گروه نفت و انرژی - در شرایطی که پروژه‌های بزرگ بسیاری در حوزه حمل‌ونقل در کشور وجود دارد که با مشکل تامین منابع مالی مواجه شده و نیمه تمام باقی ماندند و از سوی دیگر پروژه‌های دیگری نیز باید برای توسعه این حوزه تعریف شود، وزیر راه و شهرسازی روش تهاتر نفت را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی و استفاده از منابع سرمایه‌گذاران داخلی را برای اجرای این مگاپروژه‌ها پیشنهاد کرد.  این در حالی است که، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در نخستین مصاحبه خود خبر از برنامه‌ها و اهدافی داده که اگرچه برای حوزه حمل‌ونقل و اجرای مگاپروژه‌ها کارساز به نظر می‌رسند اما کافی نیستند. او معتقد است که برای اجرا و تکمیل مگاپروژه‌های حمل‌ونقل باید به دنبال منابعی به غیر از منابع دولتی بود چرا که با منابع دولتی امکان اجرا آن‌ها نیست.
به گزارش اقتصادسرآمد، قاسمی استفاده از منابع مالی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی داخلی و خارجی را بهترین گزینه برای اجرای پروژه‌های بزرگ حمل و نقل دانسته و گفته: برای ترغیب آن‌ها به دنبال روش‌هایی است تا این سرمایه‌گذاری را برای آن‌ها جذاب کند و در این راستا از روش‌های مختلفی مانند تهاتر، BOT، BOO  که سال‌ها است مسئولان وزارت راه از آن سخن می‌گویند، می‌توان برای تامین منابع مورد نیاز استفاده کرد. اگرچه در ابن باب هرچه شنیده و دیده شده تنها در حد شعار بوده و کاری صورت نگرفته اگرچه کنفرانس‌های زیادی نیز برای آن برگزار شده است.
به رغم  سخنان قاسمی، باید دید وزیر راه و شهرسازی می‌تواند دولت را برای حل مشکلات این چنینی حوزه حمل‌ونقل از طریق روش‌های سرمایه‌گذاری مذکور متقاعد کند و این روش‌ها تا چه اندازه در به نتیجه رسیدن این پروژه‌های بزرگ نتیجه بخش خواهد بود. در حوزه حمل‌ونقل که شاخص توسعه کشور است مشکلات فراوانی وجود دارد. در بحث جاده‌ای حدود ۲۰۰ هزار کیلومتر جاده‌های آسفالته ایجاد شده که شامل آزادراه، جاده‌های میان شهری و جاده‌های روستایی است که اساسا در سال‌های گذشته جاده‌های کشور نگهداری نشدند و لازم است هزینه جداگانه‌ای برای آنها در نظر گرفته شود. همچنین برای اجرای طرح‌های بزرگراهی کشور که اتفاقا نیاز کشور نیز هست برای ترانزیت و ایجاد جاده‌های ایمن به دنبال روش‌های جدید هستیم.
اجرایی کردن کامل تهاتر نفت باورغلطی است
مرتضی بهروزی فر کارشناس ارشد حوزه انرژی به روزنامه اقتصاد سرآمد در این رابطه، گفت: این‌که گمان شود می‌توان تمام پروژه ها را با تهاتر نفت اجرایی کرد باور غلطی است، شاید بتوان برخی پروژه ها را در شرایط بسیار خاص و موارد محدود انجام داد اما این که پروژه ها و مگاپروژه ها را بتوانیم از این طریق اجرایی کنیم منطقی و درست نیست.
وی با اشاره به صحبت‌های وزیرراه و شهرسازی درباره روش تهاتر نفت برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی و استفاده از منابع سرمایه‌گذاران داخلی برای اجرای مگاپروژه‌ها، افزود: اگر به تاریخ و ۵۰ سال گذشته نگاه کنید متوجه می شوید که در آن زمان نیز این طرح مورد استقبال نبود، در زمان شاه که قرار بود حجم زیادی اسلحه و تجهیزات نظامی از آمریکا خریداری شود، یکی از طرح هایی نظامیان این بود که نفت را در مقابل سلاح دریافت کنیم که در همان زمان این طرح با مخالفت شرکت ملی نفت مواجه و اعلام شد که این طرح می تواند مبنای ناهماهنگی و ایجاد رانت شود.
به اعتقاد او اگر نفتی که قرار است تولید شود به جای اعمال مدیریت از سوی شرکت ملی نفت به دست افزاد خاصی بیفتد ناهماهنگی زیادی ایجاد می شود و بی شک شرکتی که در زمینه راه و شهرسازی فعالیت می کند، هیچ اطلاعی در حوزه نفت ندارد لذا پیدا کردن مشتری جدید برای این شرکت ها فراهم نیست بنابراین به مشتری های موجود نفت را عرضه می کنند که حتی امکان دارد این عرضه با قیمت پایین تری هم صورت بگیرد و مشکلاتی به وجود آید.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه برای یک پیمانکار بزرگ پولی که امروز دریافت می کند با فردا تفاوت دارد به همین دلیل ممکن است نفت را با قیمت پایین تر از قیمت جهانی به فروش برساند که این موضوع می تواند روی فروش شرکت ملی نفت تاثیر بگذارد، تصریح کرد: اینکه تصور شود با این طرح می توانیم مشکلات کشور را برطرف کنیم دور از ذهن است.
از زمانی که انسان، تخصصی شدن فعالیت‌ها را پذیرفت، تهاتر و معاملات تهاتری آغاز شد. منظور ما زمانی است که مثلاً یک نفر به نتیجه رسید که دامداری را بهتر از کشاورزی بلد است و اتفاقاً همسایه‌اش فهمید که کشاورزی را بهتر از دامداری انجام می‌دهند. هر جا که استفاده از ابزار مبادله دشوار بوده و یا نقد کردن دارایی‌ها سخت باشد، رغبت به تهاتر افزایش پیدا می‌کند. به همین علت مثلاً اصطلاح تهاتر ملک را بیشتر از تهاتر لباس و پوشاک می‌شنویم. یا به عنوان مثال در همین صنعت ساختمان، می‌شنویم که گاهی اوقات به جای پرداخت هزینه‌ی مصالح، واحدهای ساختمانی به فروشنده‌ی آن مصالح واگذار می‌شود. هم‌چنین در مواردی که کشورها با تحریم‌های اقتصادی مواجه شده و جابجایی پول برایشان دشوار می‌شود، به استفاده از ابزار تهاتر ترغیب می‌شوند.