اپراتور‌های مخابراتی قزاقستان و آذربایجان برای اجرای پروژه بلندپروازانه جهت ایجاد کابل فیبر نوری ترانس خزر در کف دریای خزر با یکدیگر همکاری خواهند کرد. این گام یک عنصر کلیدی در ایجاد یک کریدور مخابراتی جدید برای اتصال اروپا و آسیا به نام «جاده ابریشم دیجیتال» خواهد بود.
به گزارش اقتصادسرآمد، این پروژه بیش از ۵۰.۶ میلیون دلاری، شامل ساخت یک کابل فیبر نوری زیرِ آب به طول ۳۷۰ کیلومتر از بندر آکتائو قزاقستان تا شهر سومگایت آذربایجان است. همچنین، حداکثر ظرفیت کابل به ۴۰۰ ترابیت در ثانیه می‌رسد که امکان انتقال کارآمد حجم زیادی از داده‌ها بین مناطق را فراهم می‌کند.
بنابر گزارش مانا ، در حال حاضر، این پروژه در مرحله انتخاب پیمانکار برای طراحی و ساخت است که نشان از اجرای قریب الوقوع آن دارد. انتظار می‌رود این زیرساخت جدید ارتباطات بین آسیای مرکزی و آذربایجان را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد، توسعه اقتصادی را ارتقا دهد و مناطق را در جامعه دیجیتال جهانی ادغام کند.
هدف پروژه دیجیتال جاده ابریشم ایجاد یک کانال مخابراتی قابل اعتماد و پرسرعت است که به عنوان پایه‌ای برای انتقال داده‌ها و گسترش اتصال اینترنتی بین اروپا و آسیا عمل می‌کند. این رویکرد استراتژیک مهم نشان دهنده تمایل کشورها برای ارتقای نقش خود در توسعه دیجیتال و اقتصاد دیجیتال جهانی است.
ماگبات اسپانوف از دانشگاه ملی قزاقستان خاطرنشان کرد که پروژه کابل فیبر نوری ترانس خزر در سال ۲۰۱۹ میلادی برنامه ریزی شده بود، اما به دلایل مختلف با تأخیر مواجه شد اما شرایط اکنون تغییر کرده است. نخست، وضعیت ژئوپلیتیک به طور قابل توجهی تغییر کرده و کانال‌های ارتباطی که از اقیانوس‌های جهان می‌گذرند در معرض تهدیدات خاصی هستند. به عنوان مثال، چندین کانال فیبر نوری از خلیج فارس عبور می‌کنند و برخی از آنها قبلاً به دلایل مختلف آسیب دیده‌اند. در منطقه ترانس خزر، عوامل متعددی بر تأخیر در اجرای پروژه تأثیر گذاشته بود، اما اکنون اجرای آن سرعت گرفته است. دیگر اینکه، کریدور میانی به عنوان جایگزینی برای خطوط لجستیکی و ارتباطی از روسیه، در تقویت این پروژه تأثیر داشته است.
این کارشناس قزاقستانی افزود: آذربایجان و قزاقستان قبلاً توانایی نصب این کابل‌ها در زیر آب را نداشتند. این کابل ۳۷۰ کیلومتری نیاز به آماده سازی زیرساخت‌های قابل توجهی دارد. همچنین، ما نیاز به سرمایه گذاری حدود ۱۰۰ میلیون دلار در این پروژه داریم و آذربایجان و قزاقستان هر کدام ۵۰ میلیون دلار سهم دارند، بنابراین مشکلات مالی این پروژه را به تأخیر انداخت. بخش اصلی پروژه دریایی طبق برنامه در سال ۲۰۲۶میلادی تکمیل خواهد شد. اما باید توجه داشت که این پروژه بخشی از پروژه‌های حمل‌و‌نقل دیگر است که از طریق این کشورها عبور می‌کنند.
امین غریبلی، کارشناس اقتصادی در آذربایجان اظهار داشت:  آذربایجان به تدریج در حال تبدیل شدن به یک مرکز حمل‌و‌نقل و ارتباطات است که موقعیت آن را در اقتصاد جهانی تقویت می‌کند. این امر به ویژه در فرآیندهای اقتصادی فعلی اهمیت بسیاری دارد، زیرا خطوط حمل‌و‌نقل و ارتباطی که از قلمرو آذربایجان می‌گذرد اهمیت سیاسی و اقتصادی کشور را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی ممکن است فشار بر کشور کاهش یابد زیرا یک موقعیت مهم استراتژیک خواهد داشت.
این کارشناس خاطرنشان کرد: توافقنامه‌ها و پروژه‌های بین آذربایجان و قزاقستان نشان می‌دهد که ما آغازگر این پروژه هستیم که در آینده از آن بهره‌مند خواهیم شد. آذربایجان با تبدیل شدن به هاب حمل‌و‌نقل و ارتباطات، ادغام خود را در اقتصاد جهانی گسترش خواهد داد. به ویژه ایجاد کابل فیبر نوری نشان دهندۀ تقویت همکاری بین کشورهای منطقه است.
وی گفت: اطمینان دارم همزمان با ایجاد مناطق آزاد اقتصادی و کابل کشی فیبر نوری، دورۀ جدیدی در آذربایجان آغاز و این کشور به یکی از پیشتازان حوزه فنّاوری اطلاعات تبدیل خواهد شد. ایجاد کابل فیبر نوری ترانس خزر چشم اندازهای جدیدی را برای همکاری‌های فرامرزی در مخابرات و تقویت روابط ژئوپلیتیکی در منطقه دریای خزر می‌گشاید. این مرحله دارای اهمیت چندمنظوره است؛ نه تنها از نظر اقتصادی سودمند بوده، بلکه از نظر استراتژیک نیز مهم است. زیرا توسعه پایدار را ترویج و همکاری را در چارچوب جاده ابریشم جدید در عصر تحول دیجیتال تقویت می‌کند.
این کارشناس آذری در مورد اهمیت این کابل زیردریایی اظهار داشت: اولاً، کابل به یک پیوند مهم در زیرساخت‌های مخابراتی تبدیل خواهد شد که به طور قابل توجهی کیفیت و سرعت انتقال داده‌ها را بین کشورهای منطقه بهبود می‌بخشد. این امر، شرایط مطلوبی را برای توسعه اقتصاد دیجیتال ایجاد و ورود سرمایه گذاری به بخش فنّاوری اطلاعات را تحریک می‌کند. ثانیاً، این پروژه دارای اهمیت استراتژیک برای تقویت موقعیت‌های ژئوپلیتیکی کشورهای شرکت کننده است. گذاشتن کابل فیبر نوری در امتداد کف دریای خزر روابط منطقه‌ای را تقویت، درک متقابل را بهبود می‌بخشد و همکاری‌های مسالمت آمیز را ترویج می‌کند.