با نگاهی به اقدامات غیردوستانه آذربایجان،« اقتصاد سرآمد» تحلیل می کند

ایران دیگر معاهده امضاء نمی کند

اقتصاد سرآمد-ایرج گلشنی- مدتی است که سر و گوش آذربایجان می جنبد. نگرانی از مطالبه سرزمین قرضی برای مسئولان عالی آذربایجان به وسیله ایران را می توان مهم ترین دلیل نگرانی دانست. سرزمینی که با معاهده ننگین و زورمدارانه ترکمن چای، آن خطه را از سرزمین مادری اش ایران بزرگ، جدا کرد. اکنون آذربایجان نگران وجود یک ایران قوی است و سعی دارد که به بهانه های مختلف به تضعیف ایران بپردازد؛ البته با امید به همکاری ترکیه  و اسراییل. 
واقعه تلخی حمله به سفارت آذربایجان که به دلیل سهل انگاری و رفتار غیردیپلماتیک سفیر و مسئولان سفارت خانه به وقوع پیوست، با این حال، آن ها این واقعه را پیراهن عثمان کرده اند و با تحریک دیگران، دست به حرکاتی می زنند که از این نیمچه کشور بر نمی آید. تحریک ایران، به نفع هیچ کس نیست؛ بخصوص آذربایجان. 
اکنون خبرهای رسیده حکایت از تحرکات دیگری از سوی این کشور دارد که ما به رسم دیپلماتیک نام کشور بر آن می نهیم. عرض و طولش به اندازه یک استان ایران نمی رسد، مدعی برخورد با ایران است! 
بر اساس خبری که خبرگزاری رویترز منتشر کرده است، پرویز شاخبازوف وزیر انرژی آذربایجان اعلام کرد: که این کشور قصد دارد میزان عرضه گاز به ترکیه را برای سال جاری با ۱۹ درصد افزایش به ۱۰ میلیارد متر مکعب در سال افزایش دهد. صادرات گاز جمهوری آذربایجان به ترکیه در سال قبل ۸.۴ میلیارد متر مکعب بوده است.
فرارو در این باره می نویسد: بررسی اخبار عرضه و تقاضای نفت و گاز در مشتری های ایران، فرصت ها و تهدید ها را در این زمینه روشن می کند و چشم انداز پیش رو را برای اقدامات و سیاست گذاری مناسب در جهت حفظ جریان درآمدی فراهم می کند. ایران دارنده دومین منابع گازی جهان است و سهم درآمدهای ناشی از صارات نفت و گاز برای کشوری با این سطح منابع قابل چشم پوشی نیست، به همین دلیل بررسی اخبار عرضه و تقاضای نفت و گاز در مشتری های ایران، فرصت ها و تهدید ها را در این زمینه روشن می کند و چشم انداز پیش رو را برای اقدامات و سیاست گذاری مناسب در جهت حفظ جریان درآمدی فراهم می کند.
نوسانات مصرف گاز در کشور، مانند آنچه که به خاطر کاهش ناگهانی دما چندی پیش به وجود آمد و واردات گاز از ترکمنستان را هم برای ایران دچار اختلال کرد، صادرات گاز ایران به ترکیه را گاهی اوقات دچار نوسان می کند. ایران، آذربایجان و روسیه تامین کنندگان اصلی گاز ترکیه هستند که بررسی چشم انداز عملکرد آن ها در بازار رقیب برای حفظ و ارتقای جایگاه ایران در بازار صادراتی اهمیت دارد.
ترکیه تقریبا به گاز وارداتی از ایران، روسیه و آذربایجان وابسته است که عرضه گاز ایران مکررا به دلیل نقص فنی قطع می شود.
صادرات گاز از آذربایجان به ترکیه از طریق خط لوله ترانس آناتولی انجام می شود که دو طرف قصد دارند طی چهار سال با سرمایه گذاری مشترک ظرفیت این مسیر را به ۳۲ میلیارد متر مکعب افزایش دهند.
در ماه دسامبر الهام علی اف رییس جمهور کشور آذربایجان اعلام کرد که تخمین زده می شود صادرات گاز به اروپا حداقل به ۱۱.۶ میلیارد متر مکعب دز سال ۲۰۲۳ افزایش پیدا کند که بیشتر از سطح ۱۱.۳ میلیارد متر مکعبی سال ۲۰۲۲ می باشد.
با توجه به گزارش رویترز میزان واردت گاز ترکیه در طی چهار سال بعد ۳.۸ برابر می شود که این سطح از افزایش در طی چهار سال مممکن است صادرات گاز ایران به ترکیه را تهدید کند و بازار ایران را به کشور اذربایحان واگذار کند.
با این روند، آذربایجان تلاش می کند که سهم اقتصاد ایران از صدور گاز به ترکیه را به صفر برساند و در موقعیت ژئوپلیتیک، ترکیه را بیشتر از همیشه در کنار خود داشته باشد. این نگاه راهبردی به آینده است؛ جایی که ایران معاهده ترکمن چای را پایان یافته بداند و بی شک چنین روزی خواهد رسید. آران بخشی از خاک ایران بوده و با فشار نظامی روسیه تزاری از مام میهن جدا شده است، این نکته ای است تاریخی و نه سیاسی. به عبارت دیگر، نکته ای نیست که از روی غرض سیاسی بیان شده باشد؛ بلکه واقعیت تلخی است که به وقوع پیوسته و بی تردید، همان طور که جدا شده است، می تواند با همان روش، با همان منطق  و با همان رویه وصل شود و این منطقی است که مسئولان آران سابق و آذربایجان امروزی می دانند و از آن هراس دارند. 
از این روست که تحرکات نمایشی این ها، وابستگی به کشورهایی که برای نظام کنونی ایران دشمن قطعی محسوب می شوند مانند اسراییل و دامن زدن به زبان و نژاد برای تکیه کردن به ترکیه از مواردی است که می خواهد دست پیشگیرانه رو کند. 
اما ایران قدرت مند است و بیش از همیشه تاریخ، قدرت نظامی هجومی و دفاعی دارد؛ ضمن این که فتح کشوری که عرض و طولی ندارد، کار سخت و پیچیده ای نیست و ما امیدواریم که آذربایجان کار را به جنگ نکشاند که اگر چنین کند، بی شک یکی از آرزوهای ایرانیان را که بازگشت خاک وطن است، محقق خواهد شد. 
اینان می توانند با جنگ کریدورها، منافع اقتصادی ایران را از بین ببرند و البته سوءمدیریت داخلی نیز به آن ها کمک شایانی می کند، ولی این به معنای خواباندن مچ ایران نیست. ایران الان دیگر در شرایطی است که باید معاهده بنویسد نه این که امضا کند. دوران امضا کردن معاهده ها برای ایران تمام شده است. این است که انتظار داریم، واقعیت های جامعه جهانی و قدرت واقعی ایران امروز را درک کرده و تلاش بر این باشد که بر اساس مناسبات انسانی و دوستانه مسائل را حل کرد؛ در غیر این صورت، دودی بر می خیزد که کوچک ترهای وابسته به این و آن را به خفگی خواهند کشاند. 
ایران دیگر معاهده  امضاء نمی کند
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه