دکتر محمد حسن‌نیا- کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس دارای بنادر متعددی است که در بستر زمان اقوام متعددی در آن مکان‌ها سکنی گزیدند. بیشتر این اقوام دریانورد می‌باشند. در بنادر غرب استان هرمزگان و به ویژه بنادر شهرستان بندرلنگه، اقوام فارس و عرب در کنار همدیگر زندگی می‌کنند و اشتغال بیشتر آن‌ها در زمینه دریا و دریانوردی 
می باشد. این اقوام در دوره متعدد در کنار همدیگر به خوبی زیسته‌اند. دریا برای همه آن‌ها منبع ارتزاق بوده است. 
مهاجرت قبایل عرب در کرانه‌های خلیج‌فارس در بستر زمان صورت گرفته است. در برخی از بنادر شهرستان بندرلنگه نظیر بندرمغویه، بندرحسینه، بندرمقام، بندردیوان و غیره اعراب آن مناطق به خوبی به زبان مردم بومی آن جا و لهجه اچمی صحبت می کنند اما مردم بومی به صورت محدود از اعراب آن جاء زبان عربی یاد گرفته و یا به زبان عربی تکلم می‌کنند.
 اما بسیاری از مردم فارسی زبان بنادر شمالی خلیج‌فارس که در کشورهای حوزه جنوبی خلیج‌فارس کار می‌کنند، زبان عربی، اردو و گاها انگلیسی را یاد گرفته‌اند. اما همواره این سئوال در ذهن ایجاد می‌گردد که چه اقوام و قبایلی در کرانه‌های خلیج‌فارس زندگی می‌کنند و به چه صورت آن‌ها در این مناطق ساکن شده‌اند و در مدت زمانی که آن‌ها در سواحل شمالی خلیج‌فارس ساکن هستند چه تاثیری در عمران و آبادانی مناطق خلیج‌فارس داشتند و نقش آن‌ها در اقتصاد دریامحور خلیج‌فارس چه بود. با مراجعه به منابع تاریخی مشخص می‌گردد که بیشتر قبایل عربی که در بنادر شهرستان بندرلنگه ساکن هستند، از دوره صفویه به بعد ساکن شدند. شاید بشود ریشه بسیاری از این مهاجرت‌ها و چگونگی سکونت قبایل عرب در مناطقی از غرب استان کنونی هرمزگان و بخشی از استان بوشهر را در تاریخ جهانگیریه مورد بررسی قرار داد. 
در کتاب تاریخ جهانگیریه تالیف محمد اعظم بنی عباسیان بستکی که از خاندان خوانین بنی بستک بوده، بخشدار بستک نیز بودند و به اسناد دست اول تاریخی خاندانی هم دسترسی داشتند. 
در ارتباط با چگونگی سکونت قبایل عرب در ناحیه جانگیریه قدیم که ضابطی آن را خاندان بنی عباسی بستک از دوران قدیم بر عهده داشتند، در ذیل عنوان حمله قواسم به بندر لنگه ۱۱۶۹ هجری به بندرلنگه این گونه می‌آورد: «مشایخ قواسم به سرکردگی شیخ صقر و شیخ راشد»، پس از شکست و تخلیه قشم به جلفار (رأس الخمیه) رفته جمعیت اعراب بدوی جمع‌آوری کرد و به طرف بنادر ایران عزیمت و یا مشایخ عمان و آل مرزوق همدست شده بنادر کنگ و لنگه و بستانه و مغویه را بتصرف درآورد بیخه لشتان و جزایر تابعه را اشغال نمودند، لذا شیخ محمدخان بستکی در مراجعت از لار به بستک عده تفنگجی کافی به فرماندهی حسن‌خان بستکی برای انتظامات و امنیت بندرعباس و جلوگیری از تجاوزات خوارج اعزام داشت و خود با جمعیت کثیری برحسب فرمان کریم‌خان که قبلاً ذکر شده برای مقابله و مدافعه اعراب جواسم به طرف لنگه و لشتان رهسپار شد، کنگ و لنگه و بستانه را محاصره کرد و شیخ مرزوقی بدون مقاومت تسلیم گردید، اما طایفه قواسم به مقابله بیرون آمده پس از چندی زد و خورد اعراب تاب مقاومت نیاورده به طور کلی شکست خورده شیخ صقر قاسمی در قلعه کنگ داخل دریا متحصن و بقیه در کشتی‌های خود نشسته متواری گردیدند، چون در قلعه کنگ از حیث آذوقه در مضیقه افتادند شیخ صقر نیز تسلیم شد و به وساطت شیخ مرزوقی و مشایخ دیگر تقاضا می‌کنند که شیخ محمدخان بستکی مشایخ قواسم از تابعین و متعلقین خود محسوب دارد مانند مشایخ اعراب شبیکوه که در بیخه صداق و جزایر مربوطه محل و مکان داده بندرلنگه با جای دیگر نیز به شیخ صقرآل قاسم واگذار کند، تا بتوانند در محل آسوده باشند و تابع حکومت بستک و دولت شاهنشاهی بوده و مراجعات دولت را انجام دهد.
ادامه دارد.....