دکتر حسین سلطان زاده، ناعمه دبیری نژاد - احساس آسایش خاطر و مطلوبیت مکان به ویژه برای جنس مؤنث از دغدغه و اهداف معماران از دیرباز بود؛ زنان با استفاده از سرشت خاص خود ویژگی و نیازهای متفاوت، منجر به خلق فضا و ارتباط فضایی شدند که در راستای مطلوبیت و برطرف کردن نیازهایشان است. 

مبانی نظری (پایداری اجتماعی)
پایداری موضوعی با اهمیت است که رویکرد اجتماعی آن به برآورده شدن نیاز اعضای جامعه و راه حل برای پاسخگویی به نیازها در راستای رفاه و آسایش انسان میپردازد. هدف از پایداری اجتماعی ایجاد محیطی پاسخگو به نیازهای اساسی انسان، آرامش و بهداشت روانی فرد است. ابعاد اجتماعی پایداری شامل: سلامت جسمی و روانی کاهش اثرات منفی بر هویت محلی، ارتقاء سطح کیفیت زندگی و افزایش مزایا برای گروههای محروم است. در توسعه پایدار بعد اجتماعی اغلب نادیده گرفته میشود که منجر به کمبود کیفیت سطح زندگی و ناهنجاری فردی و اجتماعی می شود.
پاسخ معماری پایدار برای برآورد نیازهای ساکنان در سایه فرهنگ شکل میگیرد؛ اگر نیاز، فطری بود برای تمام ساکنین زمین مشترک میشد پایداری اجتماعی وابسته به زمینه های فرهنگی یک جامعه است. فرهنگ بر طراحی تأثیر گذاشته و آن را شکل میدهد. بعد اجتماعی شامل تعاملاتی است که در داخل ساختمان رخ میدهد و اعضای خانواده و دیگر کسانی که با آن در ارتباط هستند عوامل جای گیری فضاها محسوب میشود. یک اثر معماری تبلور یک هویت جمعی، مذهبی، سرزمینی، نژادی و ... یا صرفاً به بیان شخصیت و هویت طراح و سازنده خود مستقل از هنجارهای جمعی است. معماری را می توان نشان دهنده فرهنگ یک مرز و بوم از گذشته تا زمان حال دانست معماری بخش جدایی ناپذیر از فعالیتهای انسانی است و معمار با ایجاد محیط مطلوب به حمایت و تقویت فعالیتهای انسان می پردازد. ثروت بزرگی از دانش موجود در اطراف ما است، اگر میخواهید بدانید چگونه یک شیء طراحی شود، نمونه های گذشته را نگاه کرده به سادگی کپی کنید. معماری پایدار در زمان و مکان خود پایدار بوده و تکرار آن امری بیهوده است و پاسخگوی نیازهای کنونی بشر نیست. ارتباط با محیط های مسکونی در زمینه اجتماعی اهمیت فراوانی داشته و در ارتقای سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر گذار است خانه خاصترین موضوع معماری است و پایداری اجتماعی در ساخت آن اهمیت زیادی دارد. هدف انسان اولیه در خانه سازی ایجاد سرپناه بوده اما امروزه خانه نقش های متعددی در زندگی ایفا میکند که امکان همزیستی با تأمین منابع را برای انسان در پناه آسیبها و عوامل محیطی فراهم میکند. به جز رفع نیازهای غریزی خانه به حیات انسان طعم و کیفیت منحصر به فرد می بخشد.  خانه از نظر جنسیتی تفکیک شده و کانونی است که مذکر و مؤنث در آن جای میگیرد. جنسیت یک ساختار قدرتمند همراه با نژاد، سن، ملیت قومیت و ... است که هویت را تعریف میکند. جنسیت شامل رفتار، اندیشه اجتماعی و کنشهایی است که در فرهنگ حاکم بر هر جامعه به عهده ی زن و مرد گذاشته میشود.فضا منعکس کننده هنجار اجتماعی است و روابط جنسیتی را به تصویر میکشد و توجه به دیدگاه جنسیتی در خانه را نشان میدهد؛ که چگونه ساختار فضایی و ساختار اجتماعی در ساخت یک خانه تأثیر متقابل داشته و مکمل یکدیگر بوده‌اند. فضاهای مختلف معماری مسکونی نشان دهنده نظام اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی حاکم در جامعه است و زن نقش متفاوتی در خانه ایفا می کنند که این فضاها تحت تأثیر پدیده های مختلف متغیر بوده است.ایران از جمله کشورهایی است که در طول تاریخ توانسته با ویژگیهای فرهنگی و جغرافیایی خود معماری متنوعی ایجاد کرده و از بهترین نمونه های معماری پایدار است. معماری در فرهنگ ایرانی مانند سایر مکاتب مبتنی بر ارتباطات انسانو ماوراء الطبیعه معنایی والاتر از مفهوم معنوی از معنای رایج دارد. معماری بومی نشان دهنده ی توجه خاص ایرانیان در استفاده صحیح و مؤثر در هر اقلیم و براساس شرایط آب و هوایی و فرهنگی - اجتماعی اقتصادی و ... است. 

یافته های پژوهش 
معرفی بندر کنگ
بندر کنگ در استان هرمزگان و شهرستان بندر لنگه قرار دارد. همسایگی این شهر از شمال با باورد، از جنوب و شرق با دریای خلیج فارس و از غرب متصل به بندر لنگه است. مساحت شهر حدود ۸ کیلومتر مربع می باشد و از دیرباز موقعیت بندرگاهی داشته و معیشت مردم اغلب از طریق ماهیگیری و بازرگانی می گذشت. بندر کنگ دارای ۵۶ هکتار بافت تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی با شماره ثبت ۶۵۳۰ در تاریخ 07/07/1381 میباشد و مقدمات ثبت آن در یونسکو در حال پیگیری است.
ادامه دارد...