بیشترین هزینه انفجار بندر شهیدرجایی را کارگران با جان خود دادند
​​​​​​​گروه بنادر- سعید قلیچی- بیشترین هزینه انفجار مهیب روز شنبه (6اردیبهشت) در بندر شهیدرجایی بندرعباس را کارگران این مجتمع بندری با جان خود پرداخت کردند. هنوز آمار نهایی از تعداد کشته‌شدگان و مصدومان حادثه روز شنبه در رسانه‌ها منتشر نشده است. تا لحظه تنظیم این گزارش بیش از 1200نفر در این اتفاق مصدوم شده و 70نفر در حادثه انفجار بندر شهیدرجایی جان خود را از دست داده‌اند. ده‌ها نفر نام‌شان در لیست مفقودی‌های این فاجعه است و پیش‌بینی می‌شود که آمار جان‌باختگان باز هم افزایش پیدا کند. در این میان برخی گزارش‌‌ها حاکی است که بیش از 90درصد قربانیان این انفجار، کارگران بودند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، پنج‌روز از وقوع انفجار در بندر شهیدرجایی می‌گذرد و در همین روزها، مردم ایران باز هم جلوه‌های بی‌نظیری از همدردی و همبستگی با یکدیگر را نشان داده‌اند. از همان ساعت‌های ابتدایی حادثه و پس از فراخوان سازمان انتقال‌خون، پایگاه انتقال‌خون شهر بندرعباس مملو از مردم شد. همچنین گزارش‌های مختلفی از تشکیل صف‌های طولانی از سوی داوطلبان برای اهدای خون در تهران، شیراز و برخی دیگر از شهرهای کشور نیز منتشر شد. جشنواره موسیقی نواحی کشور در استان هرمزگان و فستیوال موسیقی کوچه در بوشهر زودتر از تقویم برنامه‌ریزی‌شده خود در سوگ کشته‌شده‌های بندر شهیدرجایی به کار خود خاتمه دادند.
پس از این حادثه بود که انجمن‌های صنفی رانندگان حمل کالا از مرگ دلخراش تعدادی از رانندگان و کامیونداران در حادثه انفجار بندر شهیدرجایی خبر دادند. یکی از جلوه‌های عظیم همدردی در پی انفجار بندرعباس رانندگان کامیون، مربوط به رژه کامیون‌ها توسط رانندگان ماشین‌های سنگین در خیابان‌های شهرهای گوشه‌وکنار کشور بود. پس از وقوع حادثه دلخراش انفجار بندرعباس در بندر شهیدرجایی، موجی از همبستگی، همدلی و حمایت در میان رانندگان کامیون و فعالان حمل‌ونقل جاده‌ای سراسر کشور شکل گرفته است. این خیزش مردمی و صنفی، نشانگر پیوند عمیق و روحیه کمک‌رسانی در میان اعضای جامعه کامیون‌داران ایران است که در بزنگاه‌ها به‌خوبی خود را نشان می‌دهد.
روز گذشته ورزشگاه آزادی نیز میزبان همایش بزرگ کارگران به مناسبت روز کارگر بود. در این گردهمایی بزرگ کارگران نیز جلوه‌های دیگری از داغداری و همدردی با کارگران جانباخته در حادثه انفجار مهیب بندر شهیدرجایی بندرعباس خود را به نمایش گذاشته شد. در این مراسم و پیش از حضور و سخنرانی رئیس‌جمهور، جمعیت کارگران حاضر به یاد هم‌صنفان خود با صدای سنج و دمام به سوگواری و زنده نگه‌داشتن یاد کارگران درگذشته در بندر شهیدرجایی پرداختند.

داغ کارگران بر دل بندر
بیش از ۹۰درصد قربانیان، کارگرانی بودند که در لحظه انفجار مشغول کار در بخش‌های تخلیه، بارگیری یا انبارداری بودند. برخی رانندگان ماشین‌های سنگین نیز که برای بارگیری به اسکله آمده بودند، در میان قربانیان‌ هستند. در این میان آنطور که سی‌نیوز گزارش داده، یک منبع آگاه گفت: «شدت انفجار به حدی بود که ۹۰درصد کارگران و کارمندان شرکت محل حادثه مصدوم شدند یا جان باختند.» پست‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد کارگرانی که حتی فاصله زیادی از کانون انفجار داشتند، دچار جراحات شدید شدند.
طبق گزارش‌ها ، بیش از ۳۵۰کارگر همچنان در بیمارستان‌های صاحب‌الزمان و شهید محمدی بندرعباس بستری هستند و بیش از ۲۰نفر وضعیت وخیمی دارند. سوختگی‌های شدید، آسیب‌های تنفسی ناشی از استنشاق دود شیمیایی، شکستگی‌های متعدد و جراحات ناشی از پرتاب‌شدن توسط موج انفجار از شایع‌ترین آسیب‌ها هستند. یک کارگر گفت: «در حال کار بودیم که مخزنی منفجر شد و قفسه سینه‌ام آسیب دید.» شدت انفجار به حدی بود که ۲۲جسد به دلیل سوختگی غیرقابل شناسایی‌اند و این موضوع خانواده‌های کارگران مفقود را در اضطراب فرو برده است.
کارگران بازمانده با شوک روانی شدیدی مواجه‌ هستند. منابع محلی گزارش داده‌اند که برخی کارگران، به‌ویژه کسانی که شاهد متلاشی‌شدن تجهیزات یا آسیب همکاران‌شان بودند، دچار علائم استرس پس از سانحه شده‌اند. یکی از کارگران به رسانه‌های محلی گفت: «نمی‌توانم بخوابم، صدای انفجار هنوز در سرم است.» این آسیب‌های روانی که اغلب در محیط‌های کاری نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توانایی کارگران برای بازگشت به کار را مختل کنند. نبود خدمات مشاوره روانی برای کارگران، این چالش را تشدید کرده است.
اسکله شهیدرجایی میزبان حدود ۱۴هزار کارگر مستقیم و ۴۲هزار کارگر ماهر، نیمه‌ماهر و ساده در بخش‌های بندری، دریایی و فنی است. بسیاری از این کارگران با قراردادهای موقت، دستمزدهای پایین و بدون بیمه جامع کار می‌کنند. توقف عملیات اسکله پس از انفجار، درآمد روزانه این کارگران را قطع کرده است. برخی کارگران پیش از حادثه به دلیل تورم و هزینه‌های بالای زندگی در بندرعباس با مشکلات مالی مواجه بودند. حالا با مصدومیت، بیکاری موقت یا از دست‌دادن نان‌آورهای خانواده، خطر فقر شدیدتر شده است. یک راننده ماشین سنگین گفت: «برای یک روز کار به اسکله آمدم، حالا نه درآمد دارم و نه می‌توانم هزینه درمانم را بدهم.» فقدان حمایت‌های اجتماعی، مانند بیمه حوادث کافی یا کمک‌های فوری، فشار مضاعفی بر کارگران وارد کرده است.
کارگران و خانواده‌های‌شان خشم خود را از نبود تجهیزات ایمنی و نظارت کافی ابراز کرده‌اند. در مراسم عزاداری شامگاه ۸اردیبهشت در بندرعباس، گروهی از کارگران و خانواده‌های داغدار خواستار پاسخگویی مسئولان مربوطه شدند. در شبکه‌های اجتماعی، کاربران با اشاره به اینکه «۹۹درصد فوتی‌ها کارگر هستند»، این فاجعه را نتیجه سوءمدیریت خواندند. یکی از کاربران نوشت: «کارگران قربانی بی‌کفایتی شدند، اما کسی پاسخگو نیست.»
فاجعه اسکله شهیدرجایی ضرورت بازنگری در قوانین ایمنی کار را گوشزد می‌کند. کارگران خواستار تجهیزات ایمنی استاندارد، آموزش‌های منظم و بیمه جامع هستند. فعالان کارگری پیشنهاد تشکیل کمیته حقیقت‌یاب مستقل برای شناسایی مقصران را داده‌اند. تا زمانی که ایمنی و کرامت کارگران در اولویت قرار نگیرد، آن‌ها قربانیان خاموش سهل‌انگاری‌ها خواهند ماند.

وعده رئیس‌جمهور به متوفیان بندر رجایی
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در سی‌وششمین جشنواره ملی امتنان از کارگران و گروه‌های کار نمونه، اظهار کرد: حادثه بندر شهیدرجایی حادثه تلخی بود و در ایامی رخ داد که برای ما باعث تالم شد. در بندرعباس که جلسه گذاشتیم در رابطه با خانواده‌ها و عزیزانی که جان‌شان را از دست دادند، تصمیماتی گرفتیم چون آن منطقه بیمه البرز بود قرار شد آنچه را بیمه کردند پیگیری و پرداخت کنند. رئیس دولت چهاردهم همچنین گفت: در دولت به آقای میدری اعلام کردیم همه کسانی که جان خود را از دست دادند باید شناسایی شوند و علاوه‌بر حق‌وحقوقی که به خانواده آن‌ها داده خواهد شد، باید مشکلات آن‌ها را برآورده کنند. به خانواده‌های‌ آن‌ها از هر نظر رسیدگی خواهیم کرد؛ همانطور که در ماجرای طبس تا حد توان پیگیری کردیم اینجا هم نخواهیم گذاشت بعد از از دست دادن این عزیزان در طول زندگی با مشکل مواجه شوند. پزشکیان خاطرنشان کرد: اطلاعات وقتی آمد پیگیری می‌کنیم؛ هم رسانه‌ها و هم نمایندگان کارگران پیگیری کنند. ما خودمان را موظف می‌دانیم تا آخر به زندگی و خانواده آن‌ها رسیدگی کنیم.

روایتی از حادثه انفجار در بندر
خبرگزاری ایلنا در گزارشی درباره انفجار در بندر شهیدرجایی بندرعباس نوشته است که یکی دیگر از کارگرانی که دچار آسیب شده می‌گوید: «در صف تحویل قبض انبار بودیم، منتظر بودم تا نوبتم شود، هنوز به ۱۰دقیقه از حضورمان نرسیده بود که نور قرمزرنگی همه محوطه را گرفت و پس از آن همه چیز ترکید. «محمد امین اربنده» کارگر ۲۲ساله ترخیص‌کاری است که ۶ماهی از شاغل‌شدنش در اسکله شهیدرجایی می‌گذرد، کسی که نه بیمه دارد و نه مثل همه کارگران امنیت جانی. «اربنده» می‌افزاید: شدت انفجار به‌قدری زیاد بود که همه چیز بر سرمان آوار شد و باعث شد تا شیشه‌های شکسته دستم را پاره و شعله‌های آتش سر و صورتم را بسوزاند و آوار حاصل از انفجار بدنم را دچار کوفتگی کند.» این ترخیص‌کار پس از انفجار مجبور می‌شود با یکی از دوستان آسیب‌دیده‌اش به سختی از محل حادثه فرار کنند، اما شدت انفجار پرده‌گوش دوستش را پاره و خودش را با تنی دردمند روانه بیمارستان شهیدمحمدی می‌کند؛ بیمارستانی که به دلیل ازدیاد بیماران حادثه‌دیده، آن‌ها را پذیرش نمی‌کند و مجبور می‌شوند تا در درمانگاه خصوصی با هزینه آزاد پیگیر دوا و درمان خود شوند.
داغ سنگین قربانیان حادثه انفجار بندرعباس هم مثل داغ کارگران معدن طبس، مثل پلاسکو و مثل خیلی از وقایع تلخ دیگر بر قلب ایران نشست، حادثه‌ای که بیشتر قربانیانش کارگرانی بودند که در محل کار نه امنیت شغلی داشتند و نه امنیت جانی. حالا تمام مردم شهر نه، تمام ایران زخمی از داغ بندرعباس است. بر اثر انفجار ۹۰درصد کارگران و کارکنان شاغل در شرکتی که انفجار در آن رخ داده، مصدوم شده‌اند. هنوز هم آمار دقیق تلفات و مجروحان این حادثه تکمیل نشده، زیرا برخی نیروها در زیر آوار مانده‌اند. نزدیک‌ترین روستا به بندرگاه خونسرخ است؛ روستایی که حالا همه مردمش مجبور به تخلیه اضطراری شده‌اند. هرچه زمان می‌گذرد بیشتر ابعاد این حادثه روشن می‌شود، حادثه‌ای که آبستن خسارات جانی و مالی گسترده بود و همچنان این ویرانی‌ها ادامه دارد. حالا ریه‌های بندرعباس مملو از دود است و چهره شهر خاکستری شده است.

فوت شدن برخی زنان کارگر در بندر
اسماعیل حاجی‌زاده، دبیر اجرایی خانه کارگر استان هرمزگان نیز در گفت‌وگویی در ارتباط با آمار فوت کارگران در جریان انفجار اسکله شهیدرجاییِ بندرعباس گفت: طبق آماری که ما در خانه کارگر به دست آورده‌ایم، تاکنون سه کارگر زن در انفجار فوت شده‌اند و یک کارگر زن نیز همچنان مفقود است. وی با بیان اینکه خانم‌های زیادی در سایت‌های مختلف اسکله شهیدرجایی مشغول به کار بوده‌اند، گفت: همچنان خانواده‌های بسیاری مراجعه می‌کنند که دختران‌شان گم شده، لذا احتمال افزایش تعداد زنان کارگر فوت‌شده وجود دارد. حاجی‌زاده افزود: رانندگان بسیاری نیز از شهرستان‌های دیگر در بخش تخلیه و بارگیری اسکله مشغول به کار بوده‌اند که تعدادی از آن‌ها بین مفقودین بوده و خانواده‌های‌شان در اسکله سرگردان‌ هستند و دربه‌در دنبال فرزندان‌شان می‌گردند. دبیر اجرایی خانه کارگر هرمزگان با تاکید بر اینکه 99درصد فوتی‌های انفجار شهی رجایی کارگر بوده‌اند، گفت: صبح هشتم اردیبهشت نشستی با مدیران اداره کار و تامین اجتماعی داشتیم؛ قرار شد تقسیم کار صورت بگیرد و خانه کارگر با تمام توان اجرایی خود به نهادهایی مانند آتش‌نشانی و هلال‌احمر کمک کند و در امر اسکان خانواده‌های کارگران فوت‌شده یا مفقودی یاری رساند.

هشدارهایی که شنیده نشده بود
روز گذشته ذبیح‌الله خداییان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور در نشست مشترک با سخنگوی قوه قضاییه گفت: ما قبلا در ارتباط با رسوب کالاها و کانتینرها در بنادر هشدارهایی داده بودیم که آن هشدارها هم تقدیم مراجع قضایی خواهد شد. وی ادامه داد: امیدوارم هرچه سریع‌تر مسئولان محترم نسبت به جبران خسارت کسانی که در این واقعه خسارت دیدند اقدام و موضوع را پیگیری کنند. با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در همان ساعات اولیه ماموریت داریم که همکاران با کمک‌ مرجع قضایی آن‌را پیگیری کنند و اگر قصور یا تقصیری وجود دارد، رسیدگی شود.