گروه ترانزیت دریایی - وحیده اسماعیلی - یکی از محدودیت های  حمل و نقل دریایی  بنادر شمالی دریای خزر، کمبود کشتی و ضعف در تجهیزات لجستیکی و زیرساخت های بندری است. فقدان زیر ساخت های لازم اعم از فنی و تجهیزاتی در بخش توسعه حمل ونقل دریایی در بنادر شمالی کشور موجب شده تجار روسی حمل و نقل در خطوط دیگر دریای خزر را به بنادر ایران ترجیح دهند.
 تحریم روسیه و سرازیر شدن بار مازاد به بنادر ایران
«آرش فهمیده» مدیرعامل شرکت حمل و نقل پارس عبور، دیگر فعال این حوزه نیز با اشاره به وقوع جنگ روسیه و اوکراین و تحریم های صنایع پایه روسی را موجب سرازیر شدن کالاهای روسی به بنادر مختلف دریای خزر از جمله ایران می‌داند.
 وی با اشاره به اینکه پس از هفت سال کرایه‌های حمل درکریدور ایران افزایش پیدا کرده دلیل آن را  تحریم‌ها و تعامل روس‌ها با ایران بیان کرده و می گوید: وجود بار مازاد امسال به دلیل بحران جنگ روسیه و اوکراین به سمت ایران سرازیر شده اند. در واقع تجار روسی به‌ دلیل  مواجه شدن با یکسری تحریم‌هایی که از سوی اروپا درخصوص صنایع پایه و گازی، مواد شیمیایی و چوب بر آنها اعمال شده به دنبال بازارهای جدیدی آمدند که این بازار از هند، عراق، افغانستان و ایران عبور می‌کند.
در تشریح این موضوع ادامه می‌دهد: نبود و قدیمی بودن زیرساخت‌های بندری در شمال کشور در حالیکه جوابگوی کالاهای خودمان نیستند موجب شد به دنبال این بازارها ناگهان حجم انبوهی از کالاهای ترانزیتی روسیه نیز وارد بنادر ایران شود. این درحالیست در حوزه ایران بنادر جدید زیادی احداث شدند اما درمقابل طی سی چهل سال اخیر در روسیه بنادر جدیدی احداث نشده و بنادر لوتوس، سالیانکا و .. ازجمله بنادر قدیمی هستند که فقط توسعه و افزایش وسعت بارانداز داشتند نه این‌که بندر جدیدی در حاشیه سواحل روسیه ایجاد شده باشد. این موضوع دست به دست هم داد تا ما در ایران با قسمتی از بارهای ترانزیتی روسیه که برای مارکت جدید وارد بنادر شده مواجه باشیم که بدلیل تحریم‌ها کسی این‌ها را نمی‌خرد و انبارهای روسیه از کالا دپو شده اند. از اینرو کشتی های روسی با تخلیه سریع بار وارداتی از روسیه در بنادر ایران ترجیح می‌دهند خالی به بنادر خود بازگشته و بارگیری جدید به سمت سایر بنادر داشته باشند.
فهمیده با بیان اینکه قسمت عمده‌ای از بارهای موجود در انبارهای بنادر شمالی کشور ترانزیتی هستند اظهار می‌کند: در حالیکه تعداد  کشتی‌های روسی موجود در دریای خزر همیشه تعدادشان رو به افزایش بوده اما زمان طولانی تخلیه و بارگیری کالا در بنادر ایران موجب شده روس‌ها رغبت و انگیزه ای برای آمدن به سمت ایران نداشته باشند.
این فعال حوزه حمل و نقل دریای خزر، دوعامل افزایش کرایه در دریای خزر را عمق کم رودخانه ولگا و طولانی بودن مدت زمان تخلیه و بارگیری در بنادر شمالی ایران می‌داند و می‌گوید: به دلیل رسوب گذاری ولگا، کشتی‌ها قادر نیستند از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کنند. همچنین مدت زمان تخلیه و بارگیری کشتی‌ها در سمت بنادر ایران روزها طول می‌کشد. این موضوع باعث شده که با وجود ۲۵۰ کشتی و استعداد ۳۰۰ میلیون تنی حمل کشتی های روسی در دریای خزر آنها نتوانند در ایران معطل باقی بمانند و به سمت بنادر دیگر کشیده می شوند.
او با مقایسه تعداد کشتی های دریای خزر در برابر روسیه یادآوری می‌کند: در حالیکه تعداد کشتی‌های ایران با ( پنجاه و چهار کشتی بخش دولتی و خصوصی ) در برابر تعداد کشتی های روسی کمبود قابل ملاحظه ای دارد، آن‌ها دست بالاتر داشته و به ایجاد مسیرهای جدید با کشتی های با ظرفیت بالاتر در خزر اقدام کنند. در واقع تجار روسی با اضافه شدن مسیرهای جدید دریایی برای خودشان سطح ایجاد می‌کنند. از اینرو روس ها ترجیح می‌دهند در مسیرهای جدید با مدت زمان تخلیه و بارگیری کمتری تردد داشته باشند. اخیرا نیز امریکا واسراییل با سرمایه گذاری بر روی کریدور جدید ترکمنستان  قسمت عمده‌ای از کشتی‌ها را با قیمت کمتری جذب کنند.
مشکلات تخلیه و بارگیری در بنادر ایران
جلالی فر کارشناس حوزه تجارت دریای خزر هم با بیان اینکه کشتی به اندازه کافی در دریای خزر موجود است مشکل  را در زیرساختهای بندری عنوان می‌کند.
وی با اشاره به اینکه هفتاد درصد طول مدت سفر کشتی‌های باری حوزه دریای خزر در رود ولگای روسیه سپری می‌شود و از سوی دیگر بنادر ایران هم با مشکلات تخلیه و بارگیری مواجه هستند، موجب شده میزان بار نسبت ‌به سال گذشته افزایش نیابد. به دلیل مشکلات بارگیری و تخلیه در بنادر ما، این بارها طولانی مدت بروی کشتی‌ها  باقی می‌مانند. از سوی دیگر رسوب گذاری رود ولگا در روسیه نیز در بروزاین اتفاق تأثیرگذار بوده‌است.
 جلالی فر با بیان اینکه بارهای مازاد در بنادرما شامل ترانزیت  کالاهای روسی و کالاهای صادراتی از ایران است معقتد است؛ برای کشتی‌های روس‌ها فرقی نمی‌کند که در بنادر ما باری وجود دارد یا دیگر مسیرها حمل و نقل ارزان تر است بلکه ایجاد کریدورهای جدید در دریای خزر و ضعف لجستیک در بنادر شمالی موجب گرایش روسها و کشتی ها به کریدورهای جدید از جمله ترکمنستان و ترکیه شده است و ما به‌ خاطر ضعف لجستیکی در دریای خزر این کریدورها را از دست می‌دهیم. چنانچه حمل‌ونقل ترکیبی ما هم در بنادر شمالی با هم هماهنگ نیستند و متاسفانه تاکنون نگاه ملی برای توسعه ترانزیت و تجهیز زیرساخت ها بندری نداشتیم و نتوانستیم موفق عمل کنیم.