نسیم طواف زاده  -  اصفهان زیبا به عنوان یکی از پایتخت‌های ایران شناخته شده و ارزش فرهنگی و هنری آن بر همه ایرانیان مشهود است؛ این گزارش از شرح تلاش و زحمات اصفهان برای تولید ارزش ملی پرهیز کرده و قصد دارد به چالش پیش روی همه ایرانیان به عنوان عدالت آبی و آن چه می‌بایست در مدیریت فرآیند جامع آب اتفاق بیفتد، بپردازد. با توجه به دیدار رئیس جمهور با فعالان محیط‌زیست و نیز دستور معاون اول رئیس جمهور به وزرای جهاد کشاورزی و نیرو برای حل معضل زاینده‌رود لازم دیدم که این یادداشت را بنویسم زیرا که این سرنوشت منتظر سایر رودخانه‌های ایران از جمله سپیدرود نیز هست.
عظمت رودخانه زاینده‌رود پس از الحاق آب کوهرنگ به آن، مشخص می‌شود. در حقیقت سرچشمه‌ی اصلی زاینده‌رود، کوهرنگ است که باعث می‌شود که زاینده رود از یک رودخانه فصلی خارج شده و در فصول مختلف پر آب و با برکت باشد. اتصال آب کوهرنگ را به زاینده‌رود، به زمان صفوی و شاه طهماسب نسبت می‌دهند.
اسکندربیک در عالم آرای عباسی می‌نویسد: شاه طهماسب به میر فضل‌الله شهرستانی حاکم آن نواحی دستور داد تا چشمه‌ی محمودی (چشمه‌ی کوهرنگ) را که آب آن به طرف خوزستان می‌رفته، به زاینده‌رود متصل نماید. اما به رغم انجام مقدمات کار و تلاش فراوان، وجود کوهی عظیم در حد فاصل بین این دو رود، همچنین وجود معادن گوگرد در آن کوه که باعث خفگی می‌شود و عده‌ای از کارگران را به هلاکت رسانده، این کار پس از صرف هزینه‌های سنگین متوقف شد.
درهفتم مهرماه سال ۱۳۲۷ شمسی مقدمات حفر تونل کوهرنگ آغاز و در ۲۴ مهرماه سال ۱۳۳۲ شمسی تونل افتتاح و آب کوهرنگ به زاینده‌رود هدایت شد.
در سال ۱۰۲۷ شاه عباس، محبعلی بیگ را جهت انجام این کار به کوهرنگ فرستاد، اما او هم کاری از پیش نبرد. سپس شاه عباس، امام قلیخان بیگلربیگی فارس و حسین‌خان حاکم لرستان را ماموریت داد، آن‌ها نیز ناموفق بودند. سرانجام شاه عباس شخصا اقدام کرد، و به طرف سرچشمه‌ی زاینده‌رود حرکت کرد ولی اجل او را مهلت نداد. در زمان شاه عباس دوم نیز اقداماتی اساسی و جدی انجام گردید حتی از مهندسین فرانسوی دعوت به عمل آمد، اما آن‌ها نیز توفیقی نیافتند، زیرا کار سنگین و مخارج آن زیاد و بیش‌تر سال، هوای آنجا سرد و یخ‌بندان بود.
عاقبت درهفتم مهرماه سال ۱۳۲۷ شمسی مقدمات حفر تونل کوهرنگ آغاز و در ۲۴ مهرماه سال ۱۳۳۲ شمسی تونل افتتاح و آب کوهرنگ به زاینده‌رود هدایت شد.
این سیستم شامل بند و یک تونل ۲۹۰۰ متری به‌طور میانگین سالانه حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند. طبق مفاد طرح الحاق تونل کوهرنگ به رودخانه زاینده‌رود اجرا و بهره‌برداری این طرح بیست و پنج ساله بوده و طی بند سوم آن کشاورزان و ذی‌نفعان این طرح در استان دهم موظف بودند که هرگونه خسارت به حوضه آبی کارون ناشی از بهره‌برداری این طرح را جبران کنند. علی رغم تمام شدن چندین سال از قرارداد قانونی و محیط‌زیستی این طرح خسارتی پرداخت نشده است.طراحی و اجرای سد انحرافی و تونل دوم کوهرنگ به وسیله‌ی مهندسان مشاور سوگرا انجام‌گرفت و از این سیستم در سال ۱۳۶۴ خورشیدی بهره‌برداری شد. از سال ۱۳۶۶ خورشیدی با پایان یافتن ساختمان سد و تونل ماربران و انتقال ۱۱۵ میلیون مترمکعب آب چشمه‌های ماربران و کلنچین به پشت این سد، سد و تونل دوم کوهرنگ سالانه به‌طور میانگین حدود ۲۵۵ میلیون مترمکعب آب را به مخزن سد زاینده‌رود انتقال می‌دهند.
تونل چشمه لنگان و تونل خدنگستان:
هدف از اجرای طرح انتقال آب رودخانه‌های سیبک و سرداب و چشمه لنگان و چشمه خدنگستان به رودخانه‌ی زاینده رود است که با احداث سد چشمه‌لنگان سالیانه جمعا ۱۹۵ میلیون مترمکعب آب از طریق تونل به حوضه زاینده رود منتقل می‌شود.
طراحی و ساخت سد و تونل سوم کوهرنگ به وسیله‌ی مهندسان مشاور زایند آب و تهران برکلی در سال‌های دهه ۶۰ بررسی شد. گزارش این بررسی‌ها و نقشه‌های طرح مقدماتی سد، سازه‌های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ خورشیدی منتشر شد. در سال ۱۳۷۰ اسناد مناقصه تونل سوم کوهرنگ تهیه و پس از برگزاری مناقصه بین‌المللی و سپس مناقصه داخلی نهایتا شرکت ساختمانی تابلیه برنده مناقصه می‌شود و کار را با نظارت شرکت زایند آب شروع می کند. در سال ۱۳۷۷ خورشیدی سازمان آب منطقه‌ای اصفهان با توجه به گذشت یک دهه از مطالعات و ضرورت کاربری آمار و اطلاعات گردآوری شده در این دوره، برای به هنگام کردن آمار استفاده از اطلاعات جدید و بازنگری در طراحی‌ها و مبانی طرح، مطالعات تکمیلی فاز یک سد را به شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس و همچنین مطالعات تکمیلی مرحله دوم تونل انتقال آب کوهرنگ ۳ را به مشارکت مهاب قدس- زایندآب واگذار کرد.
وزارت نیرو در هفته دولت در سال ۱۳۹۰ طرح بهشت آباد را کلنگ زنی کرد، در شرایطی که سازمان حفاظت محیط‌ زیست کشور در سال ۱۳۸۶ و مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۸۷ و سازمان مدیریت منابع آب ایران به عنوان متولی آب کشور، به این طرح اشکالات و ایرادات فراوانی گرفتند و آن را تایید نکردند.
در نتیجه تونل سوم کوهرنگ به منظور تامین و انتقال آب به میزان حدود ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال، برای تامین قسمتی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران برای مصارف شرب صنعت، کشاورزی و افزایش حجم آب تنظیم شده سد زاینده رود با استفاده از سد مخزنی کوهرنگ ۳، طراحی و عملیات اجرایی آن آغازشد. هم‌اکنون با اتمام تونل سوم کوهرنگ و وجود ۸ دستگاه بزرگ پمپاژ امکان برداشت آب کوهرنگ تا ۶۰ میلیون مترمکعب فراهم است اما با ساخت سد این تونل کل آب باقیمانده کوهرنگ انتقال می‌یابد.
عنوانی است که برای انتقال آب از استان چهارمحال و بختیاری به استان‌های اصفهان، یزد و کرمان به کار برده می‌شود. طبق این طرح قرار است نسبت به انتقال سالانه حدود یک میلیارد و صد میلیون مترمکعب، آب به فلات مرکزی ایران اقدام شود. این طرح در کش‌وقوس قانون گذاری‌ها و تحت فشار افکار عمومی استان‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری و نمایندگان این استان‌ها در مجلس، علی‌رغم تصویب در شورای عالی آب هنوز اجرا نشده‌است. بیشتر کارشناسان معتقدند؛ اجرای این طرح، به‌طور خاص پیامدهایی منفی بر استان‌های مبدا و به‌طور عام بر امنیت ملی دارد.
وزارت نیرو در هفته دولت در سال ۱۳۹۰ طرح بهشت آباد را کلنگ زنی کرد، در شرایطی که سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور در سال ۱۳۸۶ و مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۸۷ در گزارشی به شماره ۸۹۳۵ و سازمان مدیریت منابع آب ایران به عنوان متولی آب کشور، به این طرح اشکالات و ایرادات فراوانی گرفتند و آن را تایید نکردند و در پی اعلام خبر کلنگ‌زنی و آغاز به منظور اجرای این طرح، نمایندگان استان چهارمحال و بختیاری در مجلس تحصن کردند.