بررسی« اقتصادسرآمد» از ارزش گردش مالی صنعت بانکرینگ در محدوده خلیج فارس و دریای عمان

بانکرینک رونق اقتصادی منطقه، ارتقای جایگاه جهانی دریایی ایران

گروه حمل و نقل دریا - بانکرینگ می‌تواند به دو صورت سوخت‎رسانی در دریا با استفاده از شناورهای خاص یا پهلوگیری کشتی در اسکله‌های سوخت‎رسانی انجام شود؛ هر چند که هر ٢ روش یاد شده برای سوخت‎رسانی کشتی‎ها استفاده می شود اما روش دوم یعنی پهلوگرفتن کشتی در اسکله‌ها و بنادر سوخت‎رسانی، روش متداول بانکرینگ به شمار می رود و در کنار آن ارائه دهندگان خدمات بانکرینگ از روش نخست هم استفاده می‌کنند. آن چه برای یک کشتی یا شناور مهم است، فرآیند سوخت‎رسانی با کمترین هزینه ممکن و بهترین کیفیت است، بنابراین قیمت سوخت، میزان انحراف از مسیر اصلی برای رسیدن به اسکله سوخت‎رسانی، سرعت عمل و غیره از مولفه‌های مهم و تعیین کننده در انتخاب پایانه های سوخت‎رسانی به شمار می‌آید. با توجه به این که حدود ٧٠ درصد تجارت جهانی از طریق حمل و نقل دریایی صورت می گیرد، کیفیت، قیمت، ایمنی و سهولت دسترسی به سوخت خوراک موتور کشتیهای عبوری از آب ها موضوعی بسیار با اهمیت است و صنعت بانکرینگ به همه این موارد توجه دارد.
به گزارش اقتصادسرآمد، از جمله مزایای اصلی صنعت بانکرینگ می توان به اشتغال و درآمدزایی، زمینه‌سازی برای سرمایه گذاری، جلوگیری از مهاجرت ساکنان مناطق مجری طرح، ارتقای اعتبار و امنیت بین اللملی منطقه بانکرکننده به دلیل رفت و آمد زیاد کشتی ها و جلوگیری از قاچاق نفت و گاز و فرآورده ها اشاره کرد. صنعت سودآور بانکرینگ امروزه به یکی از بخشهای مهم حمل و نقل دریایی بدل شده و جایگاه خود را در اغلب نقاط جهان پیدا کرده است. سالانه ١٢ هزار کشتی در خلیج فارس رفت و آمد می کند و ظرفیت سالانه سوخت رسانی این منطقه به کشتی ها ٢٥ میلیون تن است.
طبق اعلام سازمان کشورهای صادر کننده نفت تنها ٦ کشور وجود دارد که حدود ٦٠ درصد از فعالیت بانکرینگ جهان را به عهده می گیرد. این سازمان گزارش کرد اگرچه نزدیک به ٤٠٠ بندر بانکرکننده در جهان وجود دارد، بیشتر تقاضای این فعالیت تنها در چند بندر اصلی (بندر سنگاپور، بندر فجیره امارات و بندر روتردام) متمرکز است.سنگاپور با حجم بانکرینگ سالانه ٤٢ میلیون متریک تن برای چند سال پیاپی سال است که بزرگترین بندر بانکرکننده جهان به شمار می رود و سازمان کشورهای صادرکننده نفت پیش بینی می کند که این کشور در سالهای آینده همچنان به عنوان بزرگترین بانکر کننده در جهان باقی می ماند.
بانکرینک رونق اقتصادی منطقه، ارتقای جایگاه جهانی دریایی ایران
امید شعاعی کارشناس انرژی در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: صنعت سوخت دریایی، شبکه گسترده‌ای از سازمان و مراودات تجاری را در بر می‌گیرد. زنجیره تامین این صنعت از پالایشگاه و انبارهای نفت آغاز می‌شود. مرحله نهایی زنجیره سوخت دریایی، عملیات سوخت‌رسانی است که یا از اسکله‌های مخصوص یا به طور مستقیم و یا در لنگرگاه و دریا از طریق برج های سوخت رسان به کشتی عرضه می شود. صنعت سوخت­رسانی به کشتی‌ها (بانکرینگ) مزایای زیادی دارد که از بین آنها می‌توان به رونق اقتصادی منطقه، ارتقای جایگاه جهانی به ویژه در حوزه‌های اقتصاد و سیاست، کاهش میزان قاچاق سوخت، ارزآوری و کاهش نرخ بیکاری، اشاره کرد.
تسلط ایران بر موقعیت استراتژیک تنگه هرمز
او در ادامه افزود: با توجه به شرایط جغرافیایی ایران از جمله دسترسی به سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان، تسلط بر موقعیت استراتژیک تنگه هرمز که تردد تقریبی سالیانه ۵۰۰۰۰  شناور را شامل می­شود، موقعیت ممتاز را برای سوخت­رسانی به کشتتی ها فراهم آورده است. اما بخش کمی از سوختی که تحت عنوان بانکرینگ از کشور خارج می‌شود، تحویل کشتی های بین المللی عبوری شده و مابقی آن در بندر فجیره امارات به فعالیت بانکرینگ در آن بندر رونق می‌دهد.
ارزش گردش مالی صنعت بانکرینگ در محدوده خلیج فارس و دریای عمان
این کارشناس در حوزه حمل و نقل و انرژی تصریح کرد: از آنجا که گردش مالی صنعت بانکرینگ در محدوده خلیج فارس و دریای عمان ۶ الی ۷ میلیارد دلار در سال است، از این رو صنعت ارزآور و اشتغال زایی برای کشور ما به حساب می‌آید. با توجه به تعداد شناورها، تنگه هرمز بهترین نقطه سوخت‌رسانی (بانکرینگ) در محدوده خلیج فارس و دریای عمان است.
اهمیت بنادر استان هرمزگان در توسعه این صنعت در سطح کشور
شعاعی با بیان این مهم که، در حال حاضر شرکت های سوخت­رسان ایرانی در محدوده ترددی جنوبی جزیره لارک و جزیره هرمز فعالیت می‌کنند، گفت: این شرکت ها سوخت موردنیاز خود را از مخازن موجود در مجتمع بندری شهید رجایی بندر خلیج فارس تامین می کنند که این امر حاکی از اهمیت بنادر استان هرمزگان در توسعه این صنعت در سطح کشور است.
سهم ایران از بازار سوخت رسانی به کشتی­های عبوری در خلیج فارس و دریای عمان که تعداد آنها به بیش از ۵۰ هزار فروند در سال می‌رسد، در مدت زمان کوتاهی یعنی بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ از ۵ % به ۲۵ % رسید و در افق سال ۱۳۹۳ برنامه کسب سهم ۵۰ % را داشتیم که متاسفانه به دلیل وضع تحریم های بین‌المللی علیه کشورمان چشم‌انداز این پروژه محقق نشد. همچنین آمار دقیقی از میزان سهم بازار ایران به دلیل فوق در دسترس نیست اما به طور تقریبی کارشناسان از تسلط ۱۱ % بازار سوخت‌ رسانی به کشتی‌ها برای سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ خبر می‌دادند.  امید داریم در حال حاضر با رفع تحریم‌های بین‌المللی در این صنعت مجددا شاهد رشد چشم‌گیری در این زمینه باشیم. در مجموع طی سال های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸ معادل ۳ میلیارد و ۱۸۰ میلیون دلار و در شش‌ماهه نخست سال ۱۳۸۹ ، ۴۵۰ میلیون دلار درآمد ارزی حاصل از فروش سوخت به شناورها نصیب کشور شده است.
در گذشته و حال تحقیقات متعددی در مورد قطب­های سوخت­رسانی به کشتی‌ها در ایران انجام شده که همه آنها بر چند نقطه تمرکز داشته­اند از جمله: جزیره قشم (هرمزگان)، جزیره لاوان (هرمزگان)، منطقه پارس جنوبی (بوشهر)، بندر جاسک در سواحل مکران (هرمزگان)، مجتمع بندری شهید رجایی بندر خلیج فارس (هرمزگان).
 بانکرینک رونق اقتصادی منطقه، ارتقای جایگاه جهانی دریایی ایران
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه