تکمیل مسیر تجاری افغانستان به بنادر ایران در دستور کار
​​​​​​​گروه حمل‌ونقل-امید متین-  آغاز ساخت ایستگاه قطعه چهارم در منطقه رباط پریان طی روزهای گذشته نشان‌دهنده اراده جدی دولت ایران و افغانستان برای تکمیل راه‌آهن خواف هرات است. تکمیل این پروژه ریلی در عمل می‌تواند تاثیرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای داشته باشد و چین و روسیه را در تجارت منطقه درگیر کند. از سوی دیگر، می‌تواند زمینه‌ساز اتصال مسیر تجاری افغانستان به بنادر تجاری ایران باشد. در چنین شرایطی در دیدار اخیر معاون وزیر راه‌وشهرسازی جمهوری اسلامی ایران با معاون وزیر فواید عامه کشور افغانستان مقرر شده است تا بازسازی خط ریلی خواف-هرات تا شهریورماه تکمیل و عملیات روسازی قطعه چهار تا هرات توسط کشور افغانستان سرعت بیشتری گیرد.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، راه‌آهن خواف-هرات به طول۲۲۵کیلومتر بوده که ۷۸کیلومتر آن در خاک ایران و ۱۴۷کیلومتر آن در خاک افغانستان قرار دارد. احداث خط ریلی خواف-هرات در قالب چهار قطعه از سال۱۳۸۶ آغاز شده است و سال۱۳۹۹ به بهره‌برداری رسید. سه قطعه از این مسیر به طول ۱۴۰کیلومتر در تعهد ایران به‌صورت یک‌خطه ساخته شده و ۸۵کیلومتر باقیمانده در تعهد افغانستان است. این پروژه ۱۸ساله، شهر هرات در غرب افغانستان را به شهر خواف در خراسان‌رضوی و از این طریق به شبکه ریلی ایران متصل می‌کند. در این میان آنطور که رسانه‌ها اعلام کرده‌اند، راه‌آهن خواف-هرات تکمیل‌کننده اتصال ریلی چین، قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان، ایران و سپس خلیج‌فارس و اروپا از مسیر ایران است.
چند روز پیش دفتر مطبوعاتی والی طالبان در هرات اعلام کرد که همزمان با اتصال قطعه سوم راه‌آهن خواف-هرات (روزنک) به قطعه چهارم آن (رباط پریان)، کارهای مقدماتی ساخت ایستگاه قطعه چهارم در منطقه رباط پریان آغاز شده و در آینده نزدیک، روند بهره‌برداری و تردد قطار برای انتقال کالاهای تجاری از این قطعه نیز شروع خواهد شد. این پروژه راه‌آهن شامل چهار بخش است که دو بخش آن در ایران و مابقی در افغانستان واقع شده است. سه بخش اول، به طول کلی ۱۴۰کیلومتر، در دسامبر۲۰۲۰ افتتاح شد و یک قطار باری آزمایشی، ۵۰۰تن سیمان را بین ایستگاه خواف در ایران و ایستگاه روزنک در افغانستان حمل کرد. ساخت خط خواف-هرات که بخشی از کریدور ریلی ایران-افغانستان است، در سال۲۰۰۷ آغاز شد. سرمایه‌گذاری کلی در ساخت سه بخش اول راه‌آهن، ۶۶۵میلیون دلار برآورد می‌شود.

اتمام عملیات تکمیلی تا پایان شهریورماه
در دیدار معاون وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان با معاون وزیر فواید عامه کشور افغانستان، ضمن اشاره به اهمیت این خط ریلی برای دوکشور، بیان شد: با توجه به اهمیت بهره‌برداری راه‌آهن خواف-هرات برای دوکشور در تسهیل صادرات و واردات کالا و جا‌به‌جایی مسافر و همچنین دسترسی ریلی کشور افغانستان به آب‌های آزاد و کشورهای همسایه باید روند عملیات تکمیلی سرعت گیرد. «بازوند» با بیان اینکه خط ریلی خواف-هرات سال۱۳۹۹ به بهره‌برداری رسید، گفت: این طرح در ۴قطعه خواف تا هرات طراحی شده که دوقطعه آن در داخل خاک ایران و دوقطعه داخل خاک افغانستان است و احداث سه‌قطعه از این 4قطعه برعهده ایران است. وی ادامه داد:‌ با تغییر و تحولات در افغانستان در سال۱۴۰۰ بهره‌برداری از این خط ریلی با مشکلاتی روبه‌رو شد که طی مذاکرات صورت‌گرفته، افغانستان مکلف شد وضعیت خط را به حالت قبل یعنی وضعیت سال۱۳۹۹برگرداند. وی این نشست را مثبت ارزیابی کرد و اعلام داشت: طبق توافقات صورت‌گرفته، مقرر شد عملیات تکمیلی و رفع نواقص خط ‌ریلی از سوی ایران و رفع آلودگی خط به نحوی که امکان انجام عملیات توسط ماشین‌آلات مکانیزه در خط فراهم شود، از سوی کشور افغانستان تا پایان شهریورماه به‌طور کامل انجام شود.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه همچنین از بازدید میدانی خط ریلی خواف-هرات در آینده نزدیک خبر داد و گفت: این بازدید در راستای بررسی موانع و رفع نواقص به منظور اجرای تعهدات طبق برنامه زمان‌بندی‌شده صورت می‌گیرد. وی همچنین خط ریلی زاهدان-میلک را یکی دیگر از محورهای استراتژیک برای دوکشور اعلام کرد و افزود:‌ راه‌آهن چابهار-زاهدان یکی از اولویت‌های اصلی کشور ایران است که با توجه به تاکید رئیس‌جمهور و پیگیری‌های وزیر راه‌وشهرسازی در صورت تامین اعتبار تا پایان سال۱۴۰۴ تکمیل و ساخت راه‌آهن زاهدان-میلک با جدیت پیگیری خواهد شد. مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه ضمن تاکید بر توان مهندسان ایرانی در ساخت خطوط ریلی اظهار داشت: با توجه به پیشینه ۱۰۰ساله ایران در صنعت راه‌آهن‌سازی، کشور افغانستان می‌تواند از ظرفیت‌ فنی و مهندسی پیمانکاران و مشاوران برای تکمیل عملیات قطعه چهار این خط ریلی اثربخش بهره‌مند شود.

راه تجارت افغانستان به بنادر ایران
طی 3سال گذشته شتاب دولت طالبان در پروژه‌های خط‌آهن با ایران و کشورهای آسیای‌میانه در حالی صورت می‌گیرد که تاجران افغانستانی می‌گویند پس از اعمال محدودیت‌های حمل‌ونقل در پاکستان و تنش‌های سیاسی طالبان و این کشور، به مسیرهای بدیل در ایران و آسیای‌میانه رو آورده‌اند. ایران در مدت بیش از 3سال حکومت طالبان تبدیل به یکی از شرکای اصلی تجاری افغانستان شده است. جمهوری اسلامی ایران نیز طی سال‌های گذشته نشان داده که علاقه‌مند اتصال زمینی به جمهوری‌های آسیای‌میانه از طریق افغانستان است. در حال حاضر مزارشریف در شمال افغانستان از طریق راه‌آهن به بندر حیرتان به ازبکستان و بندر آقینه به ترکمنستان متصل شده است و از طریق خط‌آهن هرات-بندر تورغندی به ترکمنستان متصل خواهد شد. حجم تجارت ایران و افغانستان سالانه به حدود ۲میلیارد دلار صادرات ایران به افغانستان و حدود ۳۰میلیون دلار واردات از افغانستان می‌رسد. خط‌آهن جدید، حمل‌ونقل مسافر و همچنین صادرات و واردات کالا بین دوکشور را بهبود خواهد بخشید. همچنین جایگاه استراتژیک ایران را در صادرات منطقه‌ای ارتقا داده و از آنجایی که افغانستان را به اروپا متصل می‌کند، برای این کشور از اهمیت راهبردی برخوردار است. این خط‌آهن جدید سالانه یک‌میلیون مسافر را بین دوکشور و بیش از 6میلیون تن کالا را جابه‌جا خواهد کرد.

حاشیه‌های حضور بابک زنجانی در پروژه ریلی
طی هفته‌های گذشته بابک زنجانی چند موج خبری در حوزه سرمایه‌گذاری به راه انداخت که همه را در بهت و شوک فرو برد. اولین بار در روز پایانی فروردین۱۴۰۴ شرکت راه‌آهن ایران در حضور وزیر راه‌وشهرسازی، با شرکت آوان ریل، شرکت ریلی هلدینگ «دات وان» منتسب به بابک زنجانی، تفاهم‌نامه‌ای به ارزش بیش از ۶۰هزار میلیارد تومان برای خرید و تولید ٣٠٠دستگاه مسافری خودکششی دیزلی، ۵٠لکوموتیو باری و ۶٠٠دستگاه واگن باری مخزن‌دار منعقد کرد. آنطور که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد، شرکت مذکور در آذرماه سال گذشته یعنی حدود چهارماه پیش تاسیس شده و اکنون به‌عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری در این حوزه شناخته می‌شود. بلافاصله بعد از انتشار این خبر، بابک زنجانی در توئیتی نوشت:«بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تاریخ راه‌آهن ایران؛ اقتصاد کشور را به ریل خواهیم انداخت؛ سالی که قدرت اقتصادی جایگزین قدرت سیاسی خواهد شد». البته وی پیش از این نیز در صفحه‌های مجازی خود از آغاز فعالیتش خبر داده 
بود.
دهم اردیبهشت‌ماه سال‌جاری نیز بابک زنجانی با انتشار تصویری از خود از افتتاح خط ریلی در افغانستان خبر داده بود. براساس گزارش رسانه‌ها، بابک زنجانی در توئیتر با انتشار تصویری از خودش، از پروژه جدید شرکت دات‌وان ریل برای اتصال ریلی ایران به افغانستان خبر داد. در پی انتشار این عکس بابک زنجانی در مراسم افتتاح یک خط راه‌آهن چین و افغانستان، سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد که وی در مرخصی به‌سر می‌برد. حساب توئیتری منتسب به بابک زنجانی روز دوشنبه با انتشار تصویری از او نوشت: طی تفاهمی دات‌وان ریل، در هفته‌های آتی مسیر ترانزیت واگن‌های خود از بندر امیرآباد و سرخس کشورمان ایران را به مقصد روزنک (۶۲کیلومتر بعد از مرز ایران و افغانستان) افتتاح خواهد کرد.