گروه شعارسال - محمد آیتی-اشتغال‌زایی یکی از اصلی‌ترین رسالت‌های دولت‌هاست، اما در پایان هر دولت، هر وقت نگاهی به این آمار می‌اندازیم، نشانی از رضایت را در چهره مردم نمی‌بینیم.
در همین خصوص، حسن لطفی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس به اقتصاد سرآمد گفت: یکی از چالش‌های اساسی کشور در حوزه اشتغال این است که ما با آمار 570 هزار نفر که واجد شرایط کار هستند، اما غیرفعالند، روبرو هستیم. یعنی به عبارتی، کار هست، اما این افراد به اصطلاح، دل به کار نمی‌دهند.
وی افزود: ما آفتی با عنوان «ثروت بدون زحمت» در بین نسل جوان مواجه‌ایم که می‌گویند چرا تن به هر کاری بدهیم؟ مثلاً ما می‌توانیم با تلفن همراه خود، پول دربیاوریم. یعنی بدون اینکه زحمت بکشند به دنبال پول درآوردن هستند. به عبارتی از کار کردن و پول درآوردن، ذهنیت اشتباهی دارند.
نماینده رزن تصریح کرد: چالش دیگر در ایران این است که متولی اشتغال، معلوم نیست. سوال من این است که حرف آخر را کی می‌زند؟ وزارت صمت، وزارت کار و یا وزارتخانه و نهاد دیگری؟
عضو مجمع نمایندگان استان همدان اظهار داشت: موضوع دیگر که روند کار در همه امور از جمله اشتغال را کُند کرده است، نداشتن آمار و اطلاعات دقیق می‌باشد. آمار باید علمی و مبتنی بر واقعیت باشد. آیا مسئولان می‌دانند چند نفر در کشور شاغل و چند نفر بیکارند؟ به باور من، این آمار مهم را هیچ‌کس در کشور ندارد. در طول سال‌های گذشته، برای ایجاد کردن این بانک اطلاعاتی، تلاش خاصی صورت نگرفت و برای همین، کار توام با ایراد است.
لطفی یادآور شد: قوانین پرپیچ و خم امور مالیاتی، قوانین تودرتو بانکی، قوانین تامین اجتماعی، قاچاق کالا و غیره دست به دست هم دادند و اشتغال‌زایی را مختل کردند. تا زمانی که دولت‌ها، عزمی برای حل چند موردی که اشاره کردم، نداشته باشند، هیچ‌وقت در حوزه اشتغال و کارآفرینی، کاری که شایان ذکر و قابل ملاحظه باشد، اتفاق نخواهد افتاد.
وی در ادامه بیان کرد: پیشنهاد من به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ایجاد یک معاونت آمار است تا بانک اطلاعاتی در کشور یک بار برای همیشه ایجاد و سپس به مرور و فراخور زمان، بروزرسانی شود.
نماینده رزن افزود: باید برای شهروندان ایرانی کارت صادر شود تا وقتی کد را وارد کردیم مشخص شود، او کجا کار می‌کند و اساساً وضعیت شغلی‌اش به چه صورت است. از طرفی باید سامانه‌ای ایجاد شود که افراد بتوانند علاقه کاری خود را در آن ثبت کنند. یعنی باید علایق و سلایق افراد را هم منظور کنیم و نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نباشیم و نگوییم هر کسی سر هر کاری رفت، خوب است.
لطفی گفت: به نظر من، نه تنها برای ایجاد سامانه علایق و سلایق کاری مردم، اراده و عزمی نیست که حتی در ذهن مسئولان احتمالاً چنین چیزی نمی‌گذرد.
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: اگر آماری از سلایق و تجربه مردم داشته باشیم، بهتر می‌توانیم برای کشور برنامه‌ریزی کنیم، اما نه آمار داریم و نه زیرساخت‌ها را مهیا کردیم. اینکه کار باشد، اما مورد علاقه جمع زیادی نباشد، جای تامل دارد. باید علمی کار کرد و با خردجمعی تصمیم گرفت. این همه رشته در دانشگاه تدریس می‌شود، اما بازار کار برای تعداد خاصی از رشته‌ها هست، حال چه کسی باید پاسخگوی این وضعیت باشد و چه افرادی باید این مسیر را برای همیشه تغییر دهند؟
وی اظهار داشت: دولت‌ها باید به مردمان‌شان بها دهند. باید آن‌ها اختیار انتخاب داشته باشند. این‌طوری است که کشور رشد پیدا می‌کند، اعتماد بالا می‌رود و کارها در ریل خود جلو می‌رود. از طرفی، در برخی مشاغل، نیازمند افرادی تحصیل‌کرده در رشته‌هایی خاص هستیم، اما سیستم دانشگاهی کشور، نتوانسته افراد قابل توجهی را در آن رشته جذب و پرورش دهد؛ مثل رشته صنایع غذایی. یعنی سیستم با کمبود خاص و معناداری از کارشناسان صنایع غذایی روبروست.
لطفی در پایان خاطرنشان کرد: در کشورهای پیشرفته، دست کارآفرین را می‌بوسند، چون هم، اشتغال ایجاد می‌کند و هم به رشد اقتصادی کشورش سرعت می‌دهد، اما در ایران، بسیاری از کارآفرینان برای پیشبرد اهداف‌شان با نبود و یا کمبود زیرساخت‌ها مواجه هستند و یا تسهیلات دولتی را به راحتی برای تحقق اهداف‌شان نمی‌توانند دریافت کنند.
گفتنی است، آماری که مرکز آمار ایران در رابطه با وضعیت اشتغال و بیکاری در پاییز سال گذشته منتشر کرد، نشان داد که نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیش‌تر به ۸.۹ درصد رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته‌اش ۰.۵ درصد کاهش داشته است.
جزییات این گزارش از این حکایت دارد از بین ۲.۳ میلیون نفر بیکار، بیش از ۱.۶ میلیون نفر مرد هستند که حدود ۸۵ هزار نفر از تعدادشان کم شده و نرخ بیکاری آن‌ها ۰.۵ درصد کاهش داشته است. تعداد زنان ۱۵ ساله و بیشتر بیکار در پاییز سال گذشته هم بیش از ۶۵۳ هزار نفر گزارش شده که با کاهش ۴۷۰ هزار نفری همراه بوده و کاهش نرخ بیکاری آن‌ها را به ۰.۲ درصد رسانده است. همچنین از بین جمعیت شاغل، بیش از ۲۰ میلیون نفر مرد هستند که تعدادشان نسبت به پاییز سال 1399، ۳۱۷ هزار نفر اضافه شده است. سهم زنان از جمعیت شاغل نیز حدود ۳.۵ میلیون نفر است که از تعدادشان حدود ۱۹۵ هزار نفر کم شده است.