مریم شفیعی - طبق گزارش‌های منتشر شده، ارزش کلی بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۱ حدود ۱.۵ تریلیون دلار افزایش یافت و تا پایان دسامبر(۱۰‌ دی‌ماه) به رقم ۳ تریلیون دلار نزدیک شد. بیت‌کوین بزرگترین ارز این خانواده در این سال ۷۰ درصد مالکیت کل بازار رمزارزها را در ابتدای سال میلادی گذشته از آن خود کرد.
از سال ۲۰۰۹ میلادی که بیت‌کوین حیات اقتصادی یافت، استفاده از این رمز ارز در شکل عمومی خود در جهان رایج شد. این رمز ارز به دلیل ماهیت مناسب، خیلی زود به عنوان یک منبع محبوب قابل دوام در جهان، خود را تثبیت کرد. در واقع پس از کارکرد مقبول این رمزارز در بیش از یک دهه بود که شکل‌های مختلف ارزهای دیجیتال به عنوان منبع معتبر قابل سرمایه‌گذاری در بازار جهانی یکی پس از دیگری پا به عرصه حیات گذاشتند.
براساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، تا ژانویه(دی‌ماه) ۲۰۲۰ میلادی، بیش از ۲ هزار نمایه و رمز ارز دیجیتال به فهرست این بازار وارد شد. این روند به‌گونه‌ای پیش رفت که طبق برآورد شرکت بین‌المللی فناوری «تریپل‌اِی»(TripleA) فعال در عرصه بلاک‌چین و رمزارزها، در حال حاضر بیش از ۳۰۰ میلیون نفر کاربر ارز دیجیتال در جهان وجود دارد.
طبق این آمار، میانگین نرخ مالکیت کریپتوکارنسی‌ها بر اساس کشور ۳.۹ درصد است و بیش از ۱۸ هزار نوع کسب‌وکار در سراسر دنیا ارزهای دیجیتال را در سیستم دریافت و پرداخت‌های خود پذیرفته‌اند. اکنون در آمریکا نزدیک به ۳۷ میلیون نفر دارای نوعی ارز مجازی هستند یا در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند. در نخستین ماه سال نو میلادی، این بازار به‌گونه‌ای در جهان جا باز کرده که رمزنگاری‌شده‌های زیادی مانند اسلاف خود مورد توجه قرار گرفته‌اند.
بیش از ۱۸ هزار نوع کسب‌وکار در سراسر دنیا ارزهای دیجیتال را در سیستم دریافت و پرداخت‌های خود پذیرفته‌اند.
جذابیت و ماهیت این ارزهای نو، ورود به عرصه‌های جهانی است که از شخص یا طرف ثالث برای تعامل در تراکنش‌ها استفاده نمی‌شود. این سیستم اجازه می‌دهد تا معاملات به طور مستقیم از خریدار به فروشنده انجام شود. بیت‌کوین همچنین به دلیل مزایای فراوانش مانند کارمزدهای پایین تراکنش و پردازشِ سریع‌تر در شرایط کنونی همچنان از جذابیت بیشتری برای کاربران این عرصه برخوردار است. این روند توضیح می‌دهد که چرا در سال‌های اخیر، صدها میلیارد دلار به بازار رمزنگاری‌شده‌ها سرازیر شده‌است. بلاک‌چین، فناوری پشت ارزهای دیجیتال، این بستر را برای میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان فراهم کرده است.
طلای ارزهای دیجیتال
سایت تحلیلی «کوین گکو» (coingecko) از بیت‌کوین به عنوان «طلای ارزهای دیجیتال» نام برده است. این سکه مجازی فارغ از حال و روز کنونی‌اش، در ۱۲ سال گذشته توانسته به عنوان محبوب‌ترین ارز، رهبری، قدرت و سیطره خود را در این بازارهای مالی به نام خود ثبت کند. طبق گزارش‌های منتشره این وب‌سایت، در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۰، هر روز به طور متوسط ​​۲۸۷ هزار تراکنش تائید شده بیت‌کوین در سراسر جهان ثبت شده است.
کریپتوکارنسی‌ها روش‌های جدیدی، مبتنی بر فناوری در تجارت ارائه کرده‌اند. این بازار نسل جدیدی از تاجران را ایجاد کرده و روند معاملات بین‌المللی را  سهل‌تر و غیرمتمرکز کرده است.
اگرچه آنها می‌توانند منافعی را به مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران ارائه دهند، اما امکان دارد از سوی بازیگران بد یا به اصطلاح «نهنگ‌ها» تحت تأثیر قرار گیرند و خطرات اقتصادی ایجاد کنند.
همزمان با روند فزاینده بازارهای مالی رمزارزها بسیاری از دولت‌ها در دنیا اگرچه ابتدا واکنش سلبی در مورد رمزارزها داشتند اما رفته‌رفته در سال ۲۰۲۱ معرفی ارزهای دیجیتال ملی خود را معرفی یا اعلام کردند در سال ۲۰۲۲ ارزهای دیجیتال ملی را معرفی می‌کنند که بیانگر فروریختن دیوارهای ذهنی دولت‌ها در این زمینه است.
طرفداران ارزهای دیجیتال چه می‌گویند؟
۱. برخی کارشناسان فعال در عرصه رمز ارزها می‌گویند در چند سال، ارزهای رمزنگاری شده این فرصت را فراهم ساخته‌اند که با بهره‌گیری از نوآوری‌های دیجیتال، فناوری‌های تریلیون دلاری با پتانسیل بازنگری و ایجاد رقیب در سیستم مالی جهانی ارائه شود. 
۲. از نظر طرفداران، ارزهای دیجیتال یک نیروی مالی دموکراتیک را برای عامه مردم در جهان فراهم کرده تا قدرت خلق و کنترل پول را از بانک‌های مرکزی و وال استریت سلب شود.
۳. ادعا می‌شود، افزایش روند مقبولیت رمزارزها به دلیل غیرمتمرکز بودن آن‌ها، سبب شد تا رقم لیدر این بازار در سال ۲۰۲۱ به بیش از ۶۰ هزار دلار برسد.
۴. می‌توان ارزهای دیجیتال را سریع و گمنام، در سراسر مرزهای جهان، بدون نیاز به بانکی که بتواند تراکنش را مسدود یا کارمزدی دریافت کند، به افراد یا سازمان‌ها و شرکت‌ها منتقل کرد.
۵. بر این مبنا ارزهای دیجیتال در شبکه‌های رایانه‌ای غیرمتمرکز میان افراد دارای کیف پول مجازی مبادله می‌شوند. چارچوب بلاک‌چین از تکراری شدن سکه‌ها جلوگیری می‌کند و نیاز به یک مرجع مرکزی مانند بانک را برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ردگیری آن‌ها را رفع کرده است.
۶. بیت‌کوین که به دست یک مهندس نرم‌افزار ناشناس با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد شد، تاکنون برجسته‌ترین ارز رمزنگاری شده است.
البته طبق نظر کارشناسان این حوزه، «اتریوم» این قابلیت را دارد و به احتمال زیاد می‌تواند تاریخ بیت‌کوین را دوباره تکرار کند و در صورت خیز برداشتن شاید خود را به صدر جدول رمزارزها رسانده و رهبری را به دست گیرد.
۷. حامیان رمزارزها همچنین می‌گویند نکته حائز اهمیت برای صاحبان کیف پول‌های دیجیتال این است که آن‌ها مدعی هستند حریم خصوصی در فضای بلاک چین بیشتر قابلیت اجرا دارد. البته این نکته نباید فراموش شود چنانچه هویت صاحب کیف‌ پول مشخص شود، تراکنش‌های وی قابل ردیابی است.
۸. از دیگر شاخص‌های این بازار که برای حامیان آن جذابیت ایجاد کرده اینکه نرخ برخی از ارزهای دیجیتال ثابت است و از سوی دارایی‌های دیگر پشتیبانی می‌شود؛ بنابراین «استیبل کوین‌ها» ظرفیتی برای حفظ ارزش دارایی‌ها را فراهم کرده و هر زمان که سکه‌های اصلی از رونق بیافتند، استیبل کوین‌ها ارزش دارایی‌های صاحبان را حفظ می‌کنند.
۹. ارزهای دیجیتال فرصت‌های زیادی برای کارآفرینان در جهان فراهم کرده و از جمله اینکه دستیابی کارآفرینان به بازارهای بین‌المللی را آسان‌تر کرده است.
منتقدان رمزارزها در گروه دولت‌ها و بخش‌های غیرانتفاعی:
 ۱. فناوری جدید آشکارا غیرقانونی و بدون نظارت است و به همین دلیل امکان قدرتمند کردن گروه‌های غیرقانونی، سازمان‌های تروریستی و برخی دولت‌ها در عرصه بین‌الملل را فراهم ساخته است.
۲. استخراج بیت‌کوین که با مصرف الکتریسیته همراه است برای محیط زیست مضر است.
۳. نمودار قیمت بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال در ادوار اخیر در یک نوسان شدید قرار داشته و از این رو برخی کارشناسان می‌گویند این مساله مفید بودن آنها را به عنوان راه نوین قابل اعتبار و اعتماد برای سرمایه‌گذاری مورد سئوال قرار داده است.
۴. این ارزها برخلاف اهداف اعلام شده خود از کنترل خارج شده و جریان حرکت‌های اصلی برای رشد و ریزش در اختیار نهنگ‌های دولتی ناشناس یا حقیقی‌های مشهور تاثیرگذار در روند بازار مانند «ایلان ماسک» است که به‌راحتی می‌توانند با سرمایه‌های کلان خود بازار را به سرحد صعود و سقوط یا پامپ (Pump) و دامپ (Dump) بکشانند.
۵. ایلان ماسک در ماه مِی(اردیبهشت-خرداد) ۲۰۲۱  با توئیت‌های جنجالی خود توانست قیمت «دوج کوین» را به شدت افزایش دهد.
۶. صعود و نزول و نوسانات در این بازار برخلاف اهداف ادعا شده در شرایط کنونی به شدت به عوامل متعدد سیاسی، اقتصادی، شرایط سایر بازارهای مالی به ویژه آمریکا و قدرت‌های اقتصادی در جهان بستگی دارد.