جواد جودکی 
به یاد دارم از سال ۱۳۸۱ به بعد با مقالات و نوشته‌هایی در حد توان شرایط آبی کشور و انتقال آب بین بخشی را نقد و راهکارهای اجرایی ارائه نمودیم که متأسفانه به‌جز یک مورد، طرح جداسازی آب شرب از بهداشتی در شهر قم که خودم مجری آن بودم به مابقی پیشنهاد‌ها توجهی نشد اجرای طرح دو شبکه‌ای کردن آب قم نیز با اجرای طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم رود کمرنگ شد هرچند معتقدم برگشت به گذشته دردی از شرایط فعلی ما دوا نخواهد کرد ولی ادامه روند کنونی و اصرار بر آن اشتباهی بزرگ و غیرقابل‌جبران خواهد بود. پیشنهاد حل مشکل به‌صورت فوری کم‌هزینه و اجرایی با بهره‌مندی از تجربیات کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که بر مشکل کم‌آبی خود غلبه نموده‌اند هرچند متأسفانه مشکل آبی ما بیشتر از آنکه به فقر منابع آبی کشور وابسته باشد به فساد و رانت و مافیایی که منافع خود را بر هر چیزی ارجح می‌دانند وابسته است وقتی در شرکت‌های کوچک وزارت نیرو کارکنان جزء در کشورهای اروپا و کانادا و استرالیا خانه وزندگی دارند و قصدی برای ماندن در این کشور ندارند و اینجا را صرفاً محلی برای اندوختن سرمایه و درآمد برای خرج کردن در کشورهای مقصد می‌دانند نگاه ملی و منافع ملی بر اجرای طرح‌ها حاکم نخواهد بود بلکه سودآوری و هزینه‌ها و پروژه‌هایی که می‌تواند سود بیشتری نصیب آنا کند در اولویت خواهند بود درحالی‌که کشورهای اروپای شرقی و کشورهای خشک و بیابانی حوزه خلیج‌فارس با حداکثر بهره‌برداری از ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌های بیابان‌های لم‌یزرع امارات و عربستان و دبی را به جنگل‌های سرسبز تبدیل نموده‌اند و در طرحی بلند پروازانه کشور بیابانی عربستان با ایجاد جنگل ۵۰ میلیونی در بیابان‌های خود را به پشتوانه آب‌شیرین‌کن‌های نصب‌شده و پنلهای خورشیدی در دستور کار قرار دارد ما به دنبال اجرای طرح‌های پرهزینه و غیرقابل درک انتقال آب از مرکز کشور به خلیج‌فارس انتقال و انتقال آب بین بخشی هستیم.
1-کدام عقل سلیم طرح انتقال آب از شهر بهبهان شمال خوزستان به شهرهای ساحلی را می‌تواند توجیه کند طرح انتقال آب از سد کوثر بهبهان تا حاشیه خلیج‌فارس از بندر دیلم تا بندرلنگه بندر طاهری به طول ۳۱۷ کیلومتر و مابقی از طریق خط انتقال محرم درهمان زمان پیشنهاد دادیم به‌جای انتقال این‌گونه طرح‌ها چرا از روش‌های آب‌شیرین‌کن درهمان مناطق ساحلی استفاده نمی‌کنیم که گوش شنوایی نبود درحالی‌که می‌توانیم با یک‌هزارم هزینه این طرح‌ها تمام شهرهای ساحلی حتی استان‌های هم‌جوار را با بهترین کیفیت تأمین آب نماییم منافع چه کسانی در اجرای چنین طرح‌های پرهزینه خسارت‌بار و ویران‌کننده انتقال آب به شهرهای ساحلی است منافع کدام مشاوران در طراحی و تائید این طرح‌هاست.
2-طرح انتقال آب غدیر از شمال خوزستان (سد دز اندیمشک) به مناطق جنوبی خوزستان در جوار دریا ورود خروشان اروند اشتباه بزرگ و مهلک که و تداوم مشکلات آبی خوزستان قطعاً مناطق کشاورزی شمال خوزستان را در معرض تهدید قرار خواهد داد مشکلاتی که آلارم هشدار آن نیز هم‌اکنون به صدا درآمده. چرا به‌جای طرح‌های این‌گونه با نصب چند آب‌شیرین‌کن در جوار دریا و رودخانه خروشان اروند مشکل آب شرب مردم خوزستان شهرهای آبادان خرمشهر سوسنگرد و حتی کشاورزی آنان را به‌راحتی حل می‌کنیم چرا از طرح‌های ملانصرالدینی مشاوران و پیمانکاران که تعارض منافع در آن مشهود است جلوگیری نمی‌شود تا خسارات بیشتر به منابع آبی و اعتماد مردم وارد نگردد.
 3-طرح انتقال سرشاخه‌های دز به قم رود این طرح با تونلی به طول ۳۶ کیلومتر و انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم رود و با انتقال ۱۸۱ میلیون مترمکعب آب شرب برای شهرهای خوانسار خمین گلپایگان محلات دلیجان سلفچگان ساوه و قم هدف‌گذاری شده است درحالی‌که در عمل ثابت کردیم که با اجرای طرح جداسازی آب شرب و بهداشتی که فاز یک آن با موفقیت در قم اجرا شد و باوجود سد ۱۵ خرداد به‌راحتی می‌توان بر مشکلات غلبه کرد.همان‌گونه که با چند مثال عینی بیان کردیم متأسفانه به خاطر سودجویی برخی دست‌اندرکاران، منافع شخصی بر منافع ملی ارجحیت یافته، منافع برخی مشاوران و کارفرمایان به هم گره‌خورده و برخی کارفرمایان یا شاغل به‌صورت مشاور هستند یا بعد از بازنشستگی در آنجا مشغول می‌شوند؛ و این تعارض منافع، منابع آبی کشور را به نابودی کشانده نمونه‌های آن فراوان و مستند است که در این مجال نمی‌گنجد.
 پیشنهاد‌های اجرایی و عملیاتی
وضعیت موجود ما حاصل فساد و رانت است برخورد قاطع و انقلابی و برچیدن این وضعیت می‌تواند راه گشا باشد استفاده از نیروهای تخصصی متعهد و غیرسفارشی در مجموعه تخصصی وزارت نیرو باید سرلوحه کار قرار گیرد.آب شرب و کشاورزی تمام استان‌های ساحلی و خوزستان به‌وسیله آب‌شیرین‌کن در کمتر از سه ماه با کمترین هزینه ممکن قابل‌حل است با متوقف کردن طرح‌های انتقال با هزینه‌های میلیاردی می‌توان برای خرید آب‌شیرین‌کن بدون هزینه اضافه به دولت اقدام کرد تداوم طرح‌های دو شبکه‌ای کردن آب در شهرهایی که باکیفیت با مشکل کیفیت آب مواجه‌اند می‌تواند راهگشا باشد (مانند قم).واگذاری تسهیلات بلاعوض به کشاورزان در مناطق بحرانی و الزام به استفاده از روش‌های نوین آبیاری اقدامی الزامی در بخش آب است.انتقال کارخانه‌های فولاد و صنایع آب‌بر مانند کاشی‌سرامیک به مناطق ساحلی در کمترین زمان ممکن می‌تواند ما را برای غلبه بر بحران آبی کشور کمک نماید.نظارت و بازخواست از هزینه کرد طرح‌های کاهش هدر رفت آب شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نیرو آب و فاضلاب که علی‌رغم گذشت ۳۰ سال همچنان در پرداخت ۳۰ درصد مانده‌اند می‌تواند کمک مؤثری در هدر رفت آب و هزینه‌های اجباری باشد.اجرای شبکه‌های جمع‌آوری فاضلاب بازچرخانی پساب به‌طورجدی و الزام‌آور جهت کارخانه‌ها و فضای سبز مدنظر قرار گیرد.ممنوع کردن محصولات آب بر جایگزین کشت چمن با درختان کم آب در تمام شهرها الزامی است.
*مدرس دانشگاه و مجری طرح شبکه دوگانه آب قم