زنجیره «ابتر» معدن
ادامه از صفحه اول
صرفه اقتصادی فعالیت های معدنی را با ابهام و چالش مواجه ساخته و در دوره هایی نیز بروز پدیده «کم قیمتی» (Under Rating) در محاسبه رویالتی، موجب شکل گیری فضا و فرصت رانت جویی شده و ساحت فعالیت اقتصادی در این حوزه را به لوث زد و بندهای سیاسی فسادآمیز آلوده کرده و موجب فراری شدن فعالان اقتصادی واقعی بخش خصوصی از این عرصه گشته است.
2- عدم اتصال موثر بخش معدن به صنعت مالی:
فعالیت های معدنی مانند هر حوزه دیگر عرضه کننده کالاهای همگن و شبه همگن، وابستگی شدیدی به خدمات مالی در معاملات محصولات خود دارند. در واقع بخش معدن در اکثر نقاط جهان نیروی محرکه اصلی خود را از بازارهای مالی مستقیم و مشتقه کامودیتی، در قالب گواهی سپرده کالایی، سهام صندوق های مبتنی بر دارایی فیزیکی و ... می گیرد. ضعف بازارها و ابزارهای این حوزه در ایران، نگرانی فعالان اقتصادی از دخالت بی محابای دولتها در این بازار و البته عدم اتصال این بازارها به شبکه بین المللی بازارهای مالی سبب شده تا فعالیتهای معدنی در ایران از مهمترین نیروی محرکه بالقوه خود محروم
بمانند.
3- ضعف ابزارهای مالی و حقوقی برای توزیع و معامله کارآمد ریسک فعالیت های اکتشافی
هر فعالیت معدنی طبیعتا از اکتشاف آغاز می شود و اکتشاف یکی از ریسکی ترین حلقه های زنجیره ارزش فعالیت معدنی است. در فقدان ابزارهای مالی و حقوقی کارآمد برای توزیع و معامله این ریسک طبیعتا کارایی و اثربخشی فعالیت های اکتشافی در کشور با مشکلات جدی مواجه است و به تبع آن افق روشنی پیش روی گسترش فعالیت های معدنی وجود ندارد.
4- ضعف در خلق «برند عرضه کننده» به دلیل شرایط خاص اقتصاد سیاسی
هر چند محصولات معدنی بعنوان کالاهای همگن و شبه همگن، خود وابستگی چندانی به برند ندارند؛ اما معاملات B2B سنگین در بالادست زنجیره ارزش که طبیعت ثانویه فعالیت معدنی محسوب می شود سبب شده است تا موضوع «برند عرضه کننده» در این بخش دارای اهمیت و حساسیت بسیار شود. بدلیل شرایط تحریمی اما متاسفانه فعالان اقتصادی حوزه معدن در کشور نه به صورت مستقل و نه در قالب تعریف مشارکت با برندهای چندملیتی امکان تقویت «برند عرضه کننده» را برای فعالیت های خود ندارند و بهای این ضعف و نقص را با ارزان فروشی محصولات و محرومیت از دسترسی به بخش های ارزشمند بازار
می پردازند.
5- ضعف دسترسی به فناوری کارآمد:
در فعالیت های معدنی، مانند تولید و عرضه هر کالای همگن و شبه همگن دیگر، «سود اقتصادی» وابستگی بسیار شدیدی به کارایی فرآیند تولید و عرضه دارد و موضوع اخیر نیز در گرو دسترسی به فناوری روزآمد و خدمات فنی با کیفیت است. از آنجا که بدلیل تحریمها دسترسی فعالان اقتصادی به فناوری و خدمات فنی با کیفیت (در مقیاس جهانی) بسیار محدود است؛ بهای سنگین ناکارایی در فعالیت های معدنی کشور، گاهی از جیب فعالان اقتصادی این حوزه و گاه از کیسه جمهور ملت و «بهره مالکانه» پرداخت شده و می شود؛ اما به هر حال بخش معدنی اقتصاد ایران هم در حوزه فروش محصول با قیمت منصفانه وهم در حوزه استحصال سود اقتصادی مناسب از فروش با چالش های جدی مواجه است.
6- بروز خطر ایجاد شکاف تکنولوژیک:
کاربرد اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی در فرآیند استخراج و استحصال، کاربرد نانو تکنولوژی در کنستانتره سازی و پالایش، تلفیق لجستیک و بخش هایی از فرآیندهای پردازشی از طریق سرمایه گذاری در ابرزیرساختها و ابرماشینهای لجستیک معدنی، بخش معدن در اقتصاد ایران را با خطر ایجاد یک شکاف تکنولوژیک مواجه ساخته که یک «تهدید وجودی» برای این حوزه محسوب می شود و فراتر از بحث کم و زیاد سود در دراز مدت می تواند حضور ایران در بازارهای معدنی را بلاموضوع کند. این مسئله در کنار عدم امکان تعریف همکاری های پایدار و درازمدت با شرکتهای چند ملیتی حوزه معدن در سطح جهان سبب شده است تا سرمایه گذار ایرانی رغبت چندانی برای جا دادن بخش معدن در قسمتهای درازمدت سبد سرمایه گذاری خود نداشته
باشد.
در کنار این موارد فنی و اقتصادی، تردیدهای اخلاقی در مورد نحوه محاسبه و دریافت و هزینه کرد بهره مالکانه (بخصوص از منظر عدالت بین نسلی) و همچنین وضعیت نابسامان حکمرانی زیست محیطی که سبب می شود ادای حقوق و رعایت حدود زیست محیطی در فعالیت های معدنی کشور کاری دشوار و چالش برانگیز شود نیز سبب شده است تا سرمایه گذاران مسئول و اخلاق مدار بخش خصوصی واقعی، با تردید و احتیاط بسیار به این حوزه نزدیک
شوند.
در صورت حل این مشکلات و برطرف نمودن این نواقص، حوزه معدن قطعا می تواند نقش بسیار ارزشمندی در توسعه کشور داشته باشد اما، با این زنجیره ارزش ابتر فعلی، تکرار حلوا حلوای «معدن» نه کام مردم را شیرین خواهد کرد و نه مذاق فعالان اقتصادی این حوزه را.
صرفه اقتصادی فعالیت های معدنی را با ابهام و چالش مواجه ساخته و در دوره هایی نیز بروز پدیده «کم قیمتی» (Under Rating) در محاسبه رویالتی، موجب شکل گیری فضا و فرصت رانت جویی شده و ساحت فعالیت اقتصادی در این حوزه را به لوث زد و بندهای سیاسی فسادآمیز آلوده کرده و موجب فراری شدن فعالان اقتصادی واقعی بخش خصوصی از این عرصه گشته است.
2- عدم اتصال موثر بخش معدن به صنعت مالی:
فعالیت های معدنی مانند هر حوزه دیگر عرضه کننده کالاهای همگن و شبه همگن، وابستگی شدیدی به خدمات مالی در معاملات محصولات خود دارند. در واقع بخش معدن در اکثر نقاط جهان نیروی محرکه اصلی خود را از بازارهای مالی مستقیم و مشتقه کامودیتی، در قالب گواهی سپرده کالایی، سهام صندوق های مبتنی بر دارایی فیزیکی و ... می گیرد. ضعف بازارها و ابزارهای این حوزه در ایران، نگرانی فعالان اقتصادی از دخالت بی محابای دولتها در این بازار و البته عدم اتصال این بازارها به شبکه بین المللی بازارهای مالی سبب شده تا فعالیتهای معدنی در ایران از مهمترین نیروی محرکه بالقوه خود محروم
بمانند.
3- ضعف ابزارهای مالی و حقوقی برای توزیع و معامله کارآمد ریسک فعالیت های اکتشافی
هر فعالیت معدنی طبیعتا از اکتشاف آغاز می شود و اکتشاف یکی از ریسکی ترین حلقه های زنجیره ارزش فعالیت معدنی است. در فقدان ابزارهای مالی و حقوقی کارآمد برای توزیع و معامله این ریسک طبیعتا کارایی و اثربخشی فعالیت های اکتشافی در کشور با مشکلات جدی مواجه است و به تبع آن افق روشنی پیش روی گسترش فعالیت های معدنی وجود ندارد.
4- ضعف در خلق «برند عرضه کننده» به دلیل شرایط خاص اقتصاد سیاسی
هر چند محصولات معدنی بعنوان کالاهای همگن و شبه همگن، خود وابستگی چندانی به برند ندارند؛ اما معاملات B2B سنگین در بالادست زنجیره ارزش که طبیعت ثانویه فعالیت معدنی محسوب می شود سبب شده است تا موضوع «برند عرضه کننده» در این بخش دارای اهمیت و حساسیت بسیار شود. بدلیل شرایط تحریمی اما متاسفانه فعالان اقتصادی حوزه معدن در کشور نه به صورت مستقل و نه در قالب تعریف مشارکت با برندهای چندملیتی امکان تقویت «برند عرضه کننده» را برای فعالیت های خود ندارند و بهای این ضعف و نقص را با ارزان فروشی محصولات و محرومیت از دسترسی به بخش های ارزشمند بازار
می پردازند.
5- ضعف دسترسی به فناوری کارآمد:
در فعالیت های معدنی، مانند تولید و عرضه هر کالای همگن و شبه همگن دیگر، «سود اقتصادی» وابستگی بسیار شدیدی به کارایی فرآیند تولید و عرضه دارد و موضوع اخیر نیز در گرو دسترسی به فناوری روزآمد و خدمات فنی با کیفیت است. از آنجا که بدلیل تحریمها دسترسی فعالان اقتصادی به فناوری و خدمات فنی با کیفیت (در مقیاس جهانی) بسیار محدود است؛ بهای سنگین ناکارایی در فعالیت های معدنی کشور، گاهی از جیب فعالان اقتصادی این حوزه و گاه از کیسه جمهور ملت و «بهره مالکانه» پرداخت شده و می شود؛ اما به هر حال بخش معدنی اقتصاد ایران هم در حوزه فروش محصول با قیمت منصفانه وهم در حوزه استحصال سود اقتصادی مناسب از فروش با چالش های جدی مواجه است.
6- بروز خطر ایجاد شکاف تکنولوژیک:
کاربرد اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی در فرآیند استخراج و استحصال، کاربرد نانو تکنولوژی در کنستانتره سازی و پالایش، تلفیق لجستیک و بخش هایی از فرآیندهای پردازشی از طریق سرمایه گذاری در ابرزیرساختها و ابرماشینهای لجستیک معدنی، بخش معدن در اقتصاد ایران را با خطر ایجاد یک شکاف تکنولوژیک مواجه ساخته که یک «تهدید وجودی» برای این حوزه محسوب می شود و فراتر از بحث کم و زیاد سود در دراز مدت می تواند حضور ایران در بازارهای معدنی را بلاموضوع کند. این مسئله در کنار عدم امکان تعریف همکاری های پایدار و درازمدت با شرکتهای چند ملیتی حوزه معدن در سطح جهان سبب شده است تا سرمایه گذار ایرانی رغبت چندانی برای جا دادن بخش معدن در قسمتهای درازمدت سبد سرمایه گذاری خود نداشته
باشد.
در کنار این موارد فنی و اقتصادی، تردیدهای اخلاقی در مورد نحوه محاسبه و دریافت و هزینه کرد بهره مالکانه (بخصوص از منظر عدالت بین نسلی) و همچنین وضعیت نابسامان حکمرانی زیست محیطی که سبب می شود ادای حقوق و رعایت حدود زیست محیطی در فعالیت های معدنی کشور کاری دشوار و چالش برانگیز شود نیز سبب شده است تا سرمایه گذاران مسئول و اخلاق مدار بخش خصوصی واقعی، با تردید و احتیاط بسیار به این حوزه نزدیک
شوند.
در صورت حل این مشکلات و برطرف نمودن این نواقص، حوزه معدن قطعا می تواند نقش بسیار ارزشمندی در توسعه کشور داشته باشد اما، با این زنجیره ارزش ابتر فعلی، تکرار حلوا حلوای «معدن» نه کام مردم را شیرین خواهد کرد و نه مذاق فعالان اقتصادی این حوزه را.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
بخشی از افزایش قیمتها در کشور به دلیل نبود نظارت است
-
درتوریسم دریایی باید جزو 10 کشور اول می بودیم،اما جزو 100 کشور هستیم!
-
شکست اردوغان در جدیدترین نظرسنجی انتخاباتی
-
اختصاص اینترنت رایگان برای سه دهک پایین جامعه
-
بخشی از افزایش قیمتها در کشور به دلیل نبود نظارت است
-
آماده ازسرگیری فعالیتهای ضروری آژانس در ایران هستیم
-
تولید واکسن کرونا تراز علمی کشور را در مقیاس جهانی ارتقاء داد
-
زنجیره «ابتر» معدن
اخبار روز
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت
-
اولویت همه شرکتهای صندوق ذخیره باید سودآوری و توجه به اقتصاد دانش بنیان باشد
-
اجرای طرحهای زنجیره سبز و آبی در پنج شهرستان استان خوزستان
-
اجرای طرح ویژه جمع آوری شنهای پخش شده در معابر شمال تهران
-
تشکیل" قرارگاه ویژه تامین مسکن معلم" در صندوق ذخیره فرهنگیان
-
همه چیز درباره خرید چمن مصنوعی که باید بدانید
-
قرارداد ساخت ۷۰۰ واحدی خوابگاه متاهلی دانشگاه مازندارن منعقد شد