یک کارشناس محیط‌زیست و اقلیم شناس به« اقتصادسرآمد» می گوید

بخش‌های وسیعی از ایران بیابان مطلق می شود

گروه انرژی - کشور ما یک کشور پرآب است و هیچ مشکل و نگرانی بابت کم‌آبی نداریم»؛ شاید برای من و شمایی که از وضعیت منابع آبی کشورمان خبر داریم، این جمله بیشتر شبیه به یک شوخی باشد، اما متاسفانه باید گفت حدود ۴۰ درصد مردم چنین باوری دارند و با این خوش‌خیالی آبی، معلوم نیست چه آینده نگران‌کننده‌ای در انتظارمان باشد.  این‌که در سال‌های اخیر بار‌ها و بار‌ها درباره تغییر اقلیم کشور، کاهش بارندگی‌ها، پایین آمدن منابع ذخیره سدها، بحرانی‌شدن وضعیت دشت‌ها صحبت شده است، اما خروجی نظرسنجی اخیر مرکز افکارسنجی ایسپا نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از مردم یا چیزی دراین‌باره نشنیده‌اند یا بحرانی‌بودن شرایط آبی کشور را باور ندارند. در این نظرسنجی از ۱۵۸۴ شهروند بالای ۱۸ سال ساکن در مناطق شهری و روستایی کل کشور، پرسیده شده است که «به نظر شما ایران از نظر منابع آبی، کشور کم‌آبی است یا پرآب؟»؛ نتایج این نظرسنجی بسیار نگران‌کننده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، اگرچه ۵/۶۱ درصد مردم معتقدند ایران کشور کم‌آبی است، اما در نقطه مقابل، ۷/۳۱ درصد آن‌ها ایران را کشور پرآبی می‌دانند و ۸/۶ درصد هم گزینه ممتنع را انتخاب کرده‌اند. این یعنی در مجموع حدود ۴۰ درصد مردم اطلاعات کافی درباره بحران آبی کشور ندارند و حتی بسیاری از آن‌ها با خوش‌خیالی، کشورمان را پر آب می‌دانند. در واقع از هر ۱۰ شهروند بالای ۱۸ سال کشور، ۳ نفر معتقدند کشور ایران از نظر منابع آبی، پرآب است.
نکته مهم دیگر مربوط به بازه سنی افرادی است که مشکل کم‌آبی کشور را باور ندارند. شاید دلیل اصلی‌اش این باشد که بزرگ‌تر‌ها به خوبی سال‌های پرباران و زمستان‌هایی که برف‌های سنگین را از روی پشت‌بام‌ها و حیاط خانه‌ها پارو می‌کردند، به یاد دارند و دیگر مدت‌هاست که آن زمستان‌ها فقط برایشان یک خاطره است و بس. نظرسنجی ها  نشان می‌دهد که با افزایش سن، باور به این‌که ایران کشور کم‌آبی است، بیشتر می‌شود.
بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان
 مطلق می شود
رضا بابایی کارشناس محیط‌زیست و اقلیم شناس کشورمان در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: در فهرست ۴۵ کشور در معرض خطر، ایران در رتبه چهارم قرار گرفته است. گزارش ناسا تاکید می‌کند که بعید نیست بین ۳۰ تا ۴۰ سال آینده بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شود.
ما به هیچ‌وجه کشوری پرآب نیستیم
وی ادامه داد: احتمالا آن گروه از مردم که ایران را کشوری پرآب می‌دانند، به اطلاعات و گزارش‌های درست دسترسی نداشته‌اند یا به آن اعتماد ندارند؛ چراکه همه چیز کاملا مشخص است و شکی نیست که ما به هیچ‌وجه یک کشور پرآب نیستیم.
او تاکید کرد: آنچه که امروز مهم است این است که ایران حدود چهار دهه است که وارد یک دوره بلند مدت خشکسالی شده و دیگر برف و باران‌های سال‌های گذشته نمی‌بارد و این را به خوبی می‌توان از سخن کهن‌سالان به خوبی فهمید.
کم‌آبی در حال تبدیل به یک عارضه مزمن در کشور است
بابایی یادآور شد: کم‌آبی در حال تبدیل به یک عارضه مزمن در کشور است. فشار تامین آب در دوره‌های کم‌آبی و در بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعت در اغلب مناطق به بخش آب زیرزمینی منتقل می‌شود که اثر انباشته این پدیده را در بیلان منفی بیش از صد میلیارد مترمکعب در ذخایر آب زیرزمینی شاهد هستیم.
زنگ هشدار بحران کم‌آبی شدید در کشور به صدا درآمد
وی با اشاره به این که، با بروز خشکسالی ناشی از بارش‌های کمتر از میانگین درازمدت و دمای بالاتر از نرمال در سال آبی جاری (1400-1399)، بار دیگر زنگ هشدار بحران کم‌آبی شدید در اکثر نقاط کشور به صدا در آمد، افزود: یکی از تبعات تغییر اقلیم، گرمایش جهانی و افزایش دماست که میزانش در کشور بالاتر از متوسط جهانی است. این یک اتفاق نامطلوب است چرا که با افزایش تبخیر و تعرق، نیاز آبی بخش کشاورزی افزایش می‌یابد. 
او از یک پیش بینی نگران کننده هم خبر می‌دهد: در گزارش‌های بین المللی پیش بینی شده است که در سال‌های آینده دما در نقاط سردسیری مانند روسیه افزایش می‌یابد و این اتفاق می‌تواند برای آن‌ها مفید و کاربردی باشد، اما در برخی کشور‌ها مانند ایران روند افزایشی دما و کاهش بارندگی ادامه خواهد داشت و وضعیت، رفته رفته نامطلوب‌تر خواهد شد.
بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی سال آبی امسال در بهترین حالت، سال معمولی (نرمالی) خواهد بود و خبری از ترسالی نیست؛ ما با در نظر گرفتن بحرانی‌ترین شرایط احتمالی و تدوین بدترین سناریوهای ممکن از غافل‌گیری در پاییز و زمستان جلوگیری می‌کنیم و ذخایر راهبردی (استراتژیک) منابع آب را برای پاییز و زمستان حفظ خواهیم کرد.
در شرایط کم آبی که استان تهران را با چالش جدی مواجه کرده است استفاده از پساب یکی از مهم ترین مباحث مطرح در نگرش جامع به منابع آب و کمک و مقابله با کم آبی در این استان است، به ویژه که پساب جایگزین مطمئنی برای آبیاری فضای سبز به جای آب‌های زیرزمینی است و استفاده صحیح از پساب‌های شهری در بخش‌های کشاورزی، صنعت و آبیاری فضای سبز مانع از برداشت حجم بالایی از آبهای زیرزمینی خواهد شد. مصرف بی‌رویه آب از سوی شهروندان، هدر رفت آب در بخش کشاورزی، کمبود منابع آب‌های زیرزمینی ناشی از کمبود بارش و استفاده بی‌رویه کشاورزان، ساماندهی نشدن چاه‌های غیرمجاز و تحقق نیافتن برنامه تغییر الگوی کشت از جمله عواملی هستند که موجب بروز و تشدید تنش‌های آبی و خشکسالی در استان تهران می‌شود که باید در این زمینه برنامه‌ریزی و اقدامات اساسی صورت گیرد.
بخش‌های وسیعی از ایران بیابان مطلق می شود
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه