تاریخ انتشار:1404/8/18
رویش چراغ خاموش سازه‌ها در ساحل مُکَسَر

«سرآمد» از ساخت‌وساز غیرمجاز در سواحل بکر هرمزگان گزارش می دهد؛

رویش چراغ خاموش سازه‌ها در ساحل مُکَسَر

اقتصادسرآمد- سال‌هاست که کارشناسان و مسئولان اجرایی کشور همسو با یکدیگر ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم دریا و همچنین در محدوده آثار ثبت ملی را از مهم‌ترین چالش‌های حوزه گردشگری و میراث‌فرهنگی کشور معرفی می‌کنند. هرچند قوانین و مقررات سختگیرانه‌ای برای جلوگیری از چنین ساخت‌وسازهای غیرمجازی وجود دارد و بارها خبرهای مربوط به انتشار با متخلفان در این زمینه در رسانه‌ها منعکس شده است، بااین‌حال هنوز هم از گوشه‌وکنار اخبار و گزارش‌هایی مبنی بر ساخت‌وساز در سواحل بکر به گوش می‌رسد.

به گزارش «اقتصاد سرآمد»، بندر مقام از توابع بخش شیبکوه شهرستان بندرلنگه استان هرمزگان است. در چند کیلومتری بندر مقام از طرف جاده پارسیان-مقام، منظره‌ای چشم‌نواز از تلاقی کوه و دریا و صخره به‌وجود آمده که سالانه بومی‌ها و گردشگران زیادی از مناطق مختلف ایران زمین را به خود می‌کشاند. «مکسر» نیز ساحلی بکر و زیبا با مناظری چشم‌نواز و دل‌فریب در بندرلنگه استان هرمزگان است. صخره‌های ساحل خلیج‌فارس در منطقه مکسر پس از میلیون‌ها سال، بر اثر فرسایش حاصل از امواج دریا و باران‌های شدید و طوفان به اشکال گوناگون در آمده‌اند که بسیار جذاب و دیدنی هستند؛ این منطقه برای گردشگران بسیار جالب‌توجه است. صخره‌هایی پر از اشکال گوناگون که حتی ساعت‌ها می‌توان به نظاره‌شان نشست؛ اشکال پنهان در پیچ‌و‌خم این صخره‌ها و زیبایی منحصر‌به‌فردشان مسحورکننده است.

روزهای ابتدایی بهمن‌ماه سال گذشته بود که معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان از بررسی دوپرونده اثر طبیعی در شورای ثبت میراث‌فرهنگی استان خبر داد و گفت: درصدد ثبت ساحل مکسر بندر مقام و یک جاذبه طبیعی دیگر در شهرستان بستک هستیم. مسئولان استان هرمزگان همان زمان اعلام کردند که این اقدامی ارزشمند در راستای حفاظت و ارتقای جاذبه‌های طبیعی خلیج‌فارس است.
همان سال و به فاصله کمتر از ۲ماه و در روزهای پایانی اسفندماه سال گذشته، محمد محسنی-مدیرکل وقت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان- در گفت‌وگویی اعلام کرد که گنبد نمکی بستک و مجموعه ساحل مکسر و گردنه مقام به‌عنوان دو اثر طبیعی ارزشمند استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدند. هنوز یک‌سال از ثبت این آثار طبیعی در فهرست آثار ملی کشور نمی‌گذرد که اطلاعات‌رسیده به «اقتصاد سرآمد» حاکی از انجام برخی ساخت‌وسازها در محدوده اثر ملی ساحل مکسر و حریم ۶۰متری دریاست.

مشاهدات میدانی و عکس‌های اختصاصی چه می‌گویند؟
براساس اطلاعات اختصاصی رسیده به «اقتصاد سرآمد» از اظهارات مطرح‌شده از سوی برخی شاهدان عینی در محور گردشگری بندر مقام، طی ماه‌های اخیر‌(از اواخر فصل تابستان به این سو) و همزمان با رکود فصل گردشگری در محورها و در شرایطی که ترددهای گردشگری و نظارت‌های رسمی در این محدوده به کم‌ترین میزان خود می‌رسد، چندنفر با چراغ‌سبز نهادهای رسمی اقدام به ساخت‌وساز غیرمجاز در حریم ۶۰متری دریا کرده‌اند.
برخی شاهدان عینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد سرآمد، می‌گویند: این ساخت‌وسازهای غیرمجاز متاسفانه توسط برخی اهالی جامعه محلی منطقه صورت گرفته است و برخی نهادهای مربوطه از جمله در فرمانداری شهرستان بندرلنگه برای این ساخت‌وسازها چراغ‌سبز نشان داده‌اند.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که این ساخت‌وسازها در مسیر ابتدای ورودی اثر طبیعی ملی «ساحل مکسر» صورت گرفته است؛ منطقه‌ای که در حقیقت در انتهای محدوده استحفاظی شهرستان بندرلنگه واقع شده است. مشاهده عکس‌های اختصاصی رسیده به دست «اقتصاد سرآمد» نشان می‌دهد که یکی از این سازه‌ها به منظور احداث یک سوپرمارکت ساحلی در محدوده حریم ۶۰متری دریا و در فاصله اندکی با آب‌های خلیج‌فارس ایجاد شده است.
مطابق صحبت‌های صورت‌گرفته با شاهدان عینی و همچنین مشاهده عکس‌های مربوط به این ساخت‌وساز، این سازه با «ساندویچ‌پانل» ساخته شده است. به نظر می‌رسد این ساخت‌وساز با مصالح سبک و قابل‌حمل می‌تواند به‌عنوان بخشی از شرایط ساخت‌وساز در حریم دریا باشد. این در حالی است که در کنار آن نیز مصالح ساختمانی همچون بلوک و چوب درخت نخل برای ساخت یک سازه دیگر تلنبار شده است.
اسفندماه ۱۴۰۳، مجموعه ساحل مکسر و گردنه مقام به‌عنوان یک اثر طبیعی ملی ارزشمند استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدند. ثبت ملی آثار طبیعی یادشده نه‌تنها موجب حفاظت از این منابع طبیعی می‌شود، بلکه به افزایش آگاهی عمومی درخصوص اهمیت این آثار و ضرورت حفاظت از آن‌ها کمک می‌کند. این آثار طبیعی می‌توانند به‌عنوان جاذبه‌های گردشگری با ارزش، موجب رونق اقتصادی و توسعه پایدار منطقه شوند.

ساحل مکسر کجاست؟
ساحل مکسر یکی از متفاوت‌ترین ساحل‌های ایران است که امواج خروشان دریا صخره‌های آن را به شکل و شمایلی خاص درآورده‌اند. مکسر به معنای شکسته و خردشده است و علت نام‌گذاری این ساحل وجود صخره‌هایی با شکستگی فراوان و تراش‌خوردگی‌های زیبا در اثر فرسایش است. بندر مقام ساحل مکسر جایی است که علاوه‌بر اهداف تجاری به مکانی توریستی تبدیل شده و همین باعث شده است، این ساحل خاص و بی‌نظیر درهایش را به روی جهانیان باز کند.
«ام اکسر» یا «مکسر» واژه‌ای عربی به معنی «شکسته‌شده» یا «خردشده» است. نام این ساحل عربی است، چون تعداد زیادی از ساکنان این ناحیه عرب‌زبان، ایرانی هستند، لذا نام برخی مناطق نیز برگرفته از زبان عربی و گویش مردمان منطقه است. از آنجا که صخره‌های این ساحل پس از میلیون‌ها سال و بعد از جداشدن از دریا، بر اثر فرسایش حاصل از امواج دریا و باران‌های شدید موسمی و طوفان به اشکال گوناگون و بسیار جذاب و دیدنی درآمده‌اند و به شکل حجم‌هایی بزرگ و عجیب که گویی صخره‌هایی از سیاره‌ای دیگر به این ساحل افتاده‌اند، دیده می‌شوند، به خاطر شکستگی‌های فراوان صخره‌های این منطقه این ساحل به مکسر‌(ام‌اکسر) مشهور شده است.
این ساحل در بخش شیب کوه شهرستان بندرلنگه قرار دارد. ساحل مکسر بعد از بندر لنگه در میانه جاده مقام بستانو، نزدیک جاده واقع شده است. اگر از سمت شهر پارسیان برای دیدن ساحل مکسر می‌روید، باید از روستای زیارت و مغدان بگذرید که قبل از بندر مقام به ساحل مکسر خواهید رسید. بهترین مسیر برای کسانی که از نقاط دور با پرواز می‌آیند، از فرودگاه عسلویه تا ساحل مکسر، دقیقا یک‌و‌نیم‌ساعت و تا بندرلنگه مسیر سه‌ساعت طی‌مسیر خواهند کرد.

چالش ساخت‌وسازهای غیرمجاز 
بسیاری از کارشناسان معتقدند که ساخت‌‌وسازهای غیرمجاز بزرگ‌ترین چالش استان‌های ساحلی است. در سال‌های اخیر، روند ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم دریایی و ساحلی آثار تاریخی ثبت‌شده در فهرست میراث ملی ایران به یکی از چالش‌های اصلی حفاظت از میراث‌فرهنگی بدل شده است. در حالی‌که قانون به ‌صراحت هرگونه مداخله در حریم آثار تاریخی را ممنوع می‌داند، نبود هماهنگی میان نهادهای مسئول، ضعف نظارت محلی و فشارهای اقتصادی ناشی از توسعه گردشگری و مسکن، موجب گسترش تخلفات در مناطق ساحلی جنوبی کشور شده است.
ایران، به‌ویژه در نوار ساحلی جنوبی خود، از غنی‌ترین میراث‌های بندری و دریایی منطقه برخوردار است. بندرهای تاریخی چون سیراف، کنگ، بوشهر قدیم، نوار ساحلی استان هرمزگان و حتی جزیره قشم، بخشی از شبکه تاریخی تجارت خلیج‌فارس بوده‌اند. بااین‌حال، طی دودهه گذشته، همزمان با رشد گردشگری دریایی و ساخت اقامتگاه‌های ساحلی، این مناطق با پدیده ساخت‌وسازهای بدون مجوز مواجه شده‌اند؛ پدیده‌ای که اکنون به تهدیدی جدی برای اصالت و پایداری آثار میراثی بدل شده است. به‌ویژه در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳، بنابه اعلام رسانه‌ها، ده‌ها اثر تاریخی ساحلی و آثار ثبت ملی‌شده درگیر مشکلات مربوط به تجاوز به حریم و ساخت‌وسازهای غیرمجاز بوده‌اند.
سواحل خلیج‌فارس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران، ظرفیت‌های گسترده‌ای برای توسعه گردشگری پایدار دارند. این سواحل نه‌تنها زیبایی‌های طبیعی و اکوسیستم‌های خاص خود را دارند، بلکه می‌توانند موتور محرک اقتصادی برای مناطق جنوبی کشور باشند. بهره‌برداری از این سواحل با حفظ محیط‌زیست، می‌تواند باعث ایجاد اشتغال، ارتقای زیرساخت‌های منطقه‌ای و افزایش درآمدهای گردشگری شود.

برچسب ها : ساخت‌وساز غیرمجاز اقتصادسرامد سواحل هرمزگان

اخبار روز
ضمیمه