نهاد‌های تصمیم‌گیرنده در چین متوجه اهمیت راهبردی عراق و جایگاه آن در سیاست امریکا و اهمیت آن به عنوان یک اهرم فشار در روابط امریکا و چین هستند. ضمن اینکه عراق اگر بتواند از وضعیت بحرانی خارج شود نقش مهمی در منطقه پیدا خواهد کرد.به گزارش اقتصاد سرآمد از مانا، چند سال است که چین با جدیت می‌کوشد که پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری در عراق، در بخش‌های انرژی و بازسازی و توسعه زیرساخت‌ها، را به دست گیرد.
تحلیلگران بر آنند که هدف اصلی چین احیای پروژه «کمربند و جاده» است که عراق می‌کوشد با توسعه بنادر و نوسازی مسیر‌های جاده‌ای و ریلی خود به گلوگاهی اصلی در آن تبدیل شود.
روابط عراق چین از ۱۹۵۸ آغاز شد. در این سال چین از تبدیل حاکمیت عراق از سلطنتی به جمهوری حمایت کرد. این روابط در دهه ۱۹۹۰ گسترش یافت و چین از اصلی‌ترین کشور‌هایی بود که از برنامه نفت در برابر غذا برای گسترش نفوذ خود در عراق استفاده کرد. نفوذی که با سقوط رژیم بعث در عراق در ۲۰۰۳ افزایش یافت.
به نظر «مثنی العبیدی»، استاد علوم سیاسی در عراق، نهاد‌های تصمیم‌گیرنده در چین متوجه اهمیت راهبردی عراق و جایگاه آن در سیاست امریکا و اهمیت آن به عنوان یک اهرم فشار در روابط امریکا و چین هستند. ضمن اینکه عراق اگر بتواند از وضعیت بحرانی خارج شود نقش مهمی در منطقه پیدا خواهد کرد.
العبیدی می‌افزاید که موقعیت ژئوپلتیک عراق و جایگاه به عنوان حلقه وصل میان کشور‌های عربی و کشور‌های غیر عرب خاورمیانه و نیز میان کشور‌های شورای همکاری با ترکیه و اروپا باعث شده که توجه بسیاری کشور‌های بزرگ ازجمله چین به آن جلب شود. شرکت‌های چینی از اصلی‌ترین سرمایه‌گذاران در پروژه‌های انرژی در عراق هستند. عراق کشوری با ذخایر عظیم انرژی است که استخراج نفت در آن در مقایسه با بسیاری کشور‌های دیگر آسان است.
«احمد عبدالصاحب»، کارشناس امور حمل و نقل، تأکید می‌کند که بعد از خروج نیرو‌های امریکایی از عراق در سال ۲۰۱۱، بسیاری از نیرو‌های سیاسی عراقی ترجیح می‌دادند که به جای امریکا و انگلستان با چین کار کنند.
مهم‌ترین میدان‌های نفتی و گازی عراق که چین در آن حضور پررنگ دارد، میدان نفت الاحدب در استان واسط، است که شرکت ملی نفت چین در آن سرمایه‌گذاری کرده است. در رتبه دوم میدان نفتی حلفایه در شهر العماره است که شرکت CNPC ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری در آن را تأمین کرده است.
در میدان نفتی الرمیله هم که بزرگ‌ترین میدان نفتی عراق است چین و شرکت بریتیش پترولیوم شریک هستند.
صادرات نفت خام عراق به چین ۴۴ درصد صادرات نفتی عراق را دربر می‌گیرد و این نشان‌دهنده قدرت روابط اقتصادی چین و عراق است.
حجم مبادلات تجاری عراق و چین بیش از ۳۰ میلیارد دلار در سال است.
جدا از این چین می‌کوشد که در بخش‌های غیر انرژی در عراق نیز وارد شود. در بودجه ۲۰۲۱ عراق قید شده که شرکت‌های چینی در صدد ساخت هزار مدرسه در سراسر عراق و ساخت چند بیمارستان صد تخت‌خوابی در استان‌های گوناگون و ساخت چهار هزار واحد مسکونی در استان میسان و تکمیل چند نیروگاه برق در چارچوب توافق‌نامه موسوم به نفت در برابر بازسازی هستند.
«احمد حمه رشید»، عضو کمیسیون دارایی مجلس عراق، تأکید می‌کند که توافق‌نامه عراق و چین که در سفر «عادل عبدالمهدی» به چین درباره آن توافق شد هم‌اکنون در وضعیت بلاتکلیف است.
به موجب این قرارداد عراق روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت به چین می‌فروخت و اموال آن در صندوقی مشترک نگه داری می‌شد که برای سرمایه‌گذاری‌های چین در عراق ۵۰۰ میلیارد دلار تأمین اعتبار می‌کرد.
این توافق در روز‌های پایانی سپتامبر ۲۰۱۹ اعلام شد و هنوز عبدالمهدی در چین بود که تظاهرات در عراق آغاز شد. این تظاهرات در نهایت به استعفای عادل عبدالمهدی انجامید و کسانی تظاهرات را توطئه‌ای در واکنش به این توافق دانستند.
«عبدالحسن الشمری»، کارشناس اقتصادی عراقی، می‌گوید که چین در پی رقابت با امریکا و اروپا و سلطه اقتصادی بر جهان است و حق هم دارد که چنین برنامه‌ای داشته باشد. به نظری وی، چین با امکانات عظیم خود می‌کوشد که ترتیبی برای تسهیل انتقال کالاهایش به اروپا بچیند و پروژه موسوم به راه ابریشم جدید یکی از بهترین راه‌ها برای تحقق این هدف است.