گروه بازارسرمایه - مسعود وطنخواه - شاید شما هم در زمان استفاده از روش پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم با پیام «شماره درخواست تکراری است» روبه‌رو شوید. پیامی که بعد از یک بار اشتباه وارد کردن رمز کارت دوم یا ثابت برای کاربر اتفاق افتاده است.
مطابق با قانون تجارت، زمانی که یک شرکت قصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال‌شده سهامداران داشته باشد، اولویت شرکت در افزایش سرمایه با سهامداران فعلی شرکت است. از همین رو، در این روش افزایش سرمایه، شرکت اوراقی را تحت عنوان «حق تقدم خرید سهام» منتشر می‌کند.
افزایش سرمایه عبارت است از به کار بردن روش‌هایی به منظور توسعه منابع مالی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه. تفاوت روش‌های مزبور، در منابع تأمین مالی است که به منظور افزایش سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. نیاز شرکت‌ها به توسعه منابع مالی جدید ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند که مهمترین آنها عبارت است از : توسعه فعالیت‌های شرکت،کسب توانایی رقابت با سایر شرکت‌ها و یا برتری جستن از آنها، اصلاح ساختار مالی شرکت‌های سهامی و بسیاری دلایل دیگر.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
اگر افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران انجام شود، شرکت، اطلاعیه‌ای با عنوان «مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام» را به صورت عمومی در سایت کدال منتشر می‌کند. در این اطلاعیه بیان می‌شود که نماد دارای حق تقدم تا ۶۰ روز در پورتفوی تمامی سهامداران پیشین شرکت، قابل معامله است. در این مدت ۲ ماهه، سهامداران می‌توانند نسبت به فروش حق تقدم سهام  خود اقدام کنند. در این حالت، سهامداران کنونی در پروسه افزایش سرمایه شرکت قرار ندارند و افزایش سرمایه، با آورده نقدی سهامدارانی صورت می‌گیرد که این حق تقدم را خریداری کرده‌ند.
لزوم پیش‌بینی برای موارد اختلالات
این که نرم‌افزار در شروع کار است و ممکن است با مشکلاتی همراه باشد حرفی نیست اما خوب بود راهکاری هم برای این موارد پیش‌بینی می‌شد.
وقتی سهامداری وارد درگاه ذینفعان بازار سرمایه « https://ddn.csdiran.ir/dara/portfo» شود و بپذیرد که پذیره‌نویسی را الکترونیکی انجام دهد. به عبارتی قبول کرده است که برگه حق تقدم را دریافت کرده است و مسئولیت هرگونه واریز نشدن مبلغ برای افزایش سرمایه را پذیرفته است. حال این سوال مطرح می‌شود اگر به هر دلیلی (قطع شبکه، سرعت پایین، وارد کردن رمز دوم بانکی یا موارد دیگر) نتواند مبلغ را واریز کند چرا سهامدار برای واریز در مرحله دوم با پیام «شماره درخواست تکراری است» مواجه می‌شود و این سرمایه‌گذار باید برای ادامه پروسه چه کار کند.
درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه با هدف ارائه خدمات به ذینفعان بازارسرمایه( ناشران، سهامداران و نهاد های نظارتی) طراحی شده است. سایت ذینفعان بازارسرمایه که به اختصار درگاه DDN نامیده و به آدرس اینترنتی ddn.csdiran.ir می باشد. از سوی سازمان بورس در سامانه سمات(شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه) به منظور خدمات دهی به تمامی زینفعان بازار سرمایه متشکل از بازار بورس و فرابورس قرار داده شده است.

نخستین پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم
شنبه گذشته برای اولین بار بازار سرمایه شاهد نخستین پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم در بازار سرمایه بود که رایگان شدن قسمتی از هزینه‌ها و حذف پروسه پستی بودن سبب کاهش هزینه‌های بالای افزایش سرمایه‌ از این محل شده است.
به گفته مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس، استفاده از این سامانه منجر به کاهش هزینه‌ شرکت‌ها جهت انجام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات می‌شود و برای سهامداران نیز فرایند مشارکت در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات با سهولت بیشتر و بدون صرف هزینه و اتلاف وقت انجام می‌شود.

حذف خطای انسانی در روش جدید
جمع‌آوری پاره‌ سهم‌های استفاده‌نشده و تقسیم منابع مالی میان استفاده‌کنندگان از حق تقدم یا خریداران آن همواره یکی از موارد پرچالش و زمانبر در بورس است که به دلیل پروسه سنتی و استفاده از شبکه بانکی و احتمال بروز اشتباه در خطای انسانی همواره وجود داشت. بورس تهران برای اولین بار فرایند مکانیزه‌شدن این پروسه را اجرا کرده است.
پذیره‌نویسی، فرایندی است که افراد تامین مالی بخشی از سرمایه شرکت را به عهده می‌گیرند. فرایند پذیره‌نویسی در مرحله‌ای انجام می‌شود که شرکت هنوز تاسیس نشده است. به همین دلیل پذیره‌نویسی مرحله‌ای پیش از عرضه اولیه دانست.
وحید روشن قلب، مدیر نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس در این باره به سنا گفته بود: «دستورالعمل سازمان بورس در خصوص انتشار حق تقدم به صورت الکترونیکی عملیاتی شد و شرکت «معدنی و صنعتی گل‌گهر» نخستین ناشری بود که از این زیرساخت استفاده کرده است. ازاین‌رو فرآیند مربوط به افزایش سرمایه شرکت گل گهر از مبلغ ۲۸۱,۵۰۰,۰۰۰ میلیون ریال به‌مبلغ ۳۳۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیون ریال (از محل مطالبات و آورده نقدی مبلغ ۴۸,۵۰۰,۰۰۰ میلیون ریال) در طی مهلت استفاده از حق تقدم از طریق این سامانه انجام خواهد داد.»

دستورالعمل نحوه استفاده از حق تقدم به صورت الکترونیک  است؟
روشن قلب همچنین اظهار کرده بود: «سال گذشته هیات مدیره سازمان بورس در راستای ماده ۶۸ برنامه ششم توسعه، دستورالعمل نحوه استفاده از حق تقدم به صورت الکترونیک را صادر کرد. مطابق این دستورالعمل، تمامی شرکت‌هایی که قصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات را داشته باشند، از ابتدای سال ۱۴۰۲ موظف شدند که فرایند استفاده از حق تقدم توسط سهامداران سجامی‌شده را از طریق سامانه پیش‌بینی‌شده توسط شرکت سپرده گذاری به‌ انجام برسانند.»
او افزوده بود: «بر اساس این دستورالعمل، ارسال پستی برگه‌های حق تقدم توسط شرکت به سهامداران و ارسال پستی مدارک توسط سهامداران به شرکت حذف شد و تمامی فرآیندها به همراه واریز وجوه مورد نیاز برای افزایش سرمایه و یا تائید استفاده از مطالبات توسط سهامداران با استفاده از سامانه مذکور انجام می‌شود و کلیه فرآیندهای مذکور برای سهامداران به صورت رایگان خواهد بود.»

شرکت باید برگه حق تقدم را برای سهامداران پست سفارشی می‌کرد
تا پیش از این و در شیوه سنتی، شرکت باید برگه حق تقدم را برای سهامداران پست سفارشی می‌کرد و سهامداران نیز پس از واریز وجه در بانک ملزم بودند که فیش واریزی را با برگه امضاء‌شده برگه حق تقدم را برای شرکت پست سفارشی می‌کردند و رسید پستی را به عنوان سند ارسال نزد خود نگهداری می‌کردند تا اگر زمانی مشکلی درباره واریز نشدن پیش بیاید از آن استفاده کنند. الکترونیکی شدن این روند سبب تسریع و کم شدن پروسه‌ها شده است.
روشن قلب همچنین خاطرنشان کرده بود: «این فرآیند برای سهامدارانی که اقدام به ثبت نام و احراز هویت در سامانه سجام نکرده‌اند، مطابق روال گذشته انجام خواهد شد اما این گروه از افراد بلافاصله پس از تکمیل فرآیند احراز هویت سجام، امکان مشارکت در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات به صورت الکترونیکی برایشان فراهم خواهد شد.»