گروه اقتصاد دریایی - زهرا عسکری- در ایران سیزده بندر فعال پذیرای شناورهای داخلی و خارجی در بارگیری و تخلیه کالا هستند. یکی از این بنادر، بندر چابهار است که خود شامل بنادر شهید بهشتی و کلانتری است. چابهار مهمترین بندر جنوب شرق کشور و تنها بندر اقیانوسی کشور به حساب می‌آید که به واسطه اقیانوسی بودن، از عمق بالایی برخوردار است که خود عاملی است که به پهلوگیری کشتی‌های غول پیکر کمک می‌کند. موقعیت ژئوپلیتیک کم نظیر بندر چابهار نسبت به دیگر بنادر کشور نیز نکته حائز اهمیت است. نقش ویژه ترانزیتی چابهار در کریدورها به ویژه کریدور شمال جنوب، موجب اهمیت بیشتر این بندر شده است. باید دانست  که در طرح سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل، سواحل دریای عمان و علی‌الخصوص چابهار را نزدیک‌ترین راه انتقال انرژی بین قاره‌ای مطرح کردند.
به گزارش اقتصادسرآمد، همین ویژگی‌ها باعث شد تا بسیاری از کشورهای صاحب قدت تجاری فعلی در پی ایجاد ارتباط با ما در بندر چابهار باشند که در این میان هند پس از چین موفق شد با انزدیک شدن به ایران قراردادهمکاری در بندر چابهار را منعقد کند اما اینقراردادتا به امروز بر روی کاغذ مانده و خاک می‌خورد چرا که دست و دل هند برای شروع به کار در این بند می‌لرزد که مبادا گرفتار تحریم‌های آمریکا و متحدانش در این بخش شود. اما آیا پیش از ورود به این بندر هند از وجود تحریم‌ها بر علیه ایران مطلع نبود و یا با زور سرنیزه پشت میز قرارداد نشسته است که حالا برای شروع به کار در ابن بندر در صدد ارجاع پرونده توسعه بندر چابهار به دادگاه بین المللی است که در صورت توافق و تبدیل آن به قرارداد بلندمدت، دراین بندر شروع به کارکند؟
براساس اطلاع، هند و ایران در حال مذاکره در مورد ایجاد فرآیند داوری بین المللی برای حل و فصل اختلافات مربوط به بندر چابهار ایران هستند که توسط هند توسعه و اداره می‌شود. طبق قانون اساسی ایران چنین داوری را نمی‌توان به دادگاه‌های خارجی ارجاع داد و این امر مستلزم اصلاحات قانون اساسی است.
هند خواستار ارجاع دعوای حقوقی در چابهار به دادگاه بین المللی
کارشناس دیپلماسی کشورمان در ارتباط با رفتار هند در چابهار به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: هند در ابتدای ورود به چابهار شروط ایران در عقد قرارداد توسعه این بندر را پذیرفته اما این روزها خواستار رسیدگی به دعاوی حقوقی این بندر در همکاری با ایران در دادگاه خارجی است.
خواسته اگرچه به حق است اما...
علی معتمدی با تاکید براین مهم که دولت هند پیش از امضای تفاهم نامه با کشورمان باید به چنین چیزی می‌اندیشید، افزود: خواسته دولت هند اگرچه به حق می تواند باشد اما چنین ادعایی پس از انتقال برخی تجهیزات به چابهار و معطل نگاه داشتن توسعه آن قطعا منطقی نیست.
وی با بیان این که همزمان با ورود هند به چابهار بخش خصوصی کشورمان نیز خواستار حضور در این بندر به منظور توسعه آن بود، گفت: اصرار هند در عقد قرارداد توسعه چابهار مانع از سرمایه گذار داخلی در آن شد لذا این کشور باید ملزم به تعهدات خود در رونق چابهار باشد.
مذاکره پشت مذاکره، سرنوشت چابهار به کجا می‌رسد؟
او به آن اشاره  به اینکه هند و ایران در حال مذاکره در مورد ایجاد فرآیند داوری بین المللی برای حل و فصل اختلافات مربوط به بندر چابهار ایران هستند که توسط هند توسعه و اداره می‌شود و افزود: طبق قانون اساسی ایران چنین داوری را نمی‌توان به دادگاه‌های خارجی ارجاع داد و این امر مستلزم اصلاحات قانون اساسی است. لذا طرف هندی باید به آن احترام بگذارد.
معتمدی با یادآوی این نکته که مذاکرات در حال انجام است و تیمی از هند به ایران فرستاده شده تا در این مورد صحبت کنند و انتظار می‌رود به زودی پیشرفت حاصل شود، ابراز داشت: اگر مذاکرات شکل مشخصی پیدا کند، انتظار پیشرفت بزرگ برای توافق بلندمدت می‌رود که جایگزین پیمان اولیه جاری شود. در اینصورت عملیات هند در پایانه شهید بهشتی بندر چابهار را پوشش و سالانه تمدید می‌شود. قرارداد بلندمدت برای مدت ده سال معتبر  بوده و به طور خودکار تمدید می‌شود.
وی بر ضرورت نگاه و عملکرد قاطع  در برابر طرف هندی در آغاز به کار در بندر مهم چابهار تاکید کرد.
به گفته برخی مطلعین پرسش های ارسالی به وزارتخانه‌های بنادر، کشتیرانی و آبراه‌ها، امور خارجه و سفارت ایران در دهلی هنوز بی‌پاسخ مانده است شرکت هندی IPGL به عنوان اپراتور، بندر شهید بهشتی چابهار را اداره می‌کند و بر اساس داده‌ها، با آغاز فعالیت خود از سال ۲۰۱۸ فعالیت بیش از ۴.۸ میلیون تن محموله فله از جمله حمل و نقل کالا از استرالیا، بنگلادش، برزیل، آلمان و امارات را جابجا کرده است. این درحالی است که هند تردد کشتی‌های خود به مقصد چابهار را اخیراً کاهش داده است.
مسئله تحریم‌ها روی ریسک توسعه چابهار اثر گذاشته است. یعنی سرمایه گذار خارجی با ریسک و ترس مواجه است. حتی خود سرمایه گذار هندی نیز تحت فشار آمریکا قرار دارد و امروز و فردای آن نیز ناشی از آن است.