به گزارش اقتصاد سرآمد، شرکت‌های آسیایی در حال تغییر استراتژی‌های تولید، قیمت‌گذاری و بازار خود به سمت کشورهای عضو آسه‌آن و سایر مقاصد غیرآمریکایی هستند که نشان‌دهنده یک تغییر ساختاری است. این چرخش، زنجیره‌های تأمین را تغییر شکل داده، نقش «آسه‌آن» را به‌عنوان یک قطب تولید تقویت و با هجوم واردات ارزان‌تر به بازار، تولیدکنندگان داخلی را تحت فشار قرار می‌دهد. 

تغییر مسیر شرکت‌ها از بازار آمریکا
براساس گزارش اندیشکده انجمن شرق آسیا؛ کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه، به‌ویژه در جنوب‌شرقی آسیا، از جمله مواردی بودند که بیشترین آسیب را از «تعرفه‌های متقابل» دولت ترامپ دیدند. کارشناسان در مورد تأثیر احتمالی این تعرفه‌ها ارزیابی‌های زیادی انجام داده‌اند. برای پرداختن به این شکاف، شرکت‌GLG در ژوئیه‌۲۰۲۵ نظرسنجی‌ای از بیش از ۳۰۰مدیر ارشد و رئیس دپارتمان در شرکت‌هایی در استرالیا، چین، هند، ژاپن، مالزی، سنگاپور، کره‌جنوبی و ویتنام انجام داد. این نظرسنجی همچنین با ۵۰واردکننده در ایالات‌متحده نیز انجام شد.
این نظرسنجی، مشکلات فزاینده نظم اقتصادی جدید را آشکار می‌کند. نیمی از پاسخ‌دهندگان در آسیا تمرکز بازار خود را از ایالات‌متحده تغییر و بیش از ۲۵درصد قیمت‌ها را افزایش داده‌اند و تعداد کارکنان را کاهش یا نفوذ تولید خود را به بازارهای غیرآمریکایی بازتعریف کرده‌اند. این پاسخ‌ها که قبل از اعمال تعرفه‌ها گرفته شده‌اند، نشان‌دهنده آغاز یک تغییر جهت مجدد است که در سال‌های باقیمانده از دولت ترامپ و احتمالاً پس از آن نیز ادامه خواهد یافت. 

تاثیر بی‌ثبات‌کننده تعرفه‌های آمریکا
تعرفه‌های ایالات‌متحده تأثیر بی‌ثبات‌کننده‌ای بر شرکت‌ها و روابط تجاری در سراسر جهان داشته است، اما با کاهش ‌عدم‌قطعیت، این تغییر مداوم می‌تواند نقاط روشنی را برای صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان آسیایی و همچنین چالش‌هایی را برای تولیدکنندگان داخلی رقیب واردات، به‌ویژه در جنوب‌شرقی آسیا، ایجاد کند. در چین، ۶۶درصد از پاسخ‌دهندگان گفتند که به‌دنبال بازارهای هدف غیر از ایالات‌متحده هستند و بیش از ۷۰درصد، «آسه‌آن» را به‌عنوان منطقه مورد نظر خود ذکر کرده‌اند.
همزمان با کاهش صادرات چین به ایالات‌متحده، صادرات آن به مناطق دیگر، از جمله «آسه‌آن»، از روز آزادی به‌شدت افزایش یافته است. پاسخ‌دهندگان همچنین «آسه‌آن» و چین را به‌عنوان بازارهای جایگزین برتر برای کالاهای مصرفی، مواد غذایی و محصولات کشاورزی معرفی کردند. با وجود اینکه «آسه‌آن» هدف تعرفه‌ها و اتهامات مربوط به حمل‌ونقل قرار گرفته است، درصد بیشتری از شرکت‌ها در استرالیا، چین و هند نسبت به «آسه‌آن» به‌دنبال تنوع‌بخشی و دوری از ایالات‌متحده هستند. 

احتمال از دست دادن بازارهای داخلی آسیا
در حالی‌که افزایش عرضه واردات می‌تواند انتخاب‌های بیشتری را با قیمت‌های پایین‌تر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد، این نگرانی نیز وجود دارد که تولیدکنندگان رقیب واردات در منطقه با از دست دادن سهم بازار داخلی مواجه شوند. اندونزی، مالزی و ویتنام اخیراً عوارض ضد دامپینگ بر واردات فولاد و سایر محصولات از چین را افزایش داده‌اند. این گزارش تغییر مشابهی را در سطح صنعت شناسایی کرد. بیش از یک‌سوم از پاسخ‌دهندگان در صنایع خودرو و هوافضا گفتند که قبلاً تولید خود را به سمت صادرات به بازارهای غیرآمریکایی تغییر داده‌اند و ۲۴درصد اظهار داشتند که در آینده این کار را انجام خواهند داد.
در اینجا نیز «آسه‌آن» احتمالا یک برنده بزرگ باشد. بیش از نیمی از افرادی که این تغییرات را انجام می‌دهند، «آسه‌آن» را به‌عنوان یک مکان تولیدی ترجیح می‌دهند. این نشان‌دهنده ادامه پیکربندی مجدد زنجیره‌های تأمین تولید است که پس از تعرفه‌های دوجانبه علیه چین رخ داد و در دوره اول دولت ترامپ اعمال و در دوره دولت بایدن تشدید شد. همچنین ممکن است منعکس‌کننده این برداشت باشد که شکاف بین تعرفه‌هایی که «آسه‌آن» و چین با آن مواجه هستند، می‌تواند افزایش یابد، زیرا تعرفه‌های ناشی از توافق ایالات‌متحده و چین روی تعرفه‌های موجود «انباشته» خواهند شد. 

یافتن مسیرهای جایگزین
همانطور که صادرکنندگان آسیایی در حال شکل‌دهی استراتژی‌های خود برای کاهش وابستگی به ایالات‌متحده هستند، نهادهای دولتی نیز در حال پیشبرد سیاست‌هایی برای ایجاد تنوع بیشتر هستند. پس از تقریباً یک‌دهه مذاکرات متوقف‌شده، اتحادیه اروپا و اندونزی اخیراً یک توافق‌نامه مشارکت اقتصادی جامع امضا کردند که نشان‌دهنده تمایل به عبور از اختلافات غیرقابل‌حل قبلی است. به‌زودی احتمالا مشارکت‌های بیشتری از این دست برای تنوع بخشیدن به الگوهای تجاری شکل گیرد.
ممکن است شرایط برای دنبال کردن پیوندهای حتی جاه‌طلبانه‌تر، مانند یک بلوک بزرگ اتحادیه اروپا-آسه‌آن/توافق‌نامه جامع و مترقی مشارکت اقتصادی منطقه‌ای برای همکاری ترانس پاسیفیک (CPTPP) ، به‌عنوان هدف بلندمدت، مناسب باشد. نشانه‌های مثبت در این راستا برگزاری جلسات در نوامبر ۲۰۲۵ بین CPTPP و اتحادیه اروپا و CPTPP و «آسه‌آن» است.
چنین مسیرهای جایگزینی باید دنبال شود، زیرا چشم‌انداز تجارت احتمالاً همچنان در حال تغییر خواهد بود. سیاست ایالات‌متحده همچنان در حال تغییر و کندی ایجاد شغل و تورم مداوم این کشور خطرات سرریز قابل‌توجهی را برای اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند. در حال حاضر، نشانه‌هایی از افزایش قیمت‌های مرتبط با تعرفه در ایالات‌متحده وجود دارد. با اتمام ذخایر، احتمال افزایش بیشتر قیمت‌ها وجود دارد. 

چشم‌انداز آینده شرکت‌های آسیا
شرکت‌ها در سراسر آسیا با افزایش بدهی و تورم و همچنین چالش‌های ناشی از تغییرات جمعیتی، فناوری و اقلیمی مواجه هستند. در حالی‌که زنجیره‌های تأمین تولید در جنوب‌شرقی آسیا همچنان چین‌محور هستند، نتیجه مذاکرات ایالات‌متحده و چین تأثیرات گسترده‌ای بر نحوه تغییر موقعیت شرکت‌ها در آینده خواهد داشت.
جزئیات توافق ایالات‌متحده و چین و همچنین دوام آن، کلیدی خواهد بود. اگرچه مسیر پیش‌رو نامشخص است، اما این نظرسنجی نشان می‌دهد که صادرکنندگان آسیایی منتظر تصمیم ایالات‌متحده یا تغییر مداوم آن نیستند. آن‌ها مسیر جسورانه‌تری را برای خود تعیین و از فرصت‌های جدید بهره‌برداری می‌کنند و همزمان، وابستگی شدید خود به ایالات‌متحده که به‌طور فزاینده‌ای غیرقابل‌اعتماد می‌شود، کاهش می‌دهند.