گرانی گاز قاره سبز در سایه جنگ جنوب‌غرب آسیا
​​​​​​​گروه انرژی – یعقوب شیدایی گماسایی - بالا گرفتن تنش‌های نظامی در منطقه خاورمیانه پس از حملات نظامی تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به ایران، نگرانی بسیاری از کارشناسان اقتصادی درباره آینده بازارهای جهانی نفت و گاز را به همراه داشته است. حالا و با نقش‌آفرینی ایالات متحده آمریکا همسو با تعرضات نظامی رژیم صهیونیستی این نگرانی‌ها بیشتر از گذشته نیز شده است. حالا بسیاری از کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران از احتمال افزایش بیشتر قیمت انرژی در روزهای آینده صحبت می‌کنند. اگر در روزهای گذشته بیشتر کارشناسان درباره آینده قیمت جهانی نفت صحبت می‌کردند، حالا اما نگرانی‌ها بازار جهانی گاز را هم شامل می‌شود.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، بازار جهانی انرژی پس از این بحران، وارد مرحله‌ای جدید خواهد شد که در آن نظم اقتصادی و ژئوپلیتیکی به‌طور بنیادین دستخوش تغییر می‌شود. ایران اسلامی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و همکاری‌های منطقه‌ای، نقش مهمی در شکل‌دهی به این نظم جدید ایفا خواهد کرد.
توسعه فناوری‌های انرژی پاک، ایجاد مسیر‌های جایگزین تأمین انرژی و تقویت همبستگی با کشور‌های مستقل، از جمله راهکار‌های ایران ما برای حفظ ثبات بازار و ارتقای جایگاه جهانی خود است چه آنکه بسته شدن تنگه‌هرمز، شوکی بی‌سابقه به بازار نفت وارد کرده و هزینه‌های حمل ‌و بیمه را به‌شدت افزایش می‌دهد. این فشار اقتصادی، مصرف‌کنندگان در سراسر جهان را در شرایط دشواری قرار می‌دهد و زنجیره تأمین کالا‌های اساسی را با خطر جدی روبه‌رو می‌سازد.

افزایش قیمت گاز برای اروپایی‌ها
طی روزهای گذشته و در پی تهدید ایران به بستن تنگه‌هرمز، قیمت گاز در اروپا با جهشی تازه روبه‌رو شد و نگرانی‌ها درباره امنیت انرژی قاره سبز افزایش یافت. براساس گزارش بلومبرگ، هرچند اروپا در حال حاضر از نظر ذخایر گاز طبیعی در وضعیت نسبتاً باثباتی قرار دارد، اما وابستگی شدید آن به جریان‌های جهانی گاز طبیعی مایع باعث شده تا قیمت‌ها در برابر نوسانات ژئوپلیتیکی آسیب‌پذیر باشند.اروپا برای بازسازی ذخایر خود که در زمستان گذشته به پایین‌ترین سطح در سه‌سال اخیر رسید، در ماه‌های آینده نیاز فزاینده‌ای به سوخت خواهد داشت.
یکی از تهدیدهای اصلی، احتمال بسته‌شدن تنگه‌هرمز توسط ایران در صورت گسترش جنگ است. این اقدام می‌تواند مسیر انتقال محموله‌های گاز طبیعی مایع از قطر، یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان این نوع سوخت، را مسدود کرده و تأمین انرژی را در سطح جهانی مختل کند. این تنگه همچنین شاهراه اصلی صادرات نفت منطقه نیز به شمار می‌رود.در حالی‌که قطر اعلام کرده تردد دریایی در منطقه هنوز در وضعیت عادی قرار دارد، معامله‌گران به دقت هرگونه تغییر در حرکت نفتکش‌ها را زیر نظر دارند.
معامله‌گران همچنین تحولات مربوط به برنامه‌های اتحادیه اروپا برای کاهش تدریجی وابستگی به واردات گاز از روسیه تا پایان سال۲۰۲۷ را زیرنظر دارند؛ این شامل گاز وارداتی از طریق خطوط لوله و گاز طبیعی مایع می‌شود که در حال حاضر حدود ۱۳درصد از واردات منطقه را تشکیل می‌دهد. قرار است کمیسیون اروپا به‌زودی پیشنهادات دقیق خود درباره ممنوعیت واردات از روسیه را ارائه کند. در جدیدترین معاملات، قراردادهای آتی گاز هلند برای ماه اول، که معیار قیمت گاز در اروپا محسوب می‌شود، با ۲.۵درصد افزایش به ۳۸.۸۵ ورو (۴۴.۹۰دلار) به‌ازای هر مگاوات ساعت رسید. 

هشدار قطر درباره آینده گاز جهان
وزیر انرژی قطر در پی حمله‌های رژیم صهیونیستی به میدان گازی مشترک با ایران، در گفت‌وگو با شرکت‌های بزرگ خارجی فعال در حوزه انرژی درباره تهدیدهای فزاینده در عرضه جهانی گاز هشدار داد. آنطور که رویترز گزارش داده است، سعد الکعبی در هفته جاری با شرکت‌های بزرگ انرژی گفت‌وگو کرده و از آن‌ها خواسته است به دولت‌های آمریکا، انگلیس و اروپا درباره عواقب احتمالی درگیری نظامی ایران و رژیم صهیونیستی بر صادرات گاز قطر هشدار دهند. همچنین یک منبع صنعتی و یک دیپلمات منطقه‌ای اعلام کردند که این رایزنی‌ها پس از حمله به میدان گازی پارس‌جنوبی که با قطر مشترک است، انجام شد.
قطر یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع شده (ال‌ان‌جی) در جهان است و اختلال در عملیات آن می‌تواند حدود ۲۰درصد از عرضه جهانی ال‌ان‌جی را دچار وقفه کند. یکی از این منابع دیپلماتیک که خواست نامش فاش نشود در گفت‌وگو با رویترز، گفت: شرکت قطر انرژی تلاش می‌کند تا دولت‌های غربی را نسبت به پیامدهای درگیری و افزایش ریسک برای تولید گاز خود آگاه کند. وی افزود: همچنین با سفیران کشورهایی که شرکت‌های آن‌ها در پروژه توسعه میدان‌شمالی مشارکت دارند، دیدار کرده است.
شرکت‌های مشارکت‌کننده در این پروژه شامل اکسون‌موبیل، کونوکوفیلیپس از آمریکا، شل انگلیس، انی ایتالیا و توتال‌انرژی فرانسه هستند؛ پروژه‌ای که قرار است صادرات گاز قطر را در سال‌های آینده بیش از ۸۰درصد افزایش دهد. با وجود این نگرانی‌ها، تحویل گاز از سوی قطر انرژی تاکنون طبق برنامه انجام شده و اختلالی در صادرات ایجاد نشده است.

تاثیر جنگ خاورمیانه بر بازار گاز
برخی رسانه‌ها نیز در گزارش‌های خود مدعی شدند که کارشناسان معتقدند که درگیری بین ایران و اسرائیل به سطحی که باعث اختلال در حمل‌و‌نقل نفت و گاز در تنگه‌هرمز شود، نخواهد رسید و تاثیر آن بر بازار جهانی گاز طبیعی محدود خواهد بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ایران در حال حاضر روزانه 3میلیون بشکه نفت‌خام تولید می‌کند. تأثیر آن بر بازار جهانی نفت‌خام بستگی به این دارد که این درگیری چقدر طول بکشد، آمریکا چه تحریم‌هایی می‌تواند بر نفت‌خام ایران اعمال کند و اینکه آیا ایران می‌تواند در یک اقدام تلافی‌جویانه تنگه‌هرمز را ببندد یا خیر. فرانچسکو ساسسی، پژوهشگر موسسه تحقیقات صنعتی و انرژی RIE در گفت‌وگویی با خبرگزاری آناتولی می‌گوید که که بعید است مشکلات در ایران تاثیرات بزرگی بر بازارهای جهانی گاز طبیعی داشته باشد. ساسسی همچنین تصریح کرد: این تنش در صورت بروز مشکلات در تنگه‌هرمز یا سرایت درگیری به سایر بازیگران منطقه‌ای و تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم آن بر عرضه نفت از قطر، عراق یا اسرائیل می‌تواند تاثیرات جهانی داشته باشد.

چشم‌انداز صادرات گاز ایران و اسرائیل در جنگ
ایران و اسرائیل هر دو از کشورهای صادرکننده گاز هستند. بااین‌حال، نگاهی به اخبار منتشرشده در مورد صادرات گاز این دوکشور همزمان با بالا گرفتن تنش‌های نظامی میان آنها، مسیری متفاوت را نشان می‌دهد. آنطور که میدل‌ایست‌نیوز پیش از این گزارش داده، آلب ارسلان بیرقدار، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه در همایش اقتصادی بین‌المللی سنت پترزبورگ در روسیه اعلام کرد ایران به تامین گاز طبیعی ترکیه ادامه می‌دهد. براساس این گزارش، درخصوص خطرات مربوط به تنش میان اسرائیل و ایران در حوزه تامین انرژی این وزیر ترکیه‌ای خاطرنشان کرد ایران از تامین‌کنندگان اصلی گاز طبیعی بازار ترکیه است. بیرقدار در ادامه گفت: ایران همچنان گاز موردنیاز ترکیه را تامین می‌کند و انتظار می‌رود که تقاضای ترکیه در امسال به 60میلیارد متر مکعب برسد.
چند روز پیش از این خبرگزاری ایسنا گزارش داده بود که در پی حملات اخیر ایران، مقامات اسرائیل از توقف موقت صادرات گاز خبر دادند. براساس این گزارش، رادیو ارتش رژیم صهیونیستی در گزارشی به نقل از «الی کوهن» وزیر انرژی این رژیم اعلام کرد که پس از حملات اخیر جمهوری اسلامی ایران، احتمال آسیب به تأسیسات انرژی مورد ارزیابی قرار گرفته و آمادگی لازم برای مواجهه با چنین شرایطی وجود دارد. این گزارش همچنین می‌افزاید: وزیر انرژی رژیم صهیونیستی تأکید کرده که علی‌رغم تهدیدهای موجود، بخش انرژی به‌طور طبیعی در حال فعالیت بوده و خللی در عملکرد آن ایجاد نشده است. در بخش دیگری از اظهارات وزیر انرژی رژیم صهیونیستی آمده است: صادرات گاز به‌صورت موقت متوقف شده است و احتمال دارد که روند صادرات طی چند ساعت یا چند روز آینده از سر گرفته شود. مقامات رژیم صهیونیستی در حالی بر ادامه فعالیت بخش انرژی تأکید می‌کنند که تحلیلگران نظامی و اقتصادی این رژیم نسبت به آسیب‌پذیری زیرساخت‌های حیاتی به‌ویژه در حوزه انرژی در برابر حملات ایران هشدار داده‌اند.