چگونگی دستیابی به تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین گفت‌وگو با یحیی آل اسحاق

سه اقدام لازم برای ایجاد شرکت‌های دانش بنیان

گروه تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین - مقام معظم رهبری امسال را با عنوان سال «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» نامگذاری کردند و در سخنرانی نوروزی فرمودند که «در دهه‌ 90، در واقع مواجه بودیم با انباشت چالش‌های اقتصادی که انسان بایستی از اینها به یک نحوی خلاص بشود. باید ان‌شاء‌الله درباره مسائل اقتصادی درست فکر کرد، درست عمل کرد و حرکت کرد تا برای ملت وسایل آسایشی در این زمینه ان‌شاء الله به وجود بیاید». بنابراین با توجه به اهمیت موضوع اقتصاد مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر، هر سال را با یک عنوان اقتصادی نامگذاری می‌کنند و بر این اساس مسئولان کشور باید تمام همت خود را برای تحقق آن به کارگیرند. در رابطه با چگونگی دستیابی به تولیدی دانش بنیان و اشتغال آفرین فارس گفت‌وگویی با یحیی آل اسحاق کارشناس اقتصادی و وزیر اسبق بازرگانی انجام داده که در ادامه می‌خوانید: 
به گزارش اقتصاد سرآمد، مقام معظم رهبری امسال را با عنوان سال «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» نامگذاری کردند و امسال هم مانند چند سال اخیر به مساله تولید در نامگذاری سال توجه ویژه‌ای شده است، با توجه به شرایط کشور دستیابی به تولیدی دانش بنیان و اشتغال آفرین چگونه امکان پذیر است و زیرساخت‌های آن چیست؟ 
برای چندمین سال متمادی است که مقام معظم رهبری یک مساله اقتصادی را به عنوان شعار سال انتخاب می‌کنند و در حوزه اقتصاد هم  مشخصا به حوزه تولید توجه ویژه دارند و در هر یک از این سال‌ها تولید را با یک الزام پیوند می‌زنند. 
حقیقت این است که بقا و دوام یک ملت بستگی به مقدار ارزش افزوده‌ای دارد که آن ملت در حوزه‌های مختلف ایجاد می‌کند و اگر ملتی نتواند ارزش افزوده ایجاد کند به نابودی می‌رسد. بنابراین باید متناسب با اقتضائات زمان، مکان و نیازهای مختلف و در حوزه‌های مختلف ارزش افزوده تولید کرد البته هدایت حکمرانان و مسئولین هم نقش اصلی را دارد. بسترسازی و زمینه‌سازی وظیفه اصلی حاکمیت است و باید حکمرانی زمینه‌های لازم را برای رشد، توسعه امنیت و بقای ملت فراهم کند.
مسائلی که مقام معظم رهبری مطرح می‌کنند دورنمایی است از جهت‌گیری ها و نکاتی است که باید ملت به آن سمت حرکت کنند. مقام معظم رهبری به دلیل اقتضائات چند سالی است که حوزه اقتصاد را اولویت اول قرار داده‌اند و در این هدایت هم موضوع تولید را اصل اساسی رویکرد قرار داده‌اند و کاملا هم درست است، زیرا اگر تولید یک کشور سامان پیدا نکند و ارزش افزوده ایجاد نکند، آرام آرام آن ملت به سمت اضمحلال می‌رود و ضربه‌های بزرگی را خواهد دید. 
همانطور که اشاره شد مقام معظم رهبری چند سالی است که در نامگذاری سال‌ها به مسائل اقتصادی و بخصوص تولید توجه دارند، اما امسال در این نامگذاری پسوند و الزامات تولید جهت مشخص‌تری دارد و برای رشد تولید به دو حوزه دانش بنیان و اشتغال‌آفرینی نیز بصورت مشخص تاکید شده است. 
لزوم به روز بودن حوزه‌های مختلف اقتصاد برای رقابت در عرصه‌‌های جهانی
دانش بنیان بودن یعنی پایه‌های فعالیت اقتصادی و تولیدی مبتنی بر دانش باشد  البته دانشی که لازمه رشد، توسعه و بروز بودن باشد. اگر حوزه‌های اقتصادی تابع اقتضائات زمانی نباشد از آنجا که در معرض یک رقابت بزرگ جهانی هستیم، ممکن است از قافله عقب بمانیم و لذا تولید، کیفیت، قیمت تمام شده تولید و چگونگی رفع نیازهای تولید و حضور در صحنه‌های بین‌المللی به خطر می‌افتد. بنابراین تمام مبانی تولید باید متکی بر پیشرفت، دانش، تکنیک و تکنولوژی روز دنیا باشد و این مهم ممکن نیست مگر اینکه زمینه‌سازها، هدایت‌گرها، بسترسازها و سیاستگذاران بخش تولید این موضوع را از حاشیه به متن بیاورند. یعنی واحدهای قانونگذاری، وزارتخانه‌های اجرایی، فعالیت های اقتصادی، نهادهای اقتصادی  ما باید همتشان این باشد که همواره بروز باشند. 
یک تولید کننده باید منحنی عمر تولیدات خود را که در اقتصاد کاملا مشخص است را مراعات کند و وقتی محصول به سن جوانی رسید باید محصول دیگری را ایجاد کند زیرا در غیراین صورت آن محصول به مرحله پیری و سپس مرگ می‌رسد. عمر محصول مشخص است و لذا تولید به هزار و یک دلیل دائما باید با دانش و علم هم جهت و هماهنگ باشد و هر تولیدی یک عقبه علمی و تکنولوژی داشته باشد و به این منظور نیز همانطور که مقام معظم رهبری تاکید داشتند باید تعداد شرکت‌های دانش بنیان افزایش یابد و این مساله یک ضرورت است. 
همانطور که اشاره داشتید، لازمه توسعه تولید دانش است و اشاره داشتید که باید شرکت‌های دانش بنیان افزایش یابد، آیا الان در این زمینه در وضعیت خوبی قرار داریم؟
ما در این زمینه به دلایل مختلف با اینکه امکانات بالقوه‌ای داشته‌ایم عقب‌افتادگی داشتیم در مقطعی تعداد شرکت‌های دانش بنیان ما بسیار کم بود و در مجموع 100 شرکت دانش بنیان در کشور وجود داشت اما بعد از صحبت‌های مقام معظم رهبری در گذشته، تعداد این شرکت‌ها افزایش یافت، اما قطعا در این زمینه باز هم نیاز به توسعه داریم. 
برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان چه باید کرد؟ چه کسانی در مقابل این مساله مسئولیت دارند؟ 
برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان و مشاهده آثار آن در تولید ضروری است که حاکمیت و سیاستگذاران دولتی و نظام بستر لازم برای آن را فراهم کنند و فراهم آوردن بستر لازم یعنی امکانات رشد و توسعه این شرکت‌های دانش بنیان را فراهم کنند. 
3 اقدام ضروری برای ایجاد
 شرکت‌های دانش بنیان
با توجه به توضیحاتی که در مورد لزوم حمایت از شرکت‌های دانش بنیان دادید بفرمایید که برای ایجاد شرکتهای دانش بنیان در مجموع چه باید کرد؟ 
برای اینکه شرکت‌های دانش بنیان تشکیل شود سه کار باید انجام شود. اول کار اقداماتی است که جوانان و تحصیلکردگان باید انجام دهند. این افراد باید در لبه‌های دانش حرکت کنند و دانش کسب کنند زیرا بدون دانش امکان پذیر نیست و دانشگاه‌ها نیز باید محیطی را برای آنها فراهم کنند تا این افراد بتوانند با روحیه تحصیل کنند و تحصیلاتشان را منصه ظهور برسانند و عملیاتی کنند زیرا آنچه به آنها ارزش می‌دهد عملیاتی شدن دانش و تجربه است. 
دومین کاری که برای ایجاد شرکت های دانش بنیان باید انجام داد این است که دولت و حاکمیت باید زمینه و بستر را فراهم کنند. یکی از ابزارهای لازم در این مسیر کمک های مادی و کیفی لازم است. تا زمانی که حاکمیت در این فضا قرار نگیرد زحمات این افراد به نتیجه نمی‌رسد. حاکمیت باید در این زمینه، هزینه‌ها را قبول کند و اگر حاکمیت در این زمینه ریسک نکند و هزینه نکند اصلا پیشرفت امکان پذیر نیست. حاکمیت همان طور که بودجه صفر امنیت می‌کند و در حوزه‌های مختلف بودجه تعیین و صرف می‌کند باید هزینه‌ها این بخش را نیز تقبل کند.اگر امنیت و سلامت مهم است و نظام باید برای آن هزینه کند، اگر آموزش دارای اهمیت است و نظام باید برای آن هزینه کند حمایت از شرکت‌های دانش بنیان نیز باید در این ردیف قرار گیرد و باید نظام برای آن هزینه کند زیرا عدم توجه به جایگاه اصلی این حوزه و بدون هزینه توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان امکان‌پذیر نیست. بنابراین در مجموعه نظام هر فردی در حوزه مسئولیتی که بر عهده دارد باید از شرکت‌های دانش بنیان حمایت عملیاتی کند. اقدام سوم برای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان خود تولید‌کنندگان هستند. تولید‌کنندگان باید بدانند که بقا، رشد، توسعه و حال و آینده‌اشان بستگی به عقبه دانشی آن‌ها و نوآوری‌هایشان دارد. باید پیشران باشند و درصدی از بودجه‌شان را برای تحقیقات و مطالعات صرف کنند و این کار در تمام دنیا انجام می‌شود و صاحبان سهام و مجامع نیز قبول دارند که درصدی از سهام جامع شرکت‌ها باید صرف امور تحقیق، توسعه و مطالعه شود. متاسفانه در بخش های دولتی، شرکت‌های دولتی، نهادهای دولتی و چه در حوزه‌های خصوصی و واحدهای کوچک و متوسط بعضا مشاهده می‌شود که بودجه مختصر تحقیقات و مطالعات مصرف نمی‌شود و در آخر سال صرف امور غیره می شود. تا زمانی که این موضوع از حاشی به متن نیاید و تولیدکنندگان ما به عنوان ابزار و وسیله قانونی نتوانند برای تولیدات جدیدشان ابداع، هزینه و ریسک کنند این کارها شکل نمی‌گیرد. 
 سه اقدام لازم برای ایجاد شرکت‌های دانش بنیان
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه