الگوی مصرف آب مشترکان در شبانه‌روز اصلاح شد
​​​​​​​گروه انرژی- سهیل مرتضوی - همانطور که از شواهد مشخص است، برنامه جدید دولت چهاردهم برای جلوگیری از بحران شدید خشکسالی باتوجه به منابع آبی محدود موجود در کشور، مدیریت مصرف از طریق کاهش سهم روزنامه مصرف آب در کشور خواهد بود. آنطور که مسئولان وزارت نیرو و شرکت آب‌وفاضلات کشور اعلام کردند، الگوی مصرف آب پیش‌بینی‌شده برای هر مشترک در طول شبانه‌روز به 130لیتر کاهش پیدا کرده است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، کاهش بارش‌ها و شرایط نامناسب آبی سبب بازنگری در الگوی مصرف آب برای هر مشترک ایرانی شد و این الگو برای امسال با کاهش ۲۰لیتری، به ۱۳۰لیتر رسید. کاهش شدید بارش‌ها در سال آبی جاری و نیز احتمال بروز بحران‌های آبی سبب شد وزارت نیرو نسبت‌به اصلاح عدد الگوی مصرف آب به ازای هر مشترک در شبانه‌روز اقدام کند. این وضعیت نشان‌دهنده آن است که کشورمان وارد پنجمین سال خشک‌ شده و بر این اساس نیاز است نسبت‌به مدیریت بهینه مصرف آب اقدام‌های اصولی انجام شود.
به میزان مصرف آب در یک واحد زمانی مشخص مانند شبانه‌روز توسط یک مصرف‌کننده خاص، سرانه مصرف آب گفته می‌شود. برای مصارف آب خانگی و آب شهری سرانه مصرف آب عبارت است از میانگین مجموع کل مصارف مختلف هر نفر از جمعیت یک شهر یا منطقه در شبانه‌روز به مدت یک‌سال. این سرانه دارای انواع مصارف است همچون سرانه مصرف آب خانگی، سرانه مصرف آب فضای سبز، آب کشاورزی، آب آتش‌نشانی، آب صنعتی و آب دام و طیور.از طرف دیگر، برداشت بی‌رویه از سفره آب زیرزمینی دشت، پیامد‌هایی همچون تغییر کیفیت آب زیرزمینی، افزایش مصرف انرژی استحصالی آب زیرزمینی، افزایش آسیب‌پذیری دشت نسبت‌به خشکسالی، نشست زمین، از بین رفتن اکوسیستم منطقه و... را نیز به‌دنبال داشته است. از سویی برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی طی سال‌های اخیر موجب کسر آب در آبخوان‌ها شده که بسیار نگران‌کننده است و با افت شدید تراز آب زیرزمینی، بسیاری از دشت‌های کشور ممنوعه تلقی می‌شوند. 
الگوی مصرف آب ایرانی‌ها چقدر شد؟
روز گذشته بود که مدیرکل دفتر مدیریت مصرف شرکت آب‌وفاضلاب کشور از ابلاغ الگوی جدید مصرف آب برای ۱۴۰۴ خبر داد و گفت: بر این اساس، به صورت میانگین به ازای هر یک‌نفر ۱۳۰لیتر در شبانه‌روز الگوی جدید تعریف و ابلاغ شده است. آنطور که ایرنا گزارش داده، علی سیدزاده تصریح کرد: میانگین الگوی مصرف آب در سال‌۱۴۰۳ به ازای هر یک‌نفر ۱۵۰لیتر در شبانه‌روز بود. وی افزود: بر مبنای الگوی تعیین‌شده در سال گذشته، ۵۲درصد واحدهای خانگی و ساختمانی در کل کشور، کمتر از الگو و ۴۸درصد بالای الگوی تعیین‌شده، مصرف آب داشتند.
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف شرکت آب‌وفاضلاب کشور اضافه ‌کرد: حجم معادل مصرف آب مشترکان با مصرف کمتر از الگو (۵۲درصد مشترکان) معادل ۲۸درصد کل مصرف است، این در حالی است که حجم معادل مصرف آب در خصوص مشترکان بالای الگوی مصرف (۴۸درصد مشترکان) ۷۲درصد را شامل می‌شود.
سیدزاده خاطرنشان‌ کرد: نکته مهم این است که اعداد عنوان‌شده به‌صورت میانگین در کل کشور تعیین شده است، اما در الگوی ابلاغی جدید برای سال۱۴۰۴ به تفکیک هر شهر و در مجموع برای یک‌هزار و ۴۰۰شهر به تناسب بعد خانوار آن شهر و شرایط آب‌وهوایی الگوی متناسب تدوین و ابلاغ شده است. 
این مقام مسئول در شرکت آب‌وفاضلاب ایران همچنین گفت: هم‌اکنون میانگین سرانه مصرف آب برای هر ایرانی ۱۹۵لیتر در شبانه‌روز است، این در حالی است که الگوی مصرف (حد مجاز مصرف آب در شبانه‌روز) تعیین‌شده برای هر یک از افراد ۱۳۰لیتر در شبانه‌روز تعیین شده است. وی در پایان اظهار داشت: بر این اساس، حرکت به سمت رعایت الگوهای مصرف آب و سازگاری با شرایط کم‌آبی، تضمین‌کننده پایداری آب در طول سال است.

بحران جدی در حوزه منابع آبی
کارشناسان معتقدند که امسال با توجه به کاهش بارندگی‌ها بحران آب‌شرب در بسیاری از استان‌های کشور جدی است و جامعه باید از همین الان کاهش مصرف داشته باشد. در همین حال حامد یزدیان، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی با ایلنا، از جدی بودن بحران کمبود آب گفت و اظهار کرد: بحث کمبود آب همواره در جلسات کمیسیون کشاورزی مطرح است و این روزها موضوع تامین آب کشاورزی به شرب مردم هم سرایت کرده و در این شرایط هیچ راهی وجود ندارد غیر از اینکه به سمت بهره‌وری حرکت کنیم تا مصرف آب کشاورزی را کاهش دهیم و امنیت غذایی را برای جامعه تامین کنیم. وی افزود: در برنامه هفتم توسعه هم بر این موضوع تاکید شده است، در حال حاضر سالانه به‌طور متوسط ۸۰میلیارد مکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود در حالی که این رقم باید به ۶۵میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کند.
از طرف دیگر گفته می‌شود بیشتر آب مصرفی کشور به کشاورزی اختصاص پیدا می‌کند، اما این موضوع در سال‌هایی می‌تواند درست باشد که بارندگی در سطح کشور عادی است ولی در سال‌هایی مانند امسال که بارش‌ها کم بوده است، حوزه‌های مصرفی در استان‌های گوناگون با یکدیگر فرق می‌کنند و در برخی استان‌ها بیشتر ذخایر آب به شرب و صنایع اختصاص پیدا می‌کنند. بنابراین بهره‌وری در مصرف آب تنها به کشاورزی محدود نمی‌شود و در شبکه آب‌شرب نیز نشست شبکه باید از بین برود و در مورد صنایع نیز تکلیف در برنامه هفتم بر این است که صنعت به جای آب تازه از پساب استفاده کند. به نظر می‌رسد در سال‌جاری با توجه به کاهش بارندگی‌ها بحران آب‌شرب در بسیاری از استان‌های کشور جدی است و جامعه باید از همین الان کاهش مصرف داشته باشد و بخش خانگی هم باید در کنار صنایع و کشاورزی مصرف آب را کم کند.

وضعیت بحرانی آب در استان تهران
شاید اگر در سال‌های نه‌چندان دور سخنی از خشکسالی و بحران آب به میان می‌آمد، مردم و مسئولان نگرانی چندانی نسبت به موضوع نداشتند، اما 5سال خشکسالی را پشت‌سر می‌گذاریم و چالش آبی در تهران اکنون به مسئله مهم و بسیار قابل‌توجهی تبدیل شده است. وضعیت منابع آبی تهران در شرایط مطلوبی قرار ندارد، به‌طوری‌که با کاهش ۴۷درصدی بارش‌ها در استان تهران نسبت‌به متوسط بلندمدت، منابع تامین آب‌شرب تهران در سدهای لار، لتیان، ماملو و به‌ویژه سد کرج که بخش زیادی از آب‌شرب را تامین می‌کند، کاهش قابل‌ملاحظه‌ای دارد.
کاهش بارش‌ها در چندسال اخیر باعث شده که استان تهران با جمعیت بیش از ۱۴میلیون نفری با چالش بزرگی به نام آب روبه‌رو شود؛ چالشی که خشکسالی در این کلانشهر را به‌دنبال داشته و امروز موضوع بحران آب به نوعی مطرح است که باید هم مردم در مصرف آن صرفه‌جویی کنند و هم تلاش شود که در بخش کشاورزی و صنعتی بیشترین میزان صرفه‌جویی صورت گیرد. 
اکنون با توجه به تراکم جمعیتی، استان تهران به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب در کشور به حساب می‌آید، به‌طوری‌که ۴۸درصد آب در استان صرف حوزه کشاورزی می‌شود. همچنین ۱۵درصد از ظرفیت سدهای پنج‌گانه تامین آب تهران پُر بوده و ۸۵درصد خالی است که برای رفع این معضل راهکارهایی اتخاذ و پروژه‌های سه‌گانه با انتقال آب در نظر گرفته و تلاش شده از هدررفت آب در سد لار به‌عنوان منابع شرب تهران جلوگیری شود.