواره به دنبال اجرای طرح‌های عادلانه به نفع پایان دادن به این مناقشه بوده است. یکی از نخستین جلسات صلح‌سازی در قره باغ، در تهران و با حضور سران ارمنستان و آذربایجان برگزار شد و سندی به امضای ارمنستان رسید که بر تمامیت ارضی آذربایجان تاکید شده بود. متأسفانه اشغال چند شهر از جمله شوشا و لاچین به تحریک دیگران، باعث برهم خوردن توافقات تهران شود و از آن زمان به بعد، هر روز شاهد افزایش پارامترهای غیربومی در این مناقشه هستیم. بخشی از ایراداتی که افکار عمومی ترکیه به موضع ایران دارند، بخاطر این است که رسانه‌های این کشور به همه ابعاد مناقشه قره‌باغ و اتفاقات دهه ۹۰ در قفقاز جنوبی نپرداخته‌اند. افکار عمومی ترکیه باید به این نکته توجه کند که رژیم اسرائیل بعد از دهه ۹۰ وارد قفقاز جنوبی شده و در این منطقه نقش ایفا می‌کند. قره‌باغ خاک اسلام است و اشغال شده است، اما آیا قرار است رژیم صهیونیستی خاک اسلام را آزاد کند؟ آیا خواسته به حق مردم آذربایجان مبنی بر حمایت جهان اسلام توسط کسانی که با جذب حمایت رژیم اسرائیل مرتکب اشتباه شده‌اند، موجب بی‌توجهی قرار نگرفته است؟ اسرائیل می‌خواهد این مناقشه به درازا بیانجامد که هم آذربایجان و هم ارمنستان روابط نظامی با تل آویو برقرار کند که سیگنال‌های آن را طی هفته‌های اخیر شاهد بوده‌ایم اما جمهوری اسلامی در مورد امنیت ملی خود و رابطه همسایگان با رژیم صهیونیستی بسیار حساس است و هیچ خدشه‌ای را در امنیت ملی خود برنمی‌تابد. ما نمی‌توانیم در خصوص حضور رژیم صهیونیستی در مرزهای شمالی خود بی‌تفاوت باشیم، چراکه بسیاری از اتفاقات امنیتی دو دهه اخیر در ایران بخاطر حضور اسرائیلی‌ها در منطقه قفقاز بوده است. می‌دانیم که دولت و افکار عمومی ترکیه نسبت به حضور اسرائیل در کشورهای اسلامی حساس هستند، اما رسانه‌های ترکیه باید در خصوص اینکه این رژیم در قفقاز چه می‌کند، بیشتر اطلاع‌رسانی کنند. افکار عمومی ایران همانند مواضع رسمی دولتی ایران طرفدار پایان اشغالگری است، اما این مواضع از جمله بیانیه‌های ائمه محترم جمعه برخی از شهرهای ایران در رسانه‌های ترکیه به صورت کامل و دقیق مورد توجه قرار نگرفت و از حضور داوطلبان ایرانی برای آزادی قره‌باغ و شهدای ایران در این راه سخنی نگفتند. دو مطلب بی‌اساس هم در رسانه‌های ترکیه مطرح بود که با گذشت زمان، کذب بودن آنها ثابت شد. یکی انتقال نیروهای پ‌ک‌ک از طریق ایران به ارمنستان بود، که غیر از رسانه‌های ترکیه، هیچ منبع مستقل دیگری این خبر را نقل و تأیید نکرد. اگر به عقل و منطق و سوابق هم نگاه کنیم، چنین چیزی محال خواهد بود. ایران هم مانند ترکیه پ‌ک‌ک را گروه تروریستی می‌داند و در حال جنگ با این گروه است و چندین مرزبان جوان ما توسط این گروه به شهادت رسیده اند. مطلب بی‌اساس دوم، ارسال کمک تسلیحات روسیه به ارمنستان و انتشار ویدئویی در این زمینه بود. ما با کشورهای همسایه خود دارای تجارت عادی هستیم و در تمامی مرزهای ایران چنین مراودات عادی تجاری انجام می‌شود. اگر قرار بود محموله نظامی ارسال شود، لازم نبود در ملأ عام و آشکارا اینگونه حمل شود. البته دو گزارش بی اساس مطبوعات ترکیه را از زبان هیچ کدام از مسئولین رسمی این کشور نشنیده ایم و هیچگاه مقامات ترکیه این گزارشات را تأیید نکردند.
* سفیر ایران در آنکارا ‏