برنامه توسعه پتروپالایشگاهها در ایران فعلا روی کاغذ!
طبق مطالعات مرکز تحقیقاتی آژانس بینالمللی انرژی IEA تا افق 2050 سرانه تقاضای نفت برای فرآوردههای سوختی کاهش قابل ملاحظهای دارد و به همین صورت سرانه تقاضای نفت برای مواد پتروشیمیایی با روند افزایشی مواجه است.به گزارش اقتصاد سرآمد ، به طور کلی فرآوردههای اصلی (معروف به 5 فرآورده اصلی) در پالایشگاههای قدیمی شامل گازمایع، بنزین، نفت سفید، نفتگاز (گازوئیل) و نفت کوره میشود که همه از نوع سوخت هستند که اغلب کاربرد نهایی آنها نیز به عنوان سوخت بوده و کاربردی در تولید محصولات پتروشیمیایی پُرکاربرد به عنوان ماده اولیه صنایع تکمیلی ندارند.طبق پیشبینیها این نسل از پالایشگاهها که قدمت بالایی داشته در روند فعلی پالایشی دنیا به تدریج جای خود را به پتروپالایشگاه میدهند. در یک پتروپالایشگاه بخشی از نفت خام ورودی بهجای تولید سوخت به مواد شیمیایی پایه تبدیل میشود. از این رو با احداث واحدهای پتروشیمیایی نظیر واحدهای اولفین و آروماتیک در یک واحد پتروپالایشی میتوان علاوه بر سوخت، مواد اولیه زنجیره ارزش صنایع تکمیلی را نیز تولید کرد.به نقل از مرکز مطالعاتی وود مکنزی تراز تولید و مصرف بنزین در مناطق مختلف جهان تا سال 2030 تنها در سه منطقه جنوب شرق آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین منفی خواهد بود که ناشی از ایجاد و گسترش زیرساختهای حمل و نقل در این کشورها میشود، اما در سایر مناطق جهان به علت جایگزین شدن سوختهای جدید به جای بنزین تراز تولید این فراورده مثبت است که به معنای بیشتر بودن مقدار تولید از مصرف میباشد.این مرکز مطالعاتی نقل میکند فروش خودروهای برقی تا سال 2030 با کاهش قیمت باتری و گسترش سوختهای هیبریدی شتاب میگیرد، اما مدتی طول میکشد تا تاثیر خود را بر ناوگان حمل و نقل جهانی بگذارد و در این مدت افزایش تقاضا برای خودروهای برقی، باعث میشود رشد تقاضا بنزین و دیزل را کم میکنند. البته حتی با وجود گسترش خودروهای برقی در کشورهای توسعه یافته با این حال تا قبل از سال 2030 نقطه اوج مصرف سوختهای بنزینی و دیزلی رخ نمیدهد.کاهش تدریجی تقاضا برای سوختهای حمل و نقل، به طور همزمان با اعمال قوانین سختگیرانه زیستمحیطی و افزایش تقاضا برای پلاستیک و سایر مواد پتروشیمیایی در کشورهای در حال توسعه همراه خواهد شد که این موضوع باعث تولید مفهومی به نام پتروپالایشگاه یا تولید مستقیم مواد پتروشیمیایی از نفت خام به جای سوخت در صنعت پالایشی دنیا شد.بدین ترتیب کشورهای مختلف با برنامهریزی برای احداث پتروپالایشگاه علاوه بر حفظ بازارهای آینده از حاشیه سود بیشتری نیز با تولید مواد پتروشیمیایی به جای تولید سوختهایی مثل بنزین یا گازمایع برخوردار خواهند بود. با احداث پتروپالایشگاه علاوه بر حاشیه سود بیشتر میتوان طیف وسیعی از محصولات پالایشی و پتروشیمیایی (بیش از 30 نوع فرآوردهی مایع و جامد با قابلیت انبارش راحتتر نسبت به نفت خام) را تولید کرد.نکته حائز اهمیت دیگر در این زمینه مقاومت بیشتر فرآوردههای پتروشیمیایی نسبت به سوخت در برابر نوسانات اقتصادی است. به عبارت دیگر هرچه زنجیره ارزش فرآوردههای نفتی پتروشیمیایی نفتی بیشتر تکمیل شود تاثیرپذیری آنها از قیمت نفت خام کمتر خواهد بود.بهعنوان مثال در ماههای آغازین شرایط کرونا (بهار 1399) قیمت بنزین و دیگر فرآوردههای سوختی تا حد چشمگیری نزول کرد و در برهههای به زیر قیمت نفت خام هم رسید، اما در این شرایط مواد پتروشیمیایی از ثبات قیمت بیشتری برخوردار بودند. طبق مطالعات مرکز تحقیقاتی iea که در نمودار تصویر 1 ارائه شده است، سرانه تقاضای نفت خام برای فرآوردههای سوختی و مواد پتروشیمیایی گروه پلاستیک بین دو مقطع سالهای 2017 و مقدار پیشبینی شده تا سال 2050 مشخص شده است. در تصویر 3 سرانه تقاضای نفت برای فرآوردههای سوختی کاهش قابل ملاحظهای دارد و به همین صورت سرانه تقاضای نفت برای مواد پتروشیمیایی با روند افزایشی مواجه است.علاوه براین نکته مهم دیگری که این نمودار نشان میدهد، پیشیگرفتن سرانه تقاضای مواد پلاستیک از فراوردههای سوختی در هر چهار منطقه ذکر شده تا سال 2050 است. بهطور کلی در کشورهای با سرانه درآمد بیشتر، سرانه مصرف مواد پلاستیک حدود 20 برابر اقتصادهای کم درآمد است که این نشان دهنده ظرفیت رشد قابل توجه جهانی است.امروزه با گذشتبیش از یک سده از ظهور صنعت نفت در ایران، یکی از مهمترین عقب ماندگیهای این صنعت، محرومیت از ایجاد ارزش افزوده فرآوردههای نفتی در سایه اصرار بر خام فروشی است. در حالیکه اگر از حدود 10 سال پیش در راستای توسعه پتروپالایشگاهها و تکمیل زنجیره ارزش مواد پتروشیمیایی قدمی برداشته میشد، امروز نه تنها دیگر تحریم فروش نفت و تبعات آن مطرح نبود، بلکه شاهد ارزآوری و تولید ثروت با رونق در صنایع پاییندستی نفت بودیم.بسیاری از کشورهای آسیایی از جمله کشورهای در منطقه غرب آسیا همچون ترکیه، کویت، عربستان، امارت، عمان و هند همگی ابرپروژههای پتروپالایشگاهی احداث شده یا تعریف شده دارند، اما در کشورمان طی 10 سال گذشته تنها پالایشگاه ستاره خلیج فارس به بهرهبرداری رسیدهاست. این کشورها با علم به اینکه بازارهای آینده پالایش نفت تحت تاثیر تقاضای رو به رشد مواد پتروشیمیایی به خصوص در منطقه آسیا خواهد بود، طی سالهای اخیر طرحهایی با هدف تولید مواد پتروشیمیایی از نفت یا همان پتروپالایشگاهها تعریف کردهاند.در این شرایط ضروری است تا دولت با برنامهریزی و تنظیمگری بلندمدت و شناسایی بازارهای داخلی و خارجی افزایش ظرفیت پالایشی را ذیل قانون پتروپالایشگاهها بهصورت صحیح ریلگذاری کند تا در آینده کشورمان بتواند نقش مهمی در تصاحب بازارهای آینده پتروشیمیایی و حتی سوختی منطقه داشته باشد. این درحالی است که اگر همین روند خام فروشی و ظرفیت فعلی پالایشگاهها در کشور ادامه پیدا کند با افزایش سرانه مصرف مواد پتروشیمیایی کشور، در آینده نه چندان دور این حوزه با تشدید وابستگی روبهرو خواهدبود. فارس
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
احتمال کمبود گاز برای نیروگاههای کشور در زمستان وجوددارد
-
مردم در تیررس افزایش گازبها
-
احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر طی ۴ سال
-
استفاده از فناوری چراغهای فوق کممصرف در روشنایی معابر
-
پایان پیگرانی هوشمند ۱۰ خط لوله دریایی پارس جنوبی
-
برنامه توسعه پتروپالایشگاهها در ایران فعلا روی کاغذ!
-
شرکت نفت ستاره خلیج فارس رهایی بخش زندانیان جرائم غیر عمد
-
اعطای جایزه ملی انرژیهای تجدیدپذیر به پروژهها و تولیدکنندگان برتر
-
گواهینامههای سیستم مدیریت کیفیت شرکت ملی حفاری تمدید شد
-
بخشی از تجهیزات مراکز درمانی، بهداشتی و آموزشی استان بوشهر تأمین شد
-
کل محصولات پتروشیمی شهید تندگویان در داخل عرضه میشود
اخبار روز
-
آمادگی پیام رسان بله برای ارائه خدمات به مسافران سرزمین وحی
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت
-
اولویت همه شرکتهای صندوق ذخیره باید سودآوری و توجه به اقتصاد دانش بنیان باشد
-
اجرای طرحهای زنجیره سبز و آبی در پنج شهرستان استان خوزستان
-
اجرای طرح ویژه جمع آوری شنهای پخش شده در معابر شمال تهران
-
تشکیل" قرارگاه ویژه تامین مسکن معلم" در صندوق ذخیره فرهنگیان
-
همه چیز درباره خرید چمن مصنوعی که باید بدانید