ثبات بازار ارز لازمه مهار تورم
با جهش قیمت ارز در کشور، بقیه فعالان اقتصادی هم نرخهای کالا و خدمات خود را افزایش میدهند بدون این که الزاما به صورت مستقیم به نرخ ارز ارتباط داشته باشند زیرا نرخ ارز در ایران در حکم شاخص مرجع است که رفتارها را شکل میدهد. اگر به صورت تاریخی بررسی کنیم، ایران جزو کشورهایی است که در 40 سال گذشته رشد نقدینگی و تورم بالا داشته است و در بلند مدت کاملا رابطه معناداری بین رشد نقدینگی و تورم در کشور وجود داشته است و از این نظر، بنده معتقدم که عامل اصلی تورم در چند ده سال گذشته، رشد نقدینگی بوده است. البته در مواقعی مثل شرایط کنونی کشور، رشد تورم از رشد نقدینگی فراتر رفته است که در این شرایط نمیشود همه تورم را به نقدینگی نسبت داد بلکه باید به عوامل دیگر موثر بر تورم هم پرداخت.
تحریمهای خارجی و افزایش نرخ ارز در چند سال اخیر از جمله عواملی بود که موجب شد، نرخ تورم کشور از متوسط بلند مدت تورم فراتر رود و دولت هم نتواند آن را کنترل کند.
در سالهای قبل دولت با استفاده از درآمدهای نفتی در کوتاه مدت نرخ ارز را کنترل میکرد که به این ترتیب هم آثار تورمی رشد نقدینگی مهار و هم مشکلات ساختاری اقتصاد پوشش داده میشد، در سه سال اخیر به دلیل این که درآمدهای نفتی به شدت کاهش پیدا کرد، امکان مدیریت نرخ ارز وجود نداشت و به همین دلیل هم تورم در جامعه بسیار نمود پیدا کرد.
معتقدم که تورم ایران به صورت بلند مدت در رشد نقدینگی ریشه دارد اما در کوتاه مدت به نرخ ارز بر میگردد که نرخ ارز هم بستگی به توانایی دولت برای تثبیت کردن یا نکردن آن دارد.
در موضوع تورم باید بین دو تیپ مقاطع زمانی در کشور تفکیک و تمایز قائل شد و دورههایی که مجموعه شرایط اقتصادی کشور عادی است را جدا از دورههایی که شرایط کشور عادی نیست، تحلیل کرد. در شرایط عادی گردش امور اقتصادی طبق شیوه قبل انجام میشود و کشور نفت صادر میکند و در عوض واردات انجام میدهد البته بعضی سالها صادرات و واردات کم و زیاد میشود اما در کل در روال صادرات و واردات اختلالی وجود ندارد اما در مواقعی دیگر همچون سالهای 90 تا 92 درآمدهای نفتی کشور سقوط میکند و در روال صادرات و واردات کشور اختلال ایجاد میشود که نتیجه این امر وقوع تورم سرکش در کشور است. این سرکشی تورم موجب میشود تا فشار تورمی کاملا محسوسی به مردم وارد شود تا حدی که بعضا تغییر قیمتها هفتگی و روزانه اتفاق میافتد.
باید بررسی کرد که افزایش نرخ ارز به چه میزان بر روی افزایش هزینههای تولید و قیمت کالا اثر میگذارد زیرا در حال حاضر کشور چندان واردات مصرفی ندارد که وقتی نرخ ارز بالا رفت، آن کالاها هم گران شوند. از سوی دیگر، واردات کالاهای واسطهای هم زیاد نیست و به نظر نمیرسد صنعت خودرو سازی هم چیزی بیشتر از 10 درصد به کالاهای خارجی وابسته باشند.
منطقی نیست که در شرایطی که رکود گسترده وجود داشته باشد، قیمتها به این اندازه افزایش پیدا کند زیرا در شرایطی که تقاضا بیشتر از تولید افت کرده است، دلیلی ندارد که قیمتها با افزایش همراه باشند بر این اساس من شخصا معتقدم که کشور در شرایط رکود گسترده نیست.
در شرایط فعلی اگر نمیتوان نرخ ارز را کنترل کرد، حداقل میبایست رشد نقدینگی را کنترل نمود تا تورم هم کنترل شود. نرخ دلار در واقع نرخ برابری ریال و دلار است و در شرایطی که عرضه دلار به دلیل تحریمها کم شده است، باید از افزایش میزان ریال جلوگیری نمود چون در غیر این صورت اگر عرضه دلار کم شود اما عرضه ریال افزایش یابد، نرخ ارز هم افزایش مییابد و ثابت نمیماند. بر این اساس اگر کنترل بازار ارز به دلیل تحریمها امکان پذیر نیست پس باید ریال را مدیریت نمود تا بتوان به این ترتیب نرخ ارز را مهار کرد.
بنده موافق رفع تحریمها هستم اما این نگرانی را هم دارم که با رفع تحریمها، اقتصاد کشور به روال سابق یعنی فروش نفت برگردد و اصلاحات ساختاری فراموش شود آن هم در شرایطی که کشور تحت شدیدترین فشارها به سمت اصلاح ساختاری نرفت.
نقدینگی متغیری نیست که در کنترل کامل سیاستگذار باشد که امروز یک دکمه بزند و نقدینگی کم شود زیرا رشد نقدینگی در ایران پدیده ای ساختاری است که ساختار دارد به سیاستگذاران تحمیل میکند. کارهایی مثل رشد نقدینگی در بلند مدت تاثیر دارد اما به کار امروز کشور نمیآید ولی باید در بلندمدت به آن فکر کرد و برای آن برنامهریزی داشت.
عامل اصلی که در کوتاه مدت بر نرخ ارز تاثیر میگذارد، وضعیت تراز پرداختها است که اگر بتوان آن را بهبود بخشید بر نرخ ارز تاثیر مثبت میگذارد.
گشایشهای ارزی میتواند موجب دسترسی کشور به منابع لازم برای مدیریت بازار ارز شود اما نکته مهم این است که دسترسی به منابع ارزی موضوعی سیاسی است و در حوزه سیاستگذاری اقتصادی جای نمیگیرد.
*عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)
تحریمهای خارجی و افزایش نرخ ارز در چند سال اخیر از جمله عواملی بود که موجب شد، نرخ تورم کشور از متوسط بلند مدت تورم فراتر رود و دولت هم نتواند آن را کنترل کند.
در سالهای قبل دولت با استفاده از درآمدهای نفتی در کوتاه مدت نرخ ارز را کنترل میکرد که به این ترتیب هم آثار تورمی رشد نقدینگی مهار و هم مشکلات ساختاری اقتصاد پوشش داده میشد، در سه سال اخیر به دلیل این که درآمدهای نفتی به شدت کاهش پیدا کرد، امکان مدیریت نرخ ارز وجود نداشت و به همین دلیل هم تورم در جامعه بسیار نمود پیدا کرد.
معتقدم که تورم ایران به صورت بلند مدت در رشد نقدینگی ریشه دارد اما در کوتاه مدت به نرخ ارز بر میگردد که نرخ ارز هم بستگی به توانایی دولت برای تثبیت کردن یا نکردن آن دارد.
در موضوع تورم باید بین دو تیپ مقاطع زمانی در کشور تفکیک و تمایز قائل شد و دورههایی که مجموعه شرایط اقتصادی کشور عادی است را جدا از دورههایی که شرایط کشور عادی نیست، تحلیل کرد. در شرایط عادی گردش امور اقتصادی طبق شیوه قبل انجام میشود و کشور نفت صادر میکند و در عوض واردات انجام میدهد البته بعضی سالها صادرات و واردات کم و زیاد میشود اما در کل در روال صادرات و واردات اختلالی وجود ندارد اما در مواقعی دیگر همچون سالهای 90 تا 92 درآمدهای نفتی کشور سقوط میکند و در روال صادرات و واردات کشور اختلال ایجاد میشود که نتیجه این امر وقوع تورم سرکش در کشور است. این سرکشی تورم موجب میشود تا فشار تورمی کاملا محسوسی به مردم وارد شود تا حدی که بعضا تغییر قیمتها هفتگی و روزانه اتفاق میافتد.
باید بررسی کرد که افزایش نرخ ارز به چه میزان بر روی افزایش هزینههای تولید و قیمت کالا اثر میگذارد زیرا در حال حاضر کشور چندان واردات مصرفی ندارد که وقتی نرخ ارز بالا رفت، آن کالاها هم گران شوند. از سوی دیگر، واردات کالاهای واسطهای هم زیاد نیست و به نظر نمیرسد صنعت خودرو سازی هم چیزی بیشتر از 10 درصد به کالاهای خارجی وابسته باشند.
منطقی نیست که در شرایطی که رکود گسترده وجود داشته باشد، قیمتها به این اندازه افزایش پیدا کند زیرا در شرایطی که تقاضا بیشتر از تولید افت کرده است، دلیلی ندارد که قیمتها با افزایش همراه باشند بر این اساس من شخصا معتقدم که کشور در شرایط رکود گسترده نیست.
در شرایط فعلی اگر نمیتوان نرخ ارز را کنترل کرد، حداقل میبایست رشد نقدینگی را کنترل نمود تا تورم هم کنترل شود. نرخ دلار در واقع نرخ برابری ریال و دلار است و در شرایطی که عرضه دلار به دلیل تحریمها کم شده است، باید از افزایش میزان ریال جلوگیری نمود چون در غیر این صورت اگر عرضه دلار کم شود اما عرضه ریال افزایش یابد، نرخ ارز هم افزایش مییابد و ثابت نمیماند. بر این اساس اگر کنترل بازار ارز به دلیل تحریمها امکان پذیر نیست پس باید ریال را مدیریت نمود تا بتوان به این ترتیب نرخ ارز را مهار کرد.
بنده موافق رفع تحریمها هستم اما این نگرانی را هم دارم که با رفع تحریمها، اقتصاد کشور به روال سابق یعنی فروش نفت برگردد و اصلاحات ساختاری فراموش شود آن هم در شرایطی که کشور تحت شدیدترین فشارها به سمت اصلاح ساختاری نرفت.
نقدینگی متغیری نیست که در کنترل کامل سیاستگذار باشد که امروز یک دکمه بزند و نقدینگی کم شود زیرا رشد نقدینگی در ایران پدیده ای ساختاری است که ساختار دارد به سیاستگذاران تحمیل میکند. کارهایی مثل رشد نقدینگی در بلند مدت تاثیر دارد اما به کار امروز کشور نمیآید ولی باید در بلندمدت به آن فکر کرد و برای آن برنامهریزی داشت.
عامل اصلی که در کوتاه مدت بر نرخ ارز تاثیر میگذارد، وضعیت تراز پرداختها است که اگر بتوان آن را بهبود بخشید بر نرخ ارز تاثیر مثبت میگذارد.
گشایشهای ارزی میتواند موجب دسترسی کشور به منابع لازم برای مدیریت بازار ارز شود اما نکته مهم این است که دسترسی به منابع ارزی موضوعی سیاسی است و در حوزه سیاستگذاری اقتصادی جای نمیگیرد.
*عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
کلاهبرداران دست به کار شدهاند، اینترنتی طلا نخرید
-
افزایش شکاف دهک ها
-
سیاستهای بانک توسعه تعاون برای نیازهای تعاونگران
-
کاهش هزینه ارزی در مجتمع فولاد بناب با بومي سازي قطعات
-
آغاز به کار سیستم نوبت دهی تلفنی مشتریان بانک رفاه
-
ثبات بازار ارز لازمه مهار تورم
-
بسته حمایتی جدید سازمان مالیاتی در حمایت از مشاغل آسیب دیده از کرونا
-
راهاندازی «سپردهگذاری کوتاهمدت آتیه طلایی» بانک مسکن
-
افزایش سقف انتقال وجه کارت به کارت پست بانک به ۱۰۰ میلیون ریال
-
اشتغال زایی 300 نفر در لرستان با حمایت بانک کشاورزی
اخبار روز
-
پرداخت تسهیلات قرضالحسنه به کسب و کارهای آسیبدیده
-
یک سر و گردن بالاتر از همه
-
آشنایی با کفپوش عایق برق فشار قوی
-
«معلم خصوصی ارزان و آنلاین برای شب امتحان» با یک تلفن!
-
تقدیرشرکت آب و نیرو از قهرمانان ورزشی شهرستان گتوند در مسابقات جهانی
-
راه اندازی کارگاه تولید شمش آلومینیوم از ضایعات
-
آمادگی پیام رسان بله برای ارائه خدمات به مسافران سرزمین وحی
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد