گروه نفت و انرژی - میزان تبخیر آب در حوضه‌های آبریز کشور یکی از مهم‌ترین مسایل در به وجود آمدن کم‌آبی یا پرابی است اگر هرچه میزان تبخیر بیشتر باشد وضعیت تامین آب هم مشکلات بیشتری خواهد داشت. بر اساس اعلام تازه موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو برای این هفته، وضعیت پتانسیل تبخیر نسبت به متوسط ۵ سال اخیر در بیشتر مناطق کشور به جز سواحل دریای خزر و شمال غرب کشور افزایشی و نسبت به هفته گذشته در مناطق واقع در نوار شمالی کشور کاهشی و در برخی از مناطق واقع در مرکز و شمال شرق کشور افزایشی خواهد بود.وضعیت پتانسیل تبخیر برای هفته دوم(منتهی به خرداد) نسبت به متوسط ۵ سال اخیر در بیشتر مناطق کشور (به جز سواحل دریای خزر و نوار غربی کشور) افزایشی و نسبت به هفته گذشته عمدتاً در نیمه شرقی کشور همراه با افزایش پیش بینی شده است. میزان تبخیر در برخی حوضه های آب ریز در این هفته، افزایشی و در برخی کاهشی است اما برای هفته منتهی به ۱۳ خرداد همه حوضه ها درگیر افزایش تبخیر خواهند بود.
به گزارش اقتصاد سرآمد، این وضعیت برای حوضه آبریز دریاچه ارومیه به این شکل است که نسبت به هفته گذشته منفی ۰.۶ میلیمتر خواهد بود و  نسبت به دوره مشابه ۵ سال اخیر نیز منفی ۰.۶ میلیمتر است.اختلاف هفتگی پتانسیل تبخیر در حوضه آبریز فلات مرکزی در این هفته (منتهی به  خردادماه) نسبت به هفته گذشته ۱.۲ میلیمتر است درحالی که این میزان نسبت به دوره مشابه ۵ سال اخیر ۰.۳ میلیمتر است. این وضعیت برای حوضه آبریز قره قوم  به این شکل است که نسبت به هفته گذشته ۰.۱ میلیمتر خواهد بود و این میزان نسبت به دوره مشابه ۵ سال اخیر ۱ میلیمتر است.
تبخیر بلای دیگری به جان ثروت آب ایران
درویش کارشناس آب و فعال محیط زیست در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: ایران سرزمین کم بارش است و با توجه به پیامدهای تغییرات اقلیمی و وجود سایه عفریت خشکسالی بر فلات ایران باید برای رفع چالش جدی کم آبی در استان‌های مختلف کشور از هر طریقی جلوی هدررفت آب را گرفت.
محدودیت و کمبود منابع آبی در ایران نسبت به جهان بسیار حاد است
او ادامه داد: طبق آمارها، متوسط میزان بارندگی سالانه جهان حدود ۸۵۰ میلی متر و این مقدار در ایران ۲۵۰ میلی متر و چیزی کمتر از یک سوم متوسط میزان بارندگی سالانه جهان است. این در حالی است که متوسط ظرفیت تبخیر سالانه در جهان ۷۰۰ میلی متر و در ایران برابر با ۲ هزار و ۱۰۰ میلی متر است و این موضوع نشان می دهد که تبخیر سالانه در ایران سه برابر متوسط تبخیر سالانه جهانی است و این موضوع نشان می دهد که محدودیت و کمبود منابع آبی در ایران نسبت به جهان بسیار حاد و جدی تر است.
محدودیت ایران در استفاده از روش‌های نوین در کنترل تبخیر آب
وی با اشاره به این مهم که در این راستا تاکنون روش‌های نوینی ارائه شده است که از آن جمله می‌توان به استفاده از «توپ‌های پلاستیکی» اشاره کرد؛ ولی بر اساس برآوردهای انجام شده این روش توجیه اقتصادی برای ایران ندارد، ضمن آنکه مانعی برای دسترسی و بازبینی سد است، افزود: تبخیر سطحی از دیرباز یکی از مشکلات اساسی برای منابع ذخیره آب بوده است و متخصصان و محققان همواره به دنبال روش‌هایی بوده‌اند تا بتوانند اثرات این پدیده را کاهش دهند.
درویش با یادآوری این نکته که، استفاده از لایه‌های بسیار نازک نامرئی روی سطح آب که به صورت مانعی در برابر مولکول‌های جدا شده از سطح آب عمل می‌کند نیز یکی از روش‌های جلوگیری کاهش حجم آب سدهاست. جنس این لایه‌ها از نظر شیمیایی زنجیره‌های الکلی و پلی‌اتیلنی است، می‌گوید: این لایه‌ها بیشتر در استرالیا و کانادا مورد استفاده قرار می‌گیرند و میزان تبخیر را 30 درصد کاهش می‌دهد. اما مشکل آنها این است که در مناطقی که وزش باد زیاد باشد کیفیت عملکرد آنها کاهش یافته و نمی‌توان از آنها استفاده کرد. قدمت استفاده از این روش حدود 50 سال است.
اغلب کشورهای غرب آسیا از نظر آب شیرین بسیار فقیر هستند. جدی بودن بحران آب در خاورمیانه به گونه‌ای است که در ۱۱ سال آینده بسیاری از کشورها قادر نخواهند بود آب مورد نیاز کشاورزی، صنعتی، آشامیدنی و دیگر مصارف خود را تأمین کنند. امروزه بیش از ۲۶ کشور در جهان کمبود آب دارند که ۹ کشور در خاورمیانه قرار دارد. خاورمیانه خانه شش درصد جمعیت جهان است و از سویی تنها یک درصد آب شیرین جهان را در خود جای داده است، به همین دلیل کشورهای این منطقه باید یک تصمیم حیاتی بگیرند تا فاصله بین میزان تقاضا و عرضه منابع آب را کاهش دهند.
بنابراین افزایش جمعیت، خشکی و کم بارشی، خشکی روخانه‌ها و افزایش دما، نبودن مدیریت آب، فساد حکومتی و همزمان حضور تروریسم که توان اصلی دولت را به خود اختصاص داده از عوامل اصلی داخلی بحران آب در عراق محسوب می‌شود. در بخش خارجی نیز دولت‌های عراق تاکنون نتوانسته‌اند مشکل خود را با کشورهای همجوار از جمله ترکیه و ایران در تعیین حق‌آبه خود برطرف کنند و سیاست سدسازی گسترده ترکیه بر روی فرات و دجله سهم به سزایی در کاهش آب ورودی به این دو رود اصلی عراق دارد.