گروه اقتصاد بین الملل- توحید ورستان - در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۴، نیروهای دریایی چین و روسیه رزمایش مشترکی را با نام «۲۰۲۴ Exercise Joint Sea » در یک بندر نظامی در جنوب چین آغاز کردند. وزارت دفاع چین در توضیح این موضوع گفت که هر دو نیروی دریایی اخیرا در غرب و شمال اقیانوس آرام اقدام به گشت‌زنی کرده‌اند و این عملیات هیچ ارتباطی با شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای نداشته و هیچ طرف سومی را هدف قرار نداده است. برای یادآوری، نیروی دریایی چین و روسیه چند روز پس از پایان رزمایش سه جانبه آمریکا، ژاپن و کره جنوبی، گشت زنی مشترکی را در منطقه انجام دادند. همچنین در این مدت، چین و روسیه تمرین نظامی مشترکی را با تمرکز بر مبارزه با تروریسم، مقابله با افراط‌گرایی و تبادل اطلاعات در منطقه مرزی انجام دادند. حمایت مداوم چین از روسیه یکی از موضوعات مورد انتقاد در نشست سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در واشنگتن بود. چین ضمن رد این اتهامات، با برگزاری مانورهای نظامی با بلاروس در شرق اروپا و با روسیه در اقیانوس آرام، پیام روشنی از تعهدات خود را داد.    

 اهداف رزمایش چین و روسیه
براساس گزارش مرکز «آنکسام» ترکیه؛ صرف نظر از تحولات در عرصه بین‌المللی، همچنان همکاری استراتژیک و همکاری نظامی بین چین و روسیه، از جمله تمرینات و گشت‌های مشترک، ادامه دارد. البته درست نیست که این روابط در حال توسعه را به طور کامل به افزایش فشار و انتقاد اخیر غرب نسبت داد، به‌طوری‌که این مشارکت نظامی بین دو قدرت بزرگ از ابتدای قرن بیست و یکم در حال توسعه بوده است. چنین مانورهایی برای افزایش آمادگی نظامیان و ارسال پیام بازدارندگی و عزم راسخ بسیار مناسب تلقی می‌شود. با گسترش همکاری دفاعی-امنیتی غرب در اوراسیا و اقیانوس آرام، بازیگران آسیایی مانند چین و روسیه برای نشان دادن مخالفت و افزایش هماهنگی خود، این همکاری‌های نظامی را افزایش داده‌اند. البته، مانورهای دریایی چین و روسیه موضوع جدیدی نیست. در جولای و آگوست ۲۰۲۳، ناوگان مشترک روسیه و چین به فعالیت‌های امنیتی دریایی خود در اقیانوس آرام ادامه و تمرینات مشترکی را در سواحل آلاسکا انجام داد و ماموریت گشتی ناوگان مشترک تا دریای چین شرقی گسترش یافت. در این راستا، کشتی‌های روسی از بندر چینگدائو در استان شاندونگ چین بازدید کردند. این گونه مانورها بر اساس طرح همکاری سالانه بین دو ارتش انجام می‌شود. در این زمینه، آنها هیچ طرف سومی را هدف قرار نمی‌دهند.

مخالف پکن با حضور کره شمالی
در همان دوره ادعا می‌شد که رزمایش دریایی سه جانبه بین روسیه، کره شمالی و چین برگزار می‌شود، اما این اتفاق روی نداد. در همین حال، ادعا شده بود که روسیه پیشنهادی به کره شمالی و چین در خصوص این رزمایش سه جانبه داده است. روسیه که در این زمینه حمایتی را که از چین انتظار داشت دریافت نکرد، موفق شد یک مشارکت نظامی بزرگ با کره شمالی برقرار کند. دلیل عدم تمایل چین به شرکت در مانورهای نظامی مشترک با روسیه و کره شمالی به دلیل مخالفت این کشور با مشارکت در سیاست بلوکی و قطبی با غرب در منطقه است. بزرگترین انتقاد پکن این است که غرب سیاست بلوک جنگ سرد را به قاره اوراسیا و اقیانوس آرام گسترش داده است. بنابراین، چین با ورود روسیه و کره شمالی به این نوع بلوک نظامی مخالف است. به این دلیل است که چنین ائتلاف‌هایی منجر به وخامت بیشتر امنیت و ثبات منطقه و ایجاد یک معضل امنیتی می‌شود. در مقابل روسیه و کره شمالی همان بازی (مجموع صفر) را با غرب انجام می‌دهند و به سمت سیاست قطبی شدن و طرفداری از بلوک‌های جنگ سرد متمایل می‌شوند.

دلایل نزدیکی روسیه و چین
از سوی دیگر، چین به منظور تضمین امنیت منطقه، اتخاذ موضعی قوی در برابر قدرت‌های غربی و ارسال پیام عزم خود، همکاری‌های نظامی دوجانبه خود با روسیه را گسترش می‌دهد. برخلاف ائتلاف شراکت نظامی کره شمالی با روسیه، چین از همکاری امنیتی مبتنی بر امنیت و ثبات منطقه استقبال و حمایت می‌کند. اقدام اخیر ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن برای تشکیل ائتلاف‌های نظامی مشخص ممکن است منجر به همکاری بیشتر چین با روسیه در آینده شود. بنابراین، به زودی شاهد برگزاری رزمایش‌های بیشتر چین با روسیه در دریای چین جنوبی و شرقی و همچنین در دریای کره و ژاپن خواهیم بود. بر اساس بیانیه وزارت خارجه چین در فوریه ۲۰۲۴، چین و روسیه باید ارتباطات و هماهنگی در امور آسیا و اقیانوسیه را تقویت و متقابل از امنیت، ثبات و توسعه منطقه محافظت کنند. چین نیز با هدف افزایش هماهنگی استراتژیک خود با روسیه در پلتفرم‌هایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای (SCO ) به دنبال گسترش این مشارکت به دریاها است. در واقع، همکاری نظامی چین با روسیه در دریاهای نزدیک برخلاف برخی حوزه‌ها قابل توجه است. 
به‌طوریکه می‌توان ادعا کرد که مسکو و پکن هنوز در بخش‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی کاملاً به دلیل جنگ مداوم در اوکراین هماهنگ نیستند. در واقع، پکن و مسکو در بیانیه‌ای مشترک در ۴ فوریه ۲۰۲۲ دوستی «بدون محدودیت» خود را اعلام کردند، اما با تجاوز روسیه به اوکراین، مقامات چینی متوجه شدند که این مشارکت بی‌حد و مرزممکن است محدودیت‌هایی داشته باشد. با این وجود، دو قدرت بزرگ تلاش کرده‌اند تا اختلافات خود را کنار بگذارند و روابط دوجانبه را حول منافع مشترک ارتقا دهند.  روسیه با از دست دادن نفوذ سابق خود در جغرافیای نزدیک خود، به ویژه در آسیای مرکزی و قفقاز، به طور فزاینده‌ای به حمایت چین وابسته می‌‍شود. فعالیت مشترک نیروی دریایی روسیه با نیروی دریایی چین در دریای چین جنوبی یکی از شاخص‌های عینی این حمایت است. با این حال، باید تاکید کرد که این مشارکت محدودیت‌هایی نیز دارد. از این گذشته، چین با ایجاد یک ائتلاف نظامی با روسیه برای مقابله با غرب مخالف است.