تاریخ انتشار:1404/9/18
ضرورت ارتقای جایگاه شورای‌عالی صنایع دریایی

«سرآمد» تحلیل می‌کند؛

ضرورت ارتقای جایگاه شورای‌عالی صنایع دریایی

اقتصادسرآمد- امید متین- پس از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در توسعه دریاپایه، مباحث دریایی ایران به دوران نوینی سوق داده شد. دراین حالت، تمامی فعالیت‌ها و ساختارهای دریایی اهمیت بیشتری پیدا کردند. انتظار می‌رفت که رکن اصلی تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر دریایی ایران، بیش از همه ارتقاء پیدا کرده و به منزلت نهایی و جایگاه اصلی در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برسد، اما به نظر می‌رسد هنوز این‌گونه نشده است.

به گزارش «اقتصادسرآمد»، شورای‌عالی صنایع دریایی ایران به‌عنوان یکی از شوراهای‌عالی کشور که حق و قدرت تصمیم‌گیری درباره مسائل مهم دریایی کشور را دارد، همچنان در فرازوفرود دوره‌های مختلف ریاست جمهوری، نوسان دارد. در دوره شهید رئیسی مورد توجه قرار گرفته و با روی کار آمدن دولت دیگر مجدد مورد بی‌مهری و بی‌اعتنایی قرار می‌گیرد. چرا این‌گونه است؟

تصمیم‌سازی دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی
به‌طور طبیعی خوراک اصلی شورای‌عالی به‌‌وسیله دبیرخانه آن شورا تامین می‌شود. شوراهای متعددی در سطح عالی در کشور داریم که شورای‌عالی صنایع دریایی ایران یکی از آن‌هاست. به‌دلیل برخورداری از یک دبیرخانه قوی، شوراهای دیگر- مانند شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و شورای‌عالی فضای مجازی و شورای‌عالی امنیت ملی و....- از فعالیت گسترده و توجه ویژه برخوردار شده‌اند، زیرا دبیرخانه با بدنه قوی و ارتباط با خبرگان فن، همواره محصول مناسبی برای سران شوراهای‌عالی دارند.
دبیرخانه جایی است که باید اطلاعات و آمار را بررسی و تحلیل کرده و ملات اصلی ساخت تصمیم را برای مسئولان عالی فراهم کند. طبیعی است که اگر دبیرخانه فعال نباشد و در مسیر درست حرکت نکند، محصولی هم برای مسئولان بالادستی فراهم نمی‌شود و آن‌ها نیز دلیلی برای تشکیل جلسه نخواهند داشت. جلسات شوراهای‌عالی معمولا زمانی تشکیل می‌شود که محصولی برای «تصویب» داشته باشند. اگر این محصول نباشد، دلیلی برای تشکیل جلسه نخواهد بود. 
در حال حاضر اما به نظر می‌رسد دبیرخانه شورای‌عالی صنایع دریایی ایران طی قریب به ۱۵سال فعالیت، هرگز محصول مناسبی برای تشکیل جلسات شورا فراهم نکرده است و نتیجه این شده که شورای‌عالی صنایع دریایی ایران به مرور زمان از حیز‌انتفاع ساقط شده و به کناری رانده شود. 

حمایت فعالان دریایی 
باید دید که چرا دبیرخانه شورای‌عالی صنایع دریایی کشور- در نسبت و مقایسه با سایر دبیرخانه‌ها- در حد مطلوب ظاهر نشده است. یک بخش از این ضعف به دبیران و مسئولان دبیرخانه‌ای برمی‌گردد که بنابه مشاهدات و ملاحظات سال‌های گذشته، همواره در گشت و گذار در جزایر بودند تا در دبیرخانه خود و نیز توان و قدرت علمی کافی برای مدیریت منابع نداشتند و در نهایت، دبیرخانه هرگز در سطح مطلوبی فعالیت نداشته است. 
نکته دیگر، اما به خبرگان دریایی ایران برمی‌گردد که لازم است با این دبیرخانه ارتباط تنگاتنگی داشته باشند؛ زیرا مجموع اطلاعات و تجارب در اختیار گروه نخبگان دریایی است. علاوه بر این، نخبگان دریایی ایران باید مطالبه‌گر باشند تا دبیرخانه را به حرکت و جنبش درآورند. البته اینکه دبیرخانه باید زمینه حضور و هم‌اندیشی خبرگان دریایی را فراهم کند، امری طبیعی است، اما مسئله این است که دبیرخانه تاکنون به این امر طبیعی عمل نکرده تا جایی که دبیرخانه در بین خبرگان دریایی ایران یک غریبه است.
ارتباط دبیرخانه با خبرگان دریایی حدودا قطع شده است و اهالی دریا آن را نمی‌شناسند و عرقی به آن ندارند و اصولا باور نمی‌کنند که این شورای‌عالی هم مانند دیگر شوراهای‌عالی کشور می‌تواند در سطح راهبردی اثرگذار و مهم باشد. از این رو، چندان مراوده‌ای با آن ندارند. این نقص بزرگ را دبیرخانه شورای‌عالی صنایع دریایی ایران باید جبران کند و راهکارهای ساده و موثری هم برای آن وجود دارد. 

دور جدید دبیرخانه
معمولا در دبیرخانه شورای‌عالی صنایع دریایی ایران تغییرات بسیار زیادی انجام می‌شود که براساس معادلات در مدیریت منابع انسانی دانش مدیریت، نشان از عدم‌ثبات این دبیرخانه دارد. به اصطلاح نسبت خروجی‌ها به ورودی‌های این دبیرخانه نامتقارن و نامتعارف است و یکی از دلایل عدم‌موفقیت آن محسوب می‌شود. 
نکته دیگر در توان علمی از یک سو و مدیریت رفتار سازمانی از دیگر سو برای دبیر و مسئول دبیرخانه است که نگاه به گذشته، بیشتر یک فرم رسمی اداری و محدود را به ما نشان می‌دهد. دانش معمولی با رفتار معمولی اداری که برای ارتباط با خبرگان دریایی کشور نه انگیزه‌ای داشتند و نه اعتمادبه‌نفسی؛ تابع شرایط و زمان بودند و بیشتر زمان را طی می‌کردند تا مسیر تصمیم سازی را. 
به هر روی، چند ماهی است که مجدد مسئول دبیرخانه عوض شده است و این تغییر موجب حرکت شده است. هرچند این حرکت بسیار نحیف است، اما هم از سکون بهتر است و هم نویدبخش حرکت‌های بزرگ در آینده است که باید به آن امیدوار بود.

شورای‌عالی به جای شورای‌عالی
چند صباحی است که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به مقوله سند و برنامه نویسی توسعه دریایی ایران ورود کرده است. فارغ از اینکه این ورودیه چقدر ضعیف یا قوی بوده است، باید دید که چرا شورای‌عالی صنایع دریایی حرکت نکرده است. چرا کنار گذاشته شده است و آیا بهتر نیست به جایگاه واقعی خود برگشته و در فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری راهبردی توسعه دریایی ایران موثر باشد؟
اینکه یک شورا به جای شورای دیگر می‌نشیند و اقدام می‌کند، منهای موازی‌کاری، اصلا زیبا و زیبنده نیست و جالب به نظر نمی‌رسد. دلیل مهم آن همان است که اشاره کردیم که شورای‌عالی صنایع دریایی کشور بیشتر روی کاغذ وجود دارد تا در عالم واقعیت دریایی ایران. به‌طور طبیعی اگر فعالیت محکمی آغاز کند، آنقدر به چشم می‌آید که خلاء آن احساس شود و دیگران بخواهند جای خالی آن را پر کنند. اینکه شورای‌عالی دیگری وارد حمایت از توسعه دریایی ایران شود، اصلا بد نیست. آنچه بد و نامناسب به نظر می‌رسد، این است که وجاهت شورای‌عالی صنایع دریایی کشور کاملا از بین می‌رود و دلیلی برای وجود آن بر کاغذ هم نخواهد بود و شاید باید به سمت انحلال پیش برود. این مطلوب جامعه دریایی نیست. بنابراین، بهترین و شاید تنها راه این است که «شورای‌عالی صنایع دریایی بیش از همیشه فعال شود و این فعالیت منوط به حرکت توفنده دبیرخانه آن است.» زیرا این دبیرخانه است که مانند لکوموتیو باید پیشران حرکت باشد. در صورت حرکت دبیرخانه، حتما اهالی دریا از آن حمایت خواهند کرد و شورای‌عالی صنایع دریایی را به اوج می‌رسانند.

برچسب ها : شورای‌عالی صنایع دریایی اقتصاد سرآمد فعالان دریایی

اخبار روز
ضمیمه