به گزارش اقتصادسرآمد، این گذرگاه‌ها سکونتگاه موقت هزاران دل پرشور و گام‌های مشتاق به سوی عشق و ایمان بودند؛ جایی که تکثر زبانی و فرهنگی نه فقط تحمل می‌شد، بلکه در رقص هماهنگ تعاملی معنا می‌یافت.
 
**مرز مهران؛ قلب تپنده مسیر اربعین و میزبان بیش از 1.8 میلیون زائر
 
به گزارش فرینا، مرز مهران، پرترددترین گذرگاه کشور، بیش از دو میلیون و بیست شش هزار زائر را با سازماندهی دقیق و زیرساخت‌های گسترده میزبانی کرد. پارکینگ‌هایی به وسعت آسمان، پذیرای بیش از 150 هزار خودرو بودند و ناوگان حمل‌ونقل همچون رگ‌های زندگی، زائران را به موکب‌ها، اقامتگاه‌ها و پایانه‌ها هدایت می‌کرد. مسیرهای تردد به شکلی جدا شده بودند که هم صدای حرکت خودروهای محلی شنیده می‌شد و هم نسیم آرام حرکت زائران، بدون اصطکاک. سایه‌بان‌ها و مه‌پاش‌ها خستگی راه را می‌زدودند و دستگاه‌های خودپرداز، نیازهای مالی لحظه‌ای را پاسخ می‌دادند.
 
در کنار این نظم، تیم‌های پزشکی سیار، اتوبوس‌های امدادی و بالگردهای امداد هوایی در هر لحظه آماده بودند تا نغمه سلامت را حفظ کنند. بنرهای شهدای مقاومت و روایت‌های فرهنگی در مسیرها نقش بست و به زائران هویتی فراتر از جغرافیا هدیه کرد. هرچند نبود ساختار مدیریتی کامل و محدودیت‌های بودجه‌ای، مانع از بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های این منطقه شد.
 
**مرز بین‌المللی شلمچه؛ پل فرهنگی و میزبان بیش از 1266253هزار زائر ایرانی و خارجی
 
شلمچه با عبور بیش از 11272077هزار زائر ایرانی و نزدیک به 60 هزار زائر خارجی، سهم قابل توجهی از ترددهای اربعین را به خود اختصاص داد.
 
ستاد اربعین سازمان منطقه آزاد اروند با همکاری ستاد اربعین استان خوزستان و دیگر دستگاه های اجرایی انجام اقدامات زیرساختی، فرهنگی و خدماتی نظیر نصب سایه‌بان و مه پاش دو هکتاری در صحن امام رضا(ع)؛ تجهیز بیمارستان شهید سلیمانی، استقرار ماشین های آتش نشانی و ... را در دستور کار خود قرار داد تا این مرز به یکی از گذرگاه های مهم ایام اربعین حسینی بدل شود.
 
ایجاد فضایی برای استقرار موکب فرهنگ و هنر، برپایی غرفه‌های متنوع شامل: کتابخانه‌های عمومی خوزستان، جهاد تبیین، مهدی یاران، سه‌شنبه‌های مهدوی …  و همچنین، راه‌اندازی سامانه پاسخ اربعین و اپلیکیشن«زائریاب» برای تسهیل ارتباط و اطلاع‌رسانی سریع به زائران در کنار برنامه‌های فرهنگی جانبی و راه‌اندازی سامانه پاسخ اربعین و اپلیکیشن«زائریاب» برای تسهیل ارتباط و اطلاع‌رسانی سریع به زائران تنها بخشی از اقدامات انجام شده در این مرز بوده است.
 
بر همین اساس امکانات رفاهی و رسانه‌ای، پهن کردن 200 تخته فرش متبرک از حرم امام رضا(ع) برای استراحت زائران، راه‌اندازی قرارگاه رسانه‌ای ـ خبری برای پوشش 24 ساعته مراسم از طریق رسانه‌ها و پلتفرم‌ها و دعوت از مستندسازان برای ثبت این رویداد عظیم نیز در مرز بین المللی شلمچه، این مرز را به یکی از بهترین مرزهای تردد زوار تبدیل کرده است.
 
**مرز خسروی؛ تسهیل‌گر بیش از 500 هزار تردد
 
خسروی با ثبت عبور بیش از 500 هزار زائر، سهم قابل توجهی از ترددهای کل کشور داشت و با امکانات مناسب، نقشی مهم در خدمت‌رسانی ایفا کرد.
 
**مرز دوغارون؛ نماد مهمان‌نوازی و مهربانی
 
مرز دوغارون میزبان مهاجران افغانستانی بود که از ایران خارج می شدند به سمت کشورشان  هر روز بیش از 2000 پرس غذای گرم و آب معدنی دریافت می‌کردند؛ جایی که لبخند و مهر، همراه هر پرس غذا به زائران هدیه داده می‌شد
 
**مرز بازرگان؛ کانون هم‌زیستی فرهنگی و میزبانی از بیش از 7000 زائر خارجی
 
مرز بازرگان، واقع در منطقه آزاد ماکو، امسال نیز میزبان زائرانی از کشورهای مختلف از جمله آذربایجان، ترکیه، گرجستان و حتی برخی کشورهای اروپایی بود. در این ایام، موکب‌های مردمی همچون «موکب شهید باکری»، «موکب مدافعان حرم»، «موکب شهید رضایی»، «موکب امام رضا(ع) شهرداری تهران» و «موکب بقیه‌الله ارومیه» با اجرای برنامه‌های فرهنگی متنوع به زبان‌های مختلف، فضایی گرم و معنوی برای زائران فراهم کردند.
 
این موکب‌ها با ارائه خدماتی نظیر پذیرایی، تغذیه رایگان، دسترسی به اینترنت، توزیع بسته‌های فرهنگی و اقامه مراسم مذهبی، نقش مهمی در تسهیل سفر زائران و تقویت پیوندهای فرهنگی ایفا کردند. بر اساس آمارهای رسمی، تعداد زائران خارجی این مرز در سال جاری به 7782 نفر رسید که نشان‌دهنده استقبال گسترده از این برنامه‌هاست.
 
موکب‌های مرز بازرگان تا پایان ماه صفر به منظور بدرقه زائرین محترم  نیز به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
 
این گزارش حاکی از آن است که مرز بازرگان به‌عنوان یکی از کانون‌های مهم فرهنگی و مذهبی در شمال غرب کشور، سالانه پذیرای هزاران زائر از اقصی نقاط جهان است و نقش بی‌بدیلی در ترویج ارزش‌های دینی و تقویت روابط بین‌المللی ایفا می‌کند.
 
**مرز تمرچین؛ حلقه تکمیلی مسیر معنوی زائران شمال‌غرب کشور
 
مرز تمرچین نیز با موکب‌های فعال و هدایت دقیق نیروهای امنیتی، حلقه‌ای حیاتی در خدمت‌رسانی و هدایت زائران به سوی عراق بود. زائران پس از عبور، به موکب اوغلو در شهرستان خوی و سپس ارومیه هدایت شدند.
 
**جمع‌بندی و چشم‌انداز
 
بازدیدهای میدانی و جلسات هماهنگی معاونت فرهنگی، اجتماعی و گردشگری دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با نهادهای مختلف، نمایانگر سیاست تعاملی و مشارکتی برای توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و رفاهی است.
 
عملکرد مرزهای مناطق آزاد در اربعین 1404، فراتر از خدمت‌رسانی صرف، نمادی زنده از پیوند «تکثر فرهنگی» و «کنش جمعی همدلانه» بود؛ جایی که مدیریت هوشمند، هم‌افزایی نهادها و ظرفیت‌های مردمی، برهه‌ای تاریخی را ثبت کردند. آینده این گذرگاه‌ها در نهادینه‌سازی ساختارهای مدیریتی و ارتقای سرمایه اجتماعی، نویدبخش شاه‌راه‌های نوین همزیستی و مشارکت اجتماعی است.