گروه بین‌الملل- توحید ورستان- اروپا بار دیگر حمایت خود را از پروژه به اصطلاح کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (آیمک) اعلام کرد که درسال‌های اخیر متوقف شده بود. اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا اخیراً از اجرای آن حمایت و در پلتفرم رسانه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) پست کرد که اکنون «فرصتی تاریخی برای زنده‌کردن کریدور هند-خاورمیانه-اروپا وجود دارد؛ پروژه‌ای که ما را مانند گذشته متحد خواهد کرد».
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، این نخستین‌بار نیست که فون درلاین چنین ادعایی را مطرح می‌کند. در نشست اتحادیه اروپا-آسیای مرکزی در سمرقند، او به‌طور مشابه از یک مسیر ترانزیتی پیشنهادی از طریق ارمنستان حمایت کرد و گفت که این مسیر اروپا و آسیای مرکزی را بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک‌تر خواهد کرد.

دلیل حمایت ترامپ از آیمک
به گزارش تارنمای نیوز آذربایجان؛ اروپا در حال حاضر از تثبیت کریدور میانی سود می‌برد. همچنین ابتکار کمربند و جاده چین (BRI) فرصت‌های عظیمی را برای اروپا فراهم کرد، البته برخی فرصت‌ها در نهایت تحت فشار ایالات متحده رها شدند. در دسامبر۲۰۲۳، ایتالیا آخرین کشوری بود که از BRI خارج شد. اکنون به جای ابتکار چین، دولت بایدن کریدور فرضی هند و اروپا را پیشنهاد کرد. اگرچه جریانات تجاری مهم اتحادیه اروپا همچنان به چین مرتبط است، واشنگتن با جایگزینی هند با پکن تلاش کرد تا پکن را به حاشیه بکشد که بروکسل جرات مخالفت با آن را نداشت.آنچه بیش از همه قابل‌توجه است؛ اینکه دولت جدید ایالات متحده– علی‌رغم رد تقریباً تمام سیاست‌های بایدن- اکنون آیمک را پذیرفته است. به گزارش رویترز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند برای ایجاد یک مسیر تجاری بین‌المللی جدید برای اتصال هند و آمریکا از طریق خاورمیانه و اروپا به یکدیگر، توافق کرده‌اند. این مسیر از طریق هند، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن، اسرائیل و ایتالیا با استفاده از ترکیبی از حمل‌ونقل دریایی، شبکه‌های ریلی و زیرساخت‌های زیردریایی عبور می‌کند. ترامپ در دیدار با مودی این حقیقت را پنهان نکرد که این کریدور را جایگزینی برای کمربند و جاده چین می‌داند.
البته به باور برخی کارشناسان، بعید است ترامپ پروژه‌ای را که بایدن زمانی وعده داده بود با ۵۰۰میلیارد دلار تامین مالی کند. اگرچه این پروژه به‌عنوان یک ابتکار هند ارائه شد، اما یادداشت امضاشده در اجلاس سران گروه۲۰ در دهلی‌نو در سپتامبر۲۰۲۳ به‌عنوان تلاش مورد حمایت ایالات‌متحده برای مقابله با چین تلقی شد. امروز، درحالی‌که واشنگتن یک جنگ تجاری همه‌جانبه علیه پکن به راه انداخته، اکنون برخی معتقدند زمان بازگشت این طرح قدیمی فرا رسیده است. ایالات‌متحده منفعت اقتصادی واقعی در آیمک ندارد، اما از همان ابتدا به‌عنوان یک حمله ژئوپلیتیکی علیه چین و کمربند و جاده تصور شده است.

سایه سنگین چالش‌ها
طبق برنامه‌ریزی اولیه، کالاهای هندی از بمبئی به جبل‌علی در امارات حمل می‌شود، سپس از طریق ریل از طریق عربستان سعودی به اسرائیل منتقل و در نهایت از طریق دریا از حیفا به بنادر اروپایی مانند پیرئوس (یونان)، مارسی (فرانسه) و مسینا (ایتالیا) ارسال می‌شود. هرچند این یادداشت تنها چندروز قبل از جنگ غزه امضا شد، اما کارشناسان معتقدند که این پروژه حتی قبل از تشدید تنش‌های خاورمیانه نیز شانس اندکی برای موفقیت داشت.
حتی اگر تهدیدهای سیاسی و روابط تیره بین کشورهای مسیر نیز برطرف شود، تقویت زیرساخت‌ها به سادگی امکان‌پذیر نیست. برای نمونه، شبکه راه‌آهن یونان توسعه نیافته است و همچنین در عربستان و امارات، زیرساخت‌های ریلی باید از ابتدا ساخته شود. همچنین این پروژه ایجاد کابل‌های برق، خطوط لوله هیدروژن سبز و سایر زیرساخت‌های مقیاس بزرگ را پیش‌بینی کرده که تحقق آن‌ها نیاز به چندین سال برنامه‌ریزی دارد و بسیاری از کارشناسان تردید دارند که ساخت‌وساز آن آغاز شود.

مانور سیاسی با یک کریدور
با وجود این چالش‌ها، راه‌اندازی کریدور به‌طور مکرر مطرح می‌شود. باید توجه داشت، اینکه تفاهم‌نامه ایجاد کریدور آیمک در دهمین سالگرد ابتکار کمربند و جاده امضا شد، تصادفی نیست. این پیام روشنی از سوی دولت بایدن به پکن بود، مبنی بر اینکه ایالات‌متحده قصد دارد چین را از نقش خود به‌عنوان پیشگام تجارت جهانی خارج کند. این پیام همچنین ترکیه را هدف قرار داد و آنکارا نیز آن را دریافت کرد. به‌طوری‌که، بلافاصله پس از امضای توافق‌نامه آیمک؛ رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه برنامه‌های خود را برای ایجاد یک کریدور تجاری رقابتی شامل عراق، امارات و قطر اعلام کرد. وی گفت: «هیچ کریدوری بدون ترکیه وجود ندارد.» البته باید به داده‌های تجاری نیز توجه داشت که گردش تجاری بین اروپا و هند تقریباً ۱۳۵میلیارد دلار است. در مقابل، مبادلات اتحادیه اروپا و چین نزدیک به ۷۸۶میلیارد دلار است؛ یعنی تفاوت فاحش بین دوکشور وجود دارد.
علاوه‌بر این، تنها بخش کوچکی از صادرات هند به اروپا از خلیج‌فارس و دریای مدیترانه عبور می‌کند که دلیل اصلی آن نبود زیرساخت است. بیشتر کالاها هنوز از طریق مسیرهای دریایی حمل می‌شوند که کندتر، اما مقرون‌به‌صرفه‌تر، حتی با وجود اختلالات ناشی در دریای سرخ، است. در مجموع، را‌اندازی این پروژه یک مانور سیاسی توسط دولت بایدن برای تضعیف چین، به سال‌ها و سرمایه‌گذاری مالی گسترده نیاز دارد. تلاش‌های هند برای معطوف‌کردن توجه اروپا به سمت خود احتمالا پرهزینه باشد، به‌ویژه که ترامپ به صراحت گفته است که ریاضت مالی را دنبال و به تعهدات مالی دولت قبلی عمل نخواهد کرد. این امر، پرسش اصلی را مطرح می‌کند که چه کشوری هزینه این طرح بزرگ را پرداخت خواهد کرد؟ بدون تردید در بروکسل یا واشنگتن پاسخ روشنی وجود ندارد.