گروه بازارسرمایه - یعقوب شیدایی گماسایی - ناهمگونی در بازار سرمایه و ادامه رکود چند ماهه همراه با شائبه دست‌کاری شاخص کل بورس نوعی بورس بیمار را پدید آورده است. عوارض این بیماری به صورت‌های متفاوت در بورس خود را نشان می‌دهد. یک‌روز، به صورت نزول تعدادی از نمادها و روز دیگر، صعود تعدادی از نمادها که سبب احتمال پیدایش حباب قیمت در تعدادی از شرکت‌ها می‌شود. حباب قیمتی که پس از رشد قیمت به طور نامتعارف و غیراصولی در نقطه‌ای پایان می‌پذیرد که در این مواقع برگشت قیمت همراه با صف‌های فروش شروع می‌شود.
وقتی شکاف بین اقتصاد واقعی و مالی بیشتر و بیشتر شود، حباب اقتصادی ممکن است فوران کند. انتظارات بسیار بالا از سرمایه‌گذاری ممکن است تورم غیرواقعی در قیمت دارایی‌ها ایجاد کند که در واقع بازده موردنظر را نداشته باشد. این همان چیزی است که پدیده حباب قیمت نشان می‌دهد.
حباب قیمتی معلول فعالیت گروهی از سرمایه‌‌گذاران به صورت برنامه‌ریزی‌شده برای رشد قیمت است. روشی که گروهی از فعالان بازار سرمایه به آن پروژه کردن سهم نیز می‌گویند.
پروژه‌ کردن سهام یعنی تبلیغ یک سهم خاص برای افراد حقیقی در بازار سرمایه؛ در نتیجه سهامداران به صورت توده‌وار وارد یک سهم می‌شوند و قمیت آن سهم افزایش پیدا می‌کند. البته در زمان فروش نیز قیمت این سهام کاهشی می‌شود و در نهایت سهامداران زیان می‌کنند.
پروژه‌ کردن سهام منع قانونی دارد و در صورت اثبات متخلف مجارات می‌شود، اما روند حرکتی در بازار سهام گویای وجود پروژه شدن گروهی از شرکت‌ها است. اگر معاملات چند ماه گذشته بررسی شود هستند نمادهایی که بعد از چند روز یا هفته روند صعودی بی‌دلیل، دوباره روند نزولی به خود گرفتند.

آمار معاملات هفته گذشته
ارزش معاملات خرد هفته گذشته رکورد کاهش ارزش را شکست و وارد محدوده بسیار کم 3همت شد. اولین روز معاملاتی هفته گذشته ارزش معاملات خرد در حدود 4.5هزار میلیارد تومان (همت) بود این مقدار تا روز دوشنبه نیز حفظ شد؛ به طوری که یکشنبه 4.6 و دوشنبه 4.4همت بود، اما سه‌شنبه ارزش معاملات خرد با کاهش محسوس به 3.5 همت رسید هر چند آخرین روز معاملاتی اندک بهبود یافت و به 3.9همت رسید اما همچنان زیر 4همت ماند.
کارشناسان بورسی نگاه ویژه‌ای درباره مقدار ارزش معاملات خرد دارند و همواره آن را رصد می‌کنند چراکه معتقدند ارزش بالای معاملات خرد یکی از فیلترهای مهم شناسایی بورس است.
علی اسکینی، خردادماه در مطلبی با عنوان «گروه‌های ریالی جذابترند» درباره ارزش معاملات گفته بود: «فاکتور مهمی که این روزها سبب فاز رکودی در بورس شده است کمبود نقدینگی در بازار سرمایه است که همین امر روند صعودی بورس را با چالش همراه کرده است.»
او اضافه کرده بود: «ارزش معاملات در بازار سرمایه اکنون کاهش قابل توجهی (حدود 10 همت) در مقایسه با روزهای اوج خود (بالاتر از 15 همت) تجربه می‌کند؛ بنابراین افزایش ارزش معاملات یکی از پیش‌نیازهای ضروری برای رشد بورس است.»

کاهش ارزش معاملات خرد
رکود چند ماه گذشته موجب کاهش ارزش معاملات خرد شده است. ارزش معاملات خرد که در دوران رونق حدودد 15همت بود به تدریج روند نزولی گرفت و به حدود 4همت رسید، اما هفته گذشته ارزش معاملات خرد به کمتر از 4همت نیز نفوذ کرد.
معاملات خرد همان معاملات عادی هستند که توسط سهام‌داران خرد صورت می‌گیرد. این نوع از معاملات شامل محدودیت‌های قیمتی و حجمی هستند. این امر بر خلاف معاملات بلوکی است که هیچ‌گونه محدودیتی در رابطه ‌با قیمت و حجم نداشتند. سرمایه‌گذارانی که به‌صورت حرفه‌ای در این بازار مشغول هستند در فرایند انتخاب بهترین سهام از ارزش معاملات خرد برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند، زیرا حجم و ارزش معاملات خرد در بورس میزان نقدشوندگی روزانه‌ی این بازار را مشخص می‌کند و اطلاعاتی را در رابطه ‌با خریدوفروش سهام به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. در واقع می‌توان گفت در یک روز معاملاتی سهام هر نماد بورسی با قیمت‌های مختلف و حجم‌های متفاوت به فروش می‌رسد.

پیش‌بینی نزول محقق شد
10 بهمن در مطلبی با عنوان «احتمال ادامه‌دار بودن روند نزولی شاخص کل بورس» در «اقتصاد سرآمد» پیش‌بینی شد که بر اساس نمودار شاخص کل بورس که همراه با ابرهای ایچیموکو است. سطح 2میلیون و 150هزار واحدی که یک حمایت برای نماگر اصلی بورس بود در ابتدای بهمن شکسته شده است و با توجه به نفوذ شاخص کل بورس به داخل ابر آبی رنگ، با احتمال بالا باید منتظر رسیدن شاخص کل بورس به کف ابر آبی ایچیموکو بود به عبارت دیگر، شاخص کل بورس به دلیل بودن در ابر دارای حرکت نوسانی-فرسایشی نزولی تا سطح 2میلیون و 80هزار واحد است و بقیه حرکت شاخص کل بورس بستگی کامل به نوع واکنش به این تراز دارد.
شاخص کل بورس
آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در سطح 2میلیون و 111هزار واحد بود و فاصله اندکی تا کف ابرایچیموکو که محدوده سطح 2میلیون و 80هزار است، دارد.
حال باید دید شاخص کل بورس کف ابر ایچیموکو را خواهد شکست یا کف این ابر به عنوان مقاومت مهم عمل می‌کند و شاخص کل بورس با واکنش مثبت به این مقاومت دوباره صعودی می‌شود. نحوه عکس‌العمل شاخص کل بورس به کف ابر ایچیموکو در روزهای هفته جاری با احتساب تعطیلی روز یکشنبه بسیار مهم است.

ادامه خروج نقدینگی حقیقی
آمارهای 5 روز معاملاتی هفته گذشته نشان می‌دهد که هفته گذشته 259 میلیارد تومان خروج پول حقیقی ثبت شده است. شنبه 120و دوشنبه 320میلیارد تومان ورود پول اتفاق افتاد، اما روزهای یکشنبه  153، سه‌شنبه 230 و چهارشنبه 359میلیارد تومان خروج پول ثبت شد.
ورود و خروج پول هوشمند نیز از فاکتورهای مهمی است که مرود توجه فعالان بازار سرمایه است. برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی با استفاده از اطلاعات و یا تحلیل قوی‌تر نسبت به بقیه، در قیمت‌های بهتر یا زمان مناسب‌تری  اقدام به خرید یا فروش سهام می‌کنند و با رصد معاملات این افراد می توان معاملات انجام داد. یکی از نشانه‌های ورود یا خروج پول هوشمند در حجم معاملات مشخص می‌شود. بدین معنی که زمانی‌که متوسط حجم معاملات سهام یک شرکت، در مقایسه با میانگین حجم معاملات آن در بازه‌های زمانی مشخص ( مثلا  هفتگی، ماهانه و یا سه ماهه) افزایش قابل توجهی داشته باشد، می‌تواند نشانه‌ای از ورود با خروج پول هوشمند باشد و باید مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.