گروه اقتصاد دریایی - جنگ روسیه و اوکراین باعث شد تا تحریم‌های اروپایی برعلیه کشور شروع کننده جنگ (روسیه) افزایش یابد، این کشور بارها از کشورهای همسایه خواستار افزایش همکاری‌های تجاری بوده و ایران با حضور در توافقنامه نوستراک، علاوه بر صادرات کالا به روسیه، می‌تواند از این فرصت منطقه‌ای بزرگ به منظورفعال تر کردن کریدور شمال- جنوب و افزایش درآمدهای ترانزیتی استفاده کند اما آنچه که مانع از استفاده از این فرصت می‌شود، نبود برنامه مناسب برای حمل کالا در طول مسیر این کریدور و به ویژه بنادر شمالی کشوراست.
به گزارش اقتصادسرآمد، وقتی توافقنامه کریدور شمال - جنوب موسوم به نوستراک در سال٢٠٠٠ بین هندوستان، ایران و روسیه منعقد شد بیش از هر زمان دیگری امید می رفت تا با ایجاد امکان صرفه جویی ۳۰ درصدی در زمان و هزینه، استعداد عبور کالا و کانتینرهای ترانزیتی از ایران به سرعت شکوفا شود، ولی چرا هرگز این چشم انداز محقق نشد و آمار کل کالاهای ترانزیتی عبوری از قلمرو ایران هیچ گاه از ۱۰ الی ۱۱ میلیون تن فراتر نرفت. عواملی مانند قطع ارتباط با بخش بزرگی از جامعه جهانی و تحریم‌‌های بین المللی دلایل این عدم بهره گیری از این موقعیت ذکر شده است. واقعیتی که نمی توان از ان به راحتی گذشت این که شبکه حمل و نقل ایران آمادگی بهره وری و هماهنگی لازم جهت ایفای نقش موثر و پایدار به عنوان مسیر ترانزیتی تمام عیار و قابل اعتماد برای کشورهای همسایه و مجاور را نداشته نخواهد داشت.
با توجه به اهمیت موضوع و در پی تحریم‌های شدید بر علیه روسیه، دولت هند کمیته‌ای را به ریاست آنیل دولی، مدیر اجرایی انجمن ملی مالکان کشتی این کشور، تشکیل داده تا برای کمک به بازرگانان هندی راه‌های دسترسی به تسهیلات کشتیرانی را پیدا کند که در این بین مسیر بنادر گرجستان را برای ارسال کالاهای صادراتی هند به روسیه برگزیدند و سریع تر از ایران به استفاده از موقعیت ایجاد شده گام برداشتند.
خالی بودن ظرفیت در۷۰ صدری تجارت دریای شمال
علی زارع ، تحلیل گر امور حمل و نقل بین‌المللی در این باره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: متصل شدن دالان میانی به ایران از راه اتصال دریاییِ بنادر آکتائو و باکو به بنادر امیرآباد، و آستارا می‌تواند فرصتی مغتنمی برای استفاده از توانایی‌ بنادر تجاری شمالی کشور در ارتباط با داخل و خارج از کشورباشد که اکنون بیش از ۷۰ درصد از مجموع ظرفیت آن ها بلا استفاده مانده است.
همراهی نامناسب ایران با نوستراک
وی با اشاره به مشکلاتی وجود در استفاده مناسب درهمراهی ایران با نوستراک، یادآور شد: گرانی کرایه حمل ریلی محمولات کانتینری ترانزیتی در شبکه راه آهن، کندی سیر و حرکت قطارهای باری برای انتقال بار دریایی از نقاط ضعف بزرگی است که باید هر چه زودتر برای کسب سهم موثر از مبادلات تجاری منطقه‌ای برطرف شوند به ویژه اگر خواسته باشیم از کریدور شمال- جنوب به شکل  بلند مدت در امتداد کریدور میانی فعالیت کنیم.
تحرکات حذف ایران از کریدور
 شمال  - جنوب
وی یادآور شد: سال گذشته بود که باکو با توهم حمایت نظامی پاکستان و ترکیه از آذربایجان و با تحریکات آنکارا درپی قطع کریدور ترانزیتی شمال- جنوب و حذف مسیر ترانزیت ایران - روسیه است، برآمد در این شرایط ضرورت دارد انتقال مسیر صادراتی ایران - روسیه و کریدور شمال - جنوب به دریای خزر در دستور کار ایران باشد. این قبیل تحرکات نباید از نگاه تیز بین مسئولان ایرانی در شرایط فعلی دوربماند که اگر چنین شد، مقصر نباید تحریم ها معرفی شوند.
تلاش بری حذف کالای ایران از بازار روسیه 
ناکامی ترکیه در دسترسی به خزر و کشورهای آسیای میانه با حضور به موقع ایران، مورد دیگری بود که زارع به آن اشاره کرد و گفت: این اقدام دولت اردوغان در هماهنگی با دولت باکو در راستای حذف کالاهای ایرانی از رقابت با کالاهای ترک در بازار روسیه انجام شد که تا به حال موفق نبوده است.
او گفت: امروز یکی از مدل های جدید مناطق تجاری در جهان، مناطق تجاری موافقت‌نامه‌ای هستند که بر اساس آن میان چند کشور یا چند منطقه موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بسته می ‌شود و یکسری از معافیت‌ها و قوانین گمرکی مدنظر قرار می‌گیرد که می تواند در پیشبرد اهداف و تسریع روند فعالیت‌ها موثر باشد.
راه‌گذر یا کریدور بین‌المللی شمال به جنوب ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا و روسیه را از طریق ایران و دریای خزر به کشورهای حوزه اقیانوس هند، خلیج فارس و جنوب آسیا برقرار می‌سازد. در این میان اتصال خلیج عمان و بندر چابهار در ساحل شرق دریای مکُران به عنوان بندری استراتژیک به این راه‌گذر در مبادله کالا به شرق کشور و همسایه‌های شرقی و آسیای میانه نقش مهمی ایفا خواهد کرد که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی ایران هنوز از این کریدور به رغم توافق نوستراک استفاده در خوری نکرده است. از آن جا که ترانزیت بین المللی یکی از اصلی ترین فعالیت های حوزه مناطق آزاد بوده و توسعه زیرساخت های مورد نیاز آن بی شک در روند توسعه و رونق این مناطق تاثیرگذار خواهدبود.
اینجاست که با شناسایی نقاط حساس ترانزیتی در داخل کشور و تلاش برای استانداردسازی ملزومات مد نظر آن از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود ویژگی خاص سوق الجیشی ایران به لحاظ قرار گرفتن در نقطه ای مابین دریای خزر و خلیج فارس موقعیت خاصی را برای کشورمان بوجود آورده که تقویت بنیه مسیرهای مختلف حمل و نقل داخلی در امتداد خطوط بین المللی علاوه بر کمک به رونق ترانزیت و در ازای آن رونق اقتصادی در کارآمدشدن سایر پتانسیل ها تاثیرگذار خواهد بود یکی از خطوط مهم ترانزیت بین المللی به نام نوستراک ما در این مسیر همراهی می کند اگر، مسئولان ما از خواب ترانزیتی خود برخیزند.