گروه اقتصاد دریا - به رغم داشتن ظرفیت‌های بالایی که در بین همسایگان دریای شمالی برای تجارت از این مسیر وجود دارد، اما کشور ما سهم اندکی از صادرات و واردات این منطقه دارد؛ در حالی که این بازار هر روز کوچک‌تر می‌شود و رقبا سهم بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند. به طوریکه در میان همسایگان شمالی و کشورهای اوراسیا با توجه به عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حالی که البته هنوز عضویت ایران نهایی و رسمی نشده است، سهم ایران در بازار روسیه با توجه به نیاز این کشور در سایه تحریم ها  بسیار کم است.
به گزارش اقتصادسرآمد، در این میان، با برگزاری دومین نشست مجمع اقتصادی خزر با حضور کشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان در اواسط ماه مهر در پایتخت روسیه برگزار شد و موضوعات مختلف مطرح و هم‌اندیشی‌ها و توافق‌های خوبی در زمینه همکاری‌های انرژی٬ بحث سوآپ و سرمایه‌گذاری‌های مشترک صورت گرفت، اما اگر دیپلماسی اقتصادی ایران که به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی دولت سیزدهم و مجموعه حاکمیتی کشور مطرح است، هرچه سریع‌تر اقدامات لازم را برای گسترش روابط اقتصادی به ویژه در حوزه دریا با این همسایگان را کلید نزند، ظرفیت‌هایی تجاری ای  را که امروز در اختیار دارد، از دست خواهد داد.
در این میان بسیاری از کارشناسان کشورمان بر این باور هستند که یکی از معضلاتی که در بندر کاسپین که باعث کاهش قدرت چانه زنی برای بازاریابی و مذاکرات تجاری از سوی ایران می شود، نبود زیرساختی در غیبت تکمیل راه آهن مسیر این بندر و رشت در سالهای اخیر بوده است. صد افسوس که ایران به رغم عضویت در دو پیمان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری‌های اکو برای گسترش روابط تجاری با همسایگان شمالی خود از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است، اما از این بازار استفاده کاربردی نمی کند.
اشکال بر نظارت دولت بر اتاق‌های بازرگانی در تجارت دریایی
جلیل جلالی‌فر، فعال اقتصادی کشورمان با انتقاد از نحوه نظارت دولت براتاق‌های بازرگانی در بازاریابی و تجارت دریایی، به اقتصادسرآمد، گفت: اگر مدیران هوشمندی داشته باشیم و بتوانیم همگرایی‌های سازمانی در داخل کشور ایجاد کنیم، قطعا می‌توانیم در بحران تحریم روس‌ها حداقل افزایش صادرات چندین میلیارد دلاری داشته باشیم.
غفلت در تجارت دریایی با روسیه به رغم حضور در توافقات
وی در توضیح دلایل پایین بودن حجم مبادلات تجاری دریایی بین دو کشور ایران و روسیه به رغم حضور ایران در برخی توافقات میان کشورهای حوزه خلیج فارس، می‌گوید: در حوزه صادرات از یک سو، بحث تعرفه‌ها مطرح است که موجب شده تا قیمت تمام‌شده در ایران گران باشد و روس‌ها، قیمت بیش از کیفیت برایشان مهم است. دلیل عمده‌تر این موضوع هم محصولاتی است که ما در حوزه کشاورزی و مواد غذایی تولید می‌کنیم.
صادرات دریایی در کشور ما خیلی نهادینه
 نشده است 
وی با بیان این مهم که به طور کلی صادرات دریایی در کشور ما خیلی نهادینه نشده است و برای بازار صادراتی کالا تولید نمی‌کنیم، افزود: کالا برای بازار داخلی تولید می‌شود و نگاه تولید به صادرات نیست چنین سیاست‌هایی ما را به سمتی سوق داده که هنوز نتوانسته‌ایم سلایقی را که در بازار روسیه از کالای وارد شده به این کشور وجود دارد تامین کنیم و نتوانسته‌ایم سهمی از آن بازار داشته باشیم. 
عضویت های دریایی هم به داد تجارت دریایی ایران نرسید
نبود برنامه‌ریزی برای صادرات بلندمدت و نداشتن شرکت‌های صادرات دریایی حرفه‌ای را نیز باید در پایین بودن حجم مبادلات تجاری دو کشور مؤثر است، موردی بود که جلالی فر به آن پرداخت و گفت: متاسفانه دولت های ما در ادوار گذشته نظارتی بر عملکرد اتاق های مشترک در تجارت دریایی با دیگر کشورها نداشته‌اند که اتاق ایران – روسیه نیز از آن جمله است. جلالی‌فر با یادآوری ای باید اذعان داشت از ظرفیت‌های کشور در گسترش ارتباط با روسیه استفاده خوبی نشده است، گفت: نبود شناخت دقیق صادرکنندگان ایرانی از وسعت بازار روسیه و نشناختن شرکت‌های روسی از توانمندی‌های صادرات دریایی ایران و رقابت‌های منفی صادرکنندگان ایرانی در روسیه هم از مشکلاتی است که روند مبادلات تجاری دو کشور را کند می‌کند.
چه زمان از فرصت‌های معاهدات اوراسیا
 بهره می‌بریم
این فعال اقتصادی کشورمان بر این مهم نیز تاکید داشت که، عضویت ایران در اتحادیه گمرکی و تجارت با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا که از 5 آبان کلید خورده قطعا می‌تواند تأثیر شگرفی در بالابردن سطح تجارت دو کشور ایران و روسیه داشته باشد و دروازه جدیدی برای اقتصاد ایران باشد. اما همانطور که به آن اشاره شد از هیچ یک از فرصت‌های دریایی در روسیه و یا کشورهای همسایه خزر از سوی فعالان اقتصاد دریایی کشور استفاده نشده است.
به گفته بسیاری از فعالان خصوصی آزاد سیل تقاضا از سوی روسیه برای واردات کالاهای ایرانی در هفته‌های اخیر آغاز شده به شکلی که در حوزه‌های مانند مصالح ساختمانی، یراق آلات، دکوراسیون، دستگیره، قفل وبرخی صنایع وابسته به دریا است روس‌ها به شدت خواهان واردات کالا از ایران هستند. اما ایران با توجه به مطالب یاد شده تا به امروز سودی از آن عاید خود نکرده است.
ایران و روسیه، روابطی به درازای قرون متمادی با یکدیگر دارند و فراز و فرود های بسیاری را در این روابط تجربه کرده اند. یکی از مهم ترین حوزه هایی که این دو کشور را در این سالها به یکدیگر پیوند زده است ، روابط تجاری دریایی این دو کشور است. همسایگی این دو کشور در قرون گذشته و مرزهای مشترک آبی از طریق دریای خزر، تشابهات فرهنگی و اجتماعی این دو فرصت بسیار نابی را برای این همکاری ها پدید آورده است که متاسفانه در تمام دوره های گذشته به این فرصت ها به دلایل گوناگون بی اعتنایی شده است.