گروه انرژی - سرد شدن هوا در کلانشهری همچون تهران همواره با آلودگی هوا همراه بوده است، آلودگی ای که سازمان ها و ارگان های مربوطه یکدیگر را مقصر می دانند تا بار مسئولیت از گردن خود بردارند.شروع پاییز و زمستان آلودگی هوای پی در پی به خصوص برای کلان شهرها به دنبال دارد، برخی علت این آلودگی را وارونگی دما عنوان می‌کنند. اما ای شرایط موجب شده است تا هر ارگان و سازمانی یک دیگر را مقصر آلودگی هوا بدانند، برخی از رسانه‌ها نیز نوک پیکان علت این آلودگی را به سمت استفاده از بنزین نا مناسب نشانه گرفته اند در حالی که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی کلان شهرها از بنزین یورو ۴ استفاده می‌کنند و این حجم از آلودگی هوا ریشه در مساله دیگری دارد؛ یعنی مازوت سوزی.
به گزارش اقتصادسرآمد، با سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی همواره کارخانه‌های بزرگ و صنایع و حتی نیروگاه‌ها برای جلوگیری از تعطیلی به سمت استفاده از سوخت مایع یعنی گازوئیل و مازوت روی می‌آورند. چند روزی است که هوای تهران ناسالم است و حتی زنگ‌های وزرش در مدارس نیز تعطیل شده است که این مسئله نشان می‌دهد صنایع به سمت استفاده از سوخت مازوت روی آورده اند.
طبق گزارش منتشر شده از مهر، سال گذشته بود که مجید چگینی، مدیرعامل شرکت گاز، در واکنش به مازوت سوی صنایع ونیروگاه ها گفته بود: در شرایط اضطراری تمام تلاش خود را بر استفاده از گاز خواهیم گذاشت اما اگر شرایط سخت شود، به‌ناچار باید از سایر سوخت‌های مایع نیز در نیروگاه‌ها استفاده شود.
ناگفته نمایند در حال حاضر تنها در کشور یک پالایشگاه است که امکان تولید سوخت مازوت کم گوگرد را دارد این سوخت نیز به منظور استفاده نفتکش‌ها و کشتی‌ها راهی سواحل جنوبی می‌شود. پیگیری‌های صورت گرفته از مسئولان ارشد شرکت ملی پالایش و پخش حاکی است با این وجود تلاش برای تولید سوخت مازوت کم گوگرد در حال انجام است.
اما با این حال تنها راه نجات از آلودگی هوا کاهش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری است.
مازوت سوزی آخرین راه برای تأمین سوخت نیروگاه‌ها
سال گذشته ۱۶ نیروگاه برای تأمین سوخت خود از ابتدای آبان شروع به مازوت سوزی کردند، اکنون این سوال وجود دارد که برنامه‌ای برای تأمین سوخت زمستانی نیروگاه‌ها در نظر گرفته شده است؟ آرش کردی مدیر عامل توانیر در پاسخ به این سوال مهر گفت: برنامه‌ریزی هایی از سمت وزارت نفت و وزارت نیرو مبنی بر بهترین سوخت رسانی در فصل سرد سال وجود دارد.
وی ادامه داد: امیدواریم مانند سال گذشته که توانستیم از زمستان عبور کنیم امسال نیز بدون خاموشی و با همان برنامه سوخت رسانی نیروگاه‌ها انجام شود. اما چند نکته وجود دارد یکی بحث صرفه جویی سوخت گاز در زمستان است و دیگر نحوه تأمین سوخت نیرو گاه‌ها که اکنون در حال انجام و هماهنگی است. آن چیزی که ما به عنوان شبکه باید رعایت کنیم، رعایت آرایش تولید، به عبارتی بهترین آرایش تولید صرف و صلاح در نیروگاه‌ها از دست مسائلی هستند که باید در شبکه مورد توجه قرار گیرد.
کردی در پاسخ به این سوال که در سال جاری آیا مازوت سوزی اتفاق می‌افتد یا خیر، گفت: بستگی به نوع مصرف دارد و تمام سعی ما بر این است که نیازی به مازوت سوزی پیدا نکنیم و یا در حداقل خود اتفاق بیافتد به گونه‌ای که هم برق مصرفی کشور تأمین شود و هم سوخت مازوت در آخرین اولویت مصرف سوخت قرار بگیرد، در صورتی که به مرحله مازوت سوزی برسیم همان نیروگاه‌های سال گذشته است.
مازوت سوزی نتیجه مصرف بی رویه گاز است
با تمامی این مسائل بد نیست بپرسیم سر منشأ مازوت سوزی چیست؟ دو طیف عمده فکری برای پاسخ به این سوال وجود دارد یکی مردم را نشانه گرفته که به علت مصرف بی رویه گاز مجبور به استفاده از سوخت مازوت برای نیروگاه‌ها شده ایم و دیگری دولت را که برای چنین روزی تدابیر لازم را در نظر نگرفته است.
رضا نجفی منش رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق در رابطه با این موضوع به مهر می‌گوید: ایران اولین یا دومین کشور دارنده ذخایر گازی جهان هستیم. اگر مصرف گاز را در داخل منطقی کنیم، امکان صادرات گاز و درآمد بیشتر برای ما وجود دارد.
وی علت استفاده از سوخت مازوت را استفاده بی رویه از گاز می‌داند و در رابطه با این موضوع می‌گوید: یکی از مشکلاتی که با مصرف بی رویه گاز برای صنایع به وجود می‌آید قطع شدن سوخت گاز و روی آوردن به سوخت‌های جایگزین مثل مازوت است. صنایع ما در تابستان با کسری برق و در زمستان با کسری گاز مواجه هستند و به تازگی مشکل کمبود آب هم به آن اضافه شده است.
رئیس کمیسیون تسهیل کسب وکار اتاق بازرگانی استان تهران با تاکید بر اینکه ما برای رسیدن به رشد و توسعه باید به صنایع خود توجه ویژه ای داشته باشیم ادامه داد: در صورتی که برعکس عمل می‌کنیم و با قطع کردن سوخت آنها راندمان تولید را پایین می‌آوریم.
اصرار به مازوت‌سوزی با وجود هشدارهای جهانی
با وجود دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۱، به هزینه اقتصادی آلودگی هوا اشاره شده و جلوگیری از آلودگی هوا جزئی از حقوق اساسی شهروندی بر شمرده است. در این گزارش با اشاره به تأثیر آلودگی هوا بر سلامت افراد و برشمردن خطرات و تهدید آن برای کودکان و سالمندان آمده که سالانه تعداد افرادی که بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند از میزان مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی، استعمال دخانیات و ابتلاء به بیماری ایدز بالاتر است و بر این اساس حدود مجاز آلاینده‌های هوا برای شش آلاینده شاخص از جمله «ذرات معلق»، «دی‌اکسیدنیتروژن» و «دی‌اکسید گوگرد» به‌طور قابل ملاحظه‌ای سخت‌گیرانه‌تر و برای این آلاینده‌ها کاهش حدود مجاز سالیانه تا ۵۰ و ۷۵ درصد در نظر گرفته شده است و نسبت به این موضوع هشدار داده و باید در این راستا اقدامات و تدابیر جدی در نظر گرفته شود، اما نه تنها چنین اقدامی صورت نگرفته است بلکه سال گذشته مازوت سوزی زود تر از هر زمان دیگری آغاز شده بود که این مساله خود جای سوال دارد.
با توجه به شرایط پیش رو به نظر می‌رسد دولت باید دو راه کار را در دستور کار خود قرار دهد اول با اعمال نظام پرداخت یارانه‌ای به صورت پلکانی اقدام به اصلاح الگوی مصرف در بخش گاز کند و از سوی دیگر با درآمد حاصله از این بخش به سمت احداث واحدهای تسویه مازوت و گازوئیل در پالایشگاه‌ها کند که پیگیری‌های صورت گرفته نشان می‌دهد این اقدام توسط وزارت نفت در حال انجام است.