گروه اقتصاد جامعه -  محمد آیتی - برخی معتقد بودند با روی کار آمدن دولت سیزدهم، اصلاح ساختار بودجه اتفاق می‌افتد و روال و روندها‌ به طور جدی تغییر پیدا خواهد کرد، اما پس از ارائه لایحه بودجه سال 1401 به مجلس، خیلی‌ها گفتند «در بر همان پاشنه می‌چرخد».
یکی از منتقدان جدی بودجه سال 1401، علیرضا پاک فطرت نماینده شیراز است. او بودجه سال آینده را همانند بودجه پنج سال اخیر می‌داند.
وی به اقتصاد سرآمد گفت: وقتی بودجه سال 1401 به مجلس آمد و دیدم، متوجه شدم که تفاوت خاصی با بودجه سال 1400 و چهار سال قبل از آن ندارد. ساختار بودجه توسط کارشناسانی معدود در کشور تدوین می‌شود و سپس برای مجلس می‌فرستند و ما هم مجبوریم روی همین ساختار کار کنیم. به نوعی کار به گونه‌ای بسته می‌شود که نمایندگان نمی‌توانند خیلی تغییر عمده‌ای در آن ایجاد کنند.
بودجه‌ای که 90 درصد آن، صرف هزینه‌های جاری می‌شود، بودجه سالیانه کشور نیست
رییس مجمع نمایندگان استان فارس تصریح کرد: بودجه‌ای که 90 درصد آن، صرف هزینه‌های جاری می‌شود را نمی‌توان اسمش را بودجه سالیانه کشور گذاشت. به قدری دولت دور و بر خودش را شلوغ کرده است که هرچه مالیات می‌گیرد، نفت می‌فروشد یا معادن را استخراج می‌کند، باز هم مجبور است هزینه‌های جاری کشور که بیشتر حقوق و دستمزد است را پرداخت کند. بودجه سالیانه واقعی یعنی لااقل در آن 30 درصد برای پروژه‌های عمرانی و زیرساختی اعتبار قابل تخصیص لحاظ شود. بودجه‌های سالیانه که توسط دولت‌ها نوشته می‌شود، نه به نفع کشور است و نه مردم و من این موضوع را بسیار خطرناک می‌دانم.
این عضو کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: متاسفانه امروز، اصطحلاک سرمایه از سرمایه‌گذاری بیشتر است و در این مسیر در پیش گرفته شده، اشتغال به وجود نمی‌آید. این روند، یعنی ادامه رشد نرخ بیکاری، افزایش افسردگی و ناامیدی در مردم، تعویق در اتمام پروژه‌ها و ایجاد زیرساخت‌ها و افزایش روزافزون مهاجرت نخبگان و فعالان اقتصادی و اجتماعی.
این نماینده شیراز با اشاره به اینکه جراحی اقتصادی، کاری سخت و زمان‌بر است، گفت: دولت باید هزینه‌های خود را کم کند، نه اینکه از سرمایه‌گذاری و پروژه‌های عمرانی بزند. وظیفه دولت، حمایت از بخش خصوصی و تقویت سرمایه‌گذاری است، موضوعی که در لایحه بودجه آن طور که شایسته است دیده نمی‌شود. گاهی برای یک افتتاح ساده که شاید نیاز به برنامه هم نباشد یا جلسه‌ای عادی، کلی بریز و بپاش می‌شود. این‌دست مسائل در کشور متاسفانه به فرهنگ و عادت تبدیل شده است و صرفه جویی واقعی یعنی جلوی این کارها گرفته شود.
پاک فطرت با انتقاد از تصمیم دولت در خصوص حذف ارز ترجیحی گفت: کمیسیون تلفیق مخالفت خود را با حذف ارز ترجیحی اعلام کرد، اما دولت دنبال پاک کردن صورت مسئله بود. به جای اینکه جلوی 200 نفر سوءاستفاده‌گر را بگیرند، می‌خواستند سر همه مردم را بِبُرند. دولت بخواهد این طوری جلو برود، یک یا دو سال دیگر، ارز ترجیحی می‌شود همان ارز نیمایی و ارزش پول ملی باز هم کاهش پیدا خواهد کرد.
رییس مجمع نمایندگان استان فارس افزود: مالیاتی که برای بودجه سال آینده پیش بینی شده احتمالاً محقق نشود، زیرا مالیات گرفتن در گرو فعال شدن اقتصاد است. وقتی رکود و تورم بیداد می‌کند، قرار است مالیات چه چیزی گرفته شود؟ این روند، به سنوات گذشته، دولت را با کسری بودجه مواجه خواهد کرد و باز هم تورم بیشتر خواهد شد.
کشورهای پیشرفته طبق درآمد و هزینه‌ها برنامه ریزی می کنند، در ایران برعکس است
وی تصریح کرد: کشورهای پیشرفته، اول نگاه می‌کنند ببینند چقدر می‌توانند درآمد ایجاد کنند و سپس برای هزینه‌ها برنامه می‌ریزند. در ایران برعکس است؛ هزینه‌ها را در بودجه می‌آورند و بعد می‌گویند می‌رویم و این درآمدها را به دست می‌آوریم، خب اگر نشد برنامه چیست؟ متاسفانه دود این بی‌برنامگی به چشم مردم و اقتصاد کشور می‌رود.
پاک فطرت یادآور شد: جای تاسف دارد که دولتی‌ها می‌گویند باید املاک مازاد فروخته شود. اگر مازاد هست چرا ساخته شده است؟ و حالا که می‌فروشید چرا زیرساخت‌ها ایجاد نمی‌شود؟ جواب ساده است، پول صرف هزینه‌های جاری می‌شود، چون دولت بسیار چاق شده است. این روند یک خودزنی تمام عیار است.
من خیلی به بودجه سال آتی و بهبود روندها، امیدی ندارم
این عضو کمیسیون عمران مجلس در پایان به خبرنگار اقتصاد سرآمد خاطرنشان کرد: من خیلی به بودجه سال آتی و بهبود روندها، امیدی ندارم. جراحی اقتصادی در کوچک سازی دولت است که باز هم اتفاق نیفتاده است. رییس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید ما به 1250 دستگاه بودجه می‌دهیم. چرا باید این همه ردیف بودجه داشت؟ چه کسانی پشت این دستگاه‌ها هستند؟ چرا این ردیف‌ها کم نشدند؟ مشخص است که اگر بودجه برخی از این دستگاه‌ها حذف شود، سر و صدا بلند می‌شود. پس جراحی اقتصادی، هم شجاعت می‌خواهد و هم ترکش و خون‌ریزی دارد، هرچه دیرتر این کار صورت بگیرد، سفره‌های مردم است که کوچک و کوچک‌تر
 می‌شود.