گروه راه و ساختمان - یکی از مشکلات این روزهای ناوگان ریلی کشور کمبود لکوموتیو است، طبق اسناد سند چشم انداز بخش حمل و نقل ریلی باید تا سال ۱۴۰۴ به سهم جابه جایی ۲۰ درصد مسافر کشور و ۳۰ درصد بار برسد، در حال حاضر حدود ۹۰ درصد جا به جایی‌ها توسط حمل و نقل جاده‌ای، ۷ درصد توسط حمل و نقل ریلی و ۳ درصد توسط حمل و نقل هوایی انجام می‌شود. این در حالی است که برای تحقق این هدف باید ناوگان ریلی افزایش و ارتقا یابد و یکی از موضوعات اساسی در توسعه ناوگان، افزایش لکوموتیو و ناوگان کشش است که این روزها راه‌آهن با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کند. به گزارش اقتصادسرآمد، بررسی‌ها نشان از آن دارد که پس از شیوع کرونا و خصوصاً مناقشات اوکراین و روسیه، تقاضای حمل ترانزیتی ناوگان ریلی از کشور ما افزایش یافته اما به دلیل کمبود لکوموتیو بسیاری از این تقاضاها بی پاسخ مانده است. بود شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، در کنار استفاده از ظرفیت داخل تولید لکوموتیو، مابه‌تفاوت نیاز به کشنده را در قالب واردات مستقیم لکوموتیو از چین و روسیه تأمین کند. قرار بود تیم مدیریتی شرکت راه‌آهن در تلاش بود تا با خرید کشنده‌های ریلی جدید از خارج از کشور مساله کمبود لکوموتیو که معضل راه‌آهن بود را مرتفع کند، به همین دلیل مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران‌ خبر از خرید ۱۰۰۰ دستگاه کشنده ریلی جدید طی مدت سه سال را داد و در سفر به روسیه نیز، مذاکراتی برای تحقق این وعده با لکوموتیوسازان روسی انجام داد.به رغم این سخنان اما روز شنبه ۲۴ اردیبهشت ماه سال جاری، در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، موضوع واردات ۲۰۰ دستگاه لکوموتیو ریلی از چین و نحوه رعایت قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. جمع بندی اولیه این شد که ابتدا به اندازه ظرفیت تولید داخل برای لکوموتیو، قراردادهایی توسط شرکت راه‌آهن مدیریت و تنظیم شود و بعد از عقد قراردادها و تکمیل ظرفیت داخلی، اگر مجددا نیازی باقی ماند، از طریق کشور‌های خارجی البته صرفا توسط تولید‌کنندگان داخلی و با رعایت قانون سهم ساخت داخل و پیوست فناوری منطبق بر قانون اشاره شده، نسبت به رفع این قبیل نیازها اقدام شود.
مواجهه صنعت ریلی کشور
 با محدودیت‌های فراوان
کارشناس صنعت حمل‌ونقل  و فعال حوزه راه در اینبار هبه روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: با توجه به محدودیت ظرفیت تولید داخل و با در نظر گرفتن حداکثر تولید ۵۰ دستگاه لکوموتیو در سال توسط شرکت‌های داخلی، برای چگونگی تحقق مابقی نیاز افزایشی لکوموتیو، ضرورت دارد تصمیمات لازم و فوری اتخاذ ‌شود.
چگونگی تامین لکوموتیو از محل تهاتر نفتی
علی رمضانی افزود: برخی پیگیری‌ها نشان می‌دهد حتی بررسی‌های اولیه چگونگی تامین لکوموتیو از محل تهاتر نفتی هم توسط مسوولان صورت گرفته اما هنوز هیچ گونه توافقی حاصل نشده است‌.
برنامه ششم توسعه و محدودیت‌های
 ناوگان ریلی
وی به برنامه ششم توسعه مبنی بر دستیابی به ۲۰ درصد سهم ریل از مسافر و ۳۰ درصد از بار اشاره کرد و گفت: با این اولویت‌بندی قانون برنامه ششم فاصله زیادی داریم و توسعه حمل ریلی که مسیر مهمی برای جهش اقتصادی است، نیاز به اعتبارات و زمان بیشتری دارد.
ضرورت دارد تولیدکننده داخل‌ به همراهی ناوگان ریلی کشور بیایند
او معتقد است: به منظور بهره‌برداری بهینه و حداکثری از ظرفیت شبکه ریلی کشور و بالا بردن کارایی و بهره‌وری شبکه ریلی، استفاده از لکوموتیوهای‌ قوی‌‌ با توان و ظرفیت کششی بالا‌ امری اجتناب‌ناپذیر است. در این حوزه ضرورت دارد تولیدکننده داخل‌ نیز به فکر ایجاد تنوع در تولید لکوموتیو با توجه به نیازهای شبکه ریلی کشور و میزان مصرف سوخت باشد.
کارشناس اقتصاد حمل و نقل، می‌گوید: وضعیت کشنده‌های ریلی موجود در کشور نامطلوب بوده و به یکی از چالش های جدی پیشِ روی این صنعت تبدیل شده است، به طوری که بنا به اعلام راه‌آهن، افت محسوس عملکرد حمل بار و مسافر ریلی در سال‌های اخیر، ارمغان پایین بودن درصد آماده به کاری کشنده‌های ریلی است.
‌به گفته رمضانی هم اکنون بالغ بر 150 کشنده ریلی در شبکه موجود است که نیاز به تعمیر دارند و می‌توانند با صرف هزینه 20 درصدی نسبت به خرید کشنده ریلی جدید، به مدار خدمت رسانی باز گردند.
امروز یکی از پاشنه‌آشیل‌های توسعه حمل ریلی کشور، کمبود ناوگان کشش و لکوموتیو است، در کمبود لکوموتیو، بسیاری از بارها، به موقع از بنادر تخلیه نمی‌شود یا مدت زمان سیر کالا تا زمان رسیدن به مقصد افزایش می‌یابد و این خود مانع استقبال صاحبان کالا از حمل و نقل ریلی شده است. از سویی دولت حرکت به سمت استفاده بیشتر از ناوگان ریلی که مورد تأکید همه مسوولان نظام است را در پیش گرفته است، به هر حال حمل و نقل ریلی نسبت به حمل و نقل جاده‌ای مصرف سوخت کمتری (حدود یک‌هفتم) دارد اما راه‌آهن به عنوان مدل حمل و نقلی پاک و ایمن، قدرت رقابت با حمل و نقل جاده‌ای را ندارد.
حق دسترسی صفر ناوگان جاده‌ای به شبکه و یارانه‌ای بودن سوخت ناوگان جاده‌ای، از موضوعاتی است که صاحبان کالا را به سمت استفاده از ناوگان جاده‌ای به جای شبکه ریلی، سوق می‌دهد. حال در این شرایط نابرابر، ناوگان ریلی باید با ناوگان جاده‌ای که اغلب مزیت‌‌ها را برای خود جذب کرده است، رقابت کند در حالی که از نظر لکوموتیو به عنوان ناوگان کشش هم در مضیقه است.