گروه صنعت، تولید و تجارت- اخیرا قیمت شیر و در پی آن نرخ انواع لبنیات در کشور افزایش یافته این درحالی است که نرخ مصوب شیر خام هیچ تغییری نکرده است.تولید انواع لبنیات در کشور بستگی به تولید کافی و توزیع دقیق شیر خام از سوی دامداری‌ها دارد و شیرخام باید به طوری توزیع شود که هیج یک از کارخانه های صنایع لبنی کمبودی در این زمینه احساس نکنند.طی چند ماه اخیر تعیین نرخ مصوب شیر از سوی دولت و افزایش هزینه های تولید باعث شده تا تولید برای دامداران صرفه اقتصادی نداشته باشد و شیر را با نرخ‌های بالاتر به دست شرکت‌های لبنی برسانند که همین موضوع موجب اختلال در توزیع شیر در سطح کشور شده است.در شرایط کنونی مسلم است که نهاده‌های دامی با نرخ‌های بالاتر از نرخ مصوب به دست دامدار می‌رسد و این افراد نیز برای جلوگیری از ضرر مجبور به فروش شیر بالاتر از نرخ مصوب هستند. در حالی که، شیر به اندازه کافی برای عرضه به شرکت‌های لبنی و واحدهای ماست بندی وجود دارد، اما اینکه به اندازه نیاز ‏به دست آن‌ها نمی‌رسد قطعا نشان از ضعف در نظارت‌ها دارد.بر اساس اعلام انجمن صنایع لبنی کشور، از حدود ۱۵ سال گذشته ‏بیش از ۸۰۰ واحد تولید لبنیات در کشور تعطیل شده اند که این آمار برای کشوری که جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان دام در جهان ‏است آمار مطلوبی نیست.‏در این خصوص، سخنگوی صنایع لبنی ایران دلایل روند افزایشی قیمت محصولات لبنی را قاچاق شیر خشک و گران نهاده‌های دامی می‌داند که منتج به افرایش هزینه تمام شده تولید محصولات لبنی شده است.
محمدرضا بنی طبا در پاسخ به چرایی ادامه روند افزایشی قیمت محصولات لبنی گفت: محصولات لبنی نیز مانند هر محصول دیگری تابع هزینه تمام شده تولید است و در صورت افزایش هزینه تمام شده تولید قیمت محصول نهایی به ناچار افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: در حال حاضر قیمت شیرخام که اصلی‌ترین ماده اولیه تولید محصولات لبنی است افزایشی بوده که در نتیجه قیمت تولید محصولات لبنی را افزایش می‌دهد.
به گفته وی؛ هر روز دامداران قیمت فروش شیرخام را به کارخانه‌ها افزایش می‌دهند.
بنی طبا مدعی شد؛ دامداران هر کیلوگرم شیرخام از 4 هزار و 800 تا 5 هزار تومان درب کارخانه تحویل صنایع می‌دهند، در حالی که ستاد تنظیم بازار قیمت فروش شیر خام (با مشخصات 2.3 درصد چربی و بار میکروبی زیر 100 هزار) را مبلغ 4 هزار و 500 تومان تصویب کرده است.سخنگوی صنایع لبنی ایران اظهار کرد: البته این قیمت هم خلاف جلسات کارشناسی بوده و قیمت محصولات لبنی بر اساس شیر خام 4 هزار و 15 تومانی تعیین شده بود.
وی ادامه داد: سازمان حمایت متعهد به توافقات صورت گرفته در جلسات کارشناسی نبود و قیمت شیرخام را دو بار افزایش داد بدون اینکه تاثیر این افزایش قیمت را بر قیمت محصولات لبنی مشمول قیمت گذاری دولتی محاسبه کند.
بنی طبا قاچاق شیرخشک و گرانی نهاده‌های دامی دو دلیل روند افزایشی قیمت لبنیات دانست.افزایش قیمت نهاده‌های دامی بر افزایش هزینه تولید شیر و قیمت آن موثر بوده است.
بنی طبا تفاوت قابل توجه قیمت شیرخشک در داخل و خارج کشور را از عامل تمایل به قاچاق این محصول عنوان کرد و گفت: قیمت هر کیلوگرم شیرخشک در کشور 30 تا 35 هزار تومان و در بازار کشورهای منطقه حدود 3 دلار یا 75 هزار تومان است، این تفاوت قیمت موجب وسوسه فرصت طلبان برای قاچاق شده است.
وی ادامه داد: با توجه به تفاوت قیمت داخل و خارج از کشور، اگر صنایع شیرخشک هر کیلوگرم شیرخام را از دامداران 6 تا 7 هزار تومان هم بخرند برای آن‌ها توجیه اقتصادی دارد.
بنی طبا معتقد است؛ بلاتکلیفی تعرفه صادراتی شیرخشک زمینه ساز شرایط پیش آمده برای این کالا شده است.
وی اظهار کرد: قرار بر این بود تعرفه 40 درصدی برای صادرات شیرخشک اعلام شود، اما تا امروز این تعرفه از سوی سازمان توسعه تجارت ابلاغ نشده است.
بنی طبا تاکید کرد: اختلاف بر سر مسائل مربوط به تقسیم وظایف بین وزارت صمت و جهادکشاورزی موجب شده این روزها شاهد مشکلات متعددی در حوزه تولید و بازار محصولات کشاورزی و دامی باشیم که موضوع تعرفه صادراتی شیرخشک یکی از آن‌ها است.
سعید سلطانی سروستانی مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور هم با اشاره به اینکه تولید شیر نسبت به ماه‌های گذشته تفاوت چندانی نداشته است، اظهار کرد: اگرچه در نمودار مقداری تغییر در تولید شیر است، اما به طور کلی دامدار نمی‌تواند دام خود را بدون غذا بگذارد.وی با اشاره به اینکه کاهش محسوسی در تولید شیر رخ نداده است، افزود: تاکنون دامدار از طرق مختلف اقدام به تامین نهاده کرده است، اما به فصل کاهش تولید شیر نزدیک می شویم که امیدواریم با تامین به موقع نهاده نگذاریم مشکل خاصی رخ دهد.
سلطانی تولید روزانه شیر را ۳۳ هزار تن اعلام کرد و گفت: اگر بنا به هر دلیلی علوفه به دام نرسد، امکان تولید شیر وجود ندارد، تاکنون دامدار به هر قیمتی نهاده را تامین کرده است چرا که دام همانند جوجه نیست که بلافاصله بعد از بیرون آمدن از تخم آن را کشت، دامدار به دلیل قیمت بالای دام سرمایه خود را حفظ کرده است، اما با ادامه این روند چاره‌ای ندارد جز اینکه دام‌های مولد را به کشتارگاه بدهد.
مدیر عامل اتحادیه دامداران حداقل قیمت تمام شده هر کیلو شیرخام را با احتساب تامین نهاده با نرخ مصوب، ۴ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: در حال حاضر کارخانه‌ها به طور متوسط با نرخ ۲ هزار و ۹۶۰ تومان شیر دامدار را خریداری می‌کنند که این نرخ شامل شیر صنعتی، نیمه صنعتی و سنتی است. ناگفته نماند که پایین‌ترین قیمت مربوط به استان اردبیل است که هر کیلو شیر را با نرخ ۲ هزار و ۱۰۰ تومان از دامداران سنتی می‌خرند.
مدیر عامل اتحادیه دامداران درباه اینکه آیا کاهش عرضه شیر به کارخانه‌های لبنی و فرآوری از سوی خود دامدار را تایید می‌کنید، گفت: دامدار که امکان فرآوری محصول را ندارد که بتواند اقدام به این کار کند و تنها ممکن است بخشی از شیر تولیدی را برای خود مصرفی نگه دارد و تبدیل به ماست و پنیر کند چرا که در شرایط فعلی لبنیات ارزان‌ترین غذا برای خانوارهای کم درآمد است.