ایران رود، هم برای دریای خزر و هم برای کویر مرکزی یک فاجعه است
با انتقال آب دریای خزر همه زیستبومها حتی بیابان هم نابود خواهد شد و نابودی اکوسیستم دریای خزر و هجوم ریزگردهای نمکی برای مردم شمال ایران، نابودی جنگلها در مسیر البرز و گسست اکولوژیک در طبیعت،از جمله فجایع طبیعی قابل پیش بینی است. از سالیان قبل بحران آب و تشدید آن در برخی از مناطق ایران، فکر انتقال آب را در ذهن مسئولان این کشور ایجاد کرد تا بتوان از این طریق مشکل را برطرف کرد. اجرای طرح انتقال آب خزر به استانهای مرکزی ایران طی یک ماه اخیر دوباره با اعلام حسن روحانی رئیسجمهوری ایران سر زبانها افتاده است.
ایجاد کانال آبی (ایران رود)که شمال و جنوب ایران را به هم متصل کند رؤیایی دیرینه است، اولین طرح توسط مهندس هومان فرزاد در سال ۱۳۴۵نوشتهشده که وی این طرح را به سازمان پژوهشهای علمی کشور ارائه داد. بر اساس این طرح باید بین دریای خزر و خلیجفارس دریاچههایی ایجاد شود تا این دو دریا به هم متصل شوند، سالها بعد و در دوران پس از انقلاب نیز طرح دیگری هم توسط مسعود قمی به نخستوزیر وقت ارائه شد و ساخت این کانال در دوران ریاست جمهوری اقای رفسنجانی نیز بررسی شد. این طرح جزو آن طرحهای پرسروصدایی بود که در زمان ریاست جمهوری احمدینژاد نیز مطرح شد و در آن زمان نیز با انتقادات بسیاری روبهرو بود.به گزارش مهرسرانجام کلنگ این پروژه توسط محمود احمدینژاد زده و بعد از مدتی متوقف شد ولی متأسفانه مجدد وزارت نیرو قصد دارد این طرح را اجرا کند و حتی در این خصوص نیز ارزیابی زیستمحیطی را انجام دادهاند و طرح آن به سازمان محیط زیست نیز ارائهشده ولی جوابیهای از سوی محیطزیست در این خصوص صادر نشده است.یکی از مهمترین نگرانیهایی که درزمینه اجرای این طرح ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده عواقب و نتایجی است که اجرای این طرح برای محیطزیست منطقه چه در مبدأ، چه در مسیر و چه در مقصد در پی خواهد داشت. این طرح علاوه بر اینکه ازنظر اقتصادی دارای بار مالی بسیار بالایی است، رؤیایی است که دولتهای قبل و بعد از انقلاب درگیر آن بودهاند.به گزارش مهر این بار تصمیم گیران کلان ایران قصد دارند با انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی، فاجعه زیستمحیطی دیگری را برای این کشور رقم بزنند. این پروژه بهاصطلاح کلان را پیش از این برخی کشورها مانند عربستان، لیبی و اتحاد جماهیر شوروی سابق تجربه کرده و نتیجه اسفبار آن را دیدهاند.به اعتقاد کارشناسان و صاحبنظران، بیشک مطرح کردن چنین پروژههایی نشان از عدم اطلاع و درک اکولوژیک نسبت به پهنههای طبیعی هم چون بیابان، مرتع، جنگل و دریا دارد.
به اعتقاد کارشناسان، یقیناً با انتقال آب دریای خزر همه زیستبومها حتی بیابان را هم نابود خواهیم کرد، نابودی اکوسیستم دریای خزر و هجوم ریزگردهای نمکی برای مردم شمال کشور، نابودی جنگلها در مسیر البرز و گسست اکولوژیک در طبیعت، فجایعی است از این تفکر بهاصطلاح توسعه مدارانه که کوچکترین توجهی نسبت به توان تابآوری طبیعت و پایداری سرزمین ندارد.پرفسور عطاءالله قبادیان عضو هیئتعلمی دانشگاه وین اتریش در رابطه با اثرات زیستمحیطی انتقال آب دریای مازندران به سمنان به خبرگزاری مهر میگوید: دریای مازندران با اطلاعاتی که من از سال ۱۳۷۰ دارم، حدود هشتتا ۱۰ میلیارد مترمکعب با کمبود آب مواجه است، یعنی دارای بیلان منفی است و برداشت آب از این دریاچه، در حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مترمکعب، در صورتی امکانپذیر است که جایگزینی صورت گیرد. جایگزینی بدینصورت است که باید سرشاخههای برداشتهشده پس داده شود و همچنین در مازندران یک سری کارهای ساماندهی، همچون تقویت سرشاخهها و بازسازی حوزههای آبخیز انجام شود.
وی افزود: سمنان در حال تبدیلشدن به یک مرکز جمعیتی بوده و این امر اجتنابناپذیر است و در حال حاضر، سمنان سرشاخه آب مازندران را میبرد و تاکنون آب چند چشمه را انتقال داده است.
وی بابیان اینکه غلظت آب دریای مازندران پایینتر از دریاهای معمولی است، افزود: آبی که از دریای مازندران برداشت میشود، نباید در ساحل تصفیه و نمک در مازندران ریخته شود. بلکه باید آب مستقیماً به مرکز ایران رود و در آنجا باانرژی خورشیدی تصفیه شود، بنابراین اساس طرح تصفیه آب در مازندران اشتباه است زیرا ما حق نداریم در مازندران آبشیرینکن بگذاریم. این امر یک فاجعه است.پرفسور قبادیان همچنین افزود: در منطقه ساحلی مازندران ما باید نوار عریض جنگلی ایجاد کنیم که تا گرگان را بپوشاند. چراکه اگر ذرهای اختلال در آب دریای این منطقه صورت گیرد، کویر از سمت گرگان پیشروی میکند، در صحرای ترکمنستان تالابهای جذب نمکداریم که سالیانه دهها میلیون تن نمک از دریا جذب و در آن منطقه انباشته میشود و کویر و شورهزاری در منطقه شرق داریم. و اگر اختلالی در اینجا رخ دهد آن منطقه شورهزاری امکان پیشروی مییابد. ازاینرو، کار کارشناسی بسیار دقیقی برای ساماندهی این امر نیاز است.
وی در ادامه گفت: همچنین باید آبخیزها نیز تقویت شود، تمام ارتفاعاتی که رودخانههای ما از آنجا به دامنههای البرز سرازیر میشود و در دریای مازندران میریزد، مسیر بسیار کوتاهی دارند، این ارتفاعات باید بازسازی و رودخانهها تقویت شود، با اجرای طرح انتقال، ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای مازندران برداشت میشود و این طرح اساساً مشکل دارد.
پرفسور قبادیان در ادامه گفت: ما با بحران روبرو هستیم. رودخانههای کوچک در حال بلعیده شدن هستند و باید بازنگری در انتقال آب صورت گیرد. اما علیمحمد شاعری قائممقام معاون رئیسجمهور و معاون محیطزیست کشور در دولت گذشته نیز در گفتگو با خبرگزاری مهر میگوید: مخالف طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی و سمنان هستم چراکه این انتقال آب به صلاح نیست و در سمنان نیز با مشکل روبرو خواهیم شد.وی اظهار داشت: اساساً دریای خزر دریاچه و دارای اکوسیستم بسته است و ازلحاظ زیستمحیطی بسیار شکننده است که کوچکترین دستکاری در اکوسیستم دریای خزر میتواند موجب بههمریختگی و اختلال در کل دریای خزر شود.وی یادآور شد: اصولاً در اکوسیستمهای آبی و پهنههای اینچنینی کارشناسان زیستمحیطی توصیه نمیکنند که برداشت آب انجام شود و یا اینکه شیرین سازی آب را داشته باشیم چراکه فرایند شیرین سازی اثر نامطلوب بر این اکوسیستم دریای خزر دارد و مهمترین آسیب آن، افزایش غلظت شوری آب، به هم زدن بستر زایش و اختلال در شرایط زیستی آبزیان دریایی، کاهش سطح آب و پسروی آب دریای خزر و در مقصد نیز با توجه به اینکه اگر انتقال آب و میزان شیرین سازی در حد لازم نباشد؛ موجب آسیب به اراضی کشاورزی و واحدهای صنعتی در سمنان میشود.شاعری ادامه داد: تخریب مسیر انتقال آب که از دل جنگلهای انبوه خزر میگذرد ولولههایی که برای انتقال آب در نظر گرفتهشده است نیز خود آسیبپذیری این بخش را افزایش میدهد و تخریب جنگل و منابع طبیعی را در پیش خواهد داشت و هزینه بسیار زیادی به همراه دارد و به همین دلیل این طرح اقتصادی نیست و آن را مطابق با استانداردهای زیستمحیطی نمیبینیم.به گفته وی، برداشت آب از دریای خزر با قوانین کنوانسیون بینالمللی مغایرت دارد و لذا کارشناسان محیطزیست انتقال بینحوزهای را توصیه نمیکنند.همچنین کمپین «نه به انتقال آب دریای خزر به سمنان» در فضای مجازی شکل گرفت که شماری از اعضای انجمنهای مردمنهاد محیطزیست، استادان دانشگاه، نمایندگان مجلس و فعالان رسانهای در آن عضویت دارند.به گفته کارشناسان محیطزیست حتی فکر کردن به این پروژه بسیار خطرناک است خواه آنکه بخواهد به مرحله اجرا درآید. به عقیده این کارشناسان اثرات اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان، علیرغم اتلاف سرمایه ملی بهمراتب از سد گتوند وخیمتر و وحشتناک خواهد بود.به گفته آنان اجرای این طرح مستلزم دستاندازی و ویرانی غیرقابلبازگشت باارزشترین اکوسیستمهای آسیبپذیر و حساس کشور دربرگیرنده دریای خزر، جنگلهای هیرکانی، استپهای کوهپایهای، کوهستانی و آلپی البرز است.از دیگر اثرات مخرب زیستمحیطی اجرای طرح مذکور، نابودی زیستبومهایی است که نقش مهمی در پایداری سرزمین کهن و باستانی ایران دارند، لذا اجرای آن نهتنها برخلاف موازین تعهدات و کنوانسیونهای بینالمللی است، بلکه زیر پا گذاشتن اصل مترقی ۵۰ قانون اساسی است که دولتها را برای تداوم حیات اجتماعی نسل امروز و فردا از چنین فعالیتهای مخربی منع
کرده است.
ایجاد کانال آبی (ایران رود)که شمال و جنوب ایران را به هم متصل کند رؤیایی دیرینه است، اولین طرح توسط مهندس هومان فرزاد در سال ۱۳۴۵نوشتهشده که وی این طرح را به سازمان پژوهشهای علمی کشور ارائه داد. بر اساس این طرح باید بین دریای خزر و خلیجفارس دریاچههایی ایجاد شود تا این دو دریا به هم متصل شوند، سالها بعد و در دوران پس از انقلاب نیز طرح دیگری هم توسط مسعود قمی به نخستوزیر وقت ارائه شد و ساخت این کانال در دوران ریاست جمهوری اقای رفسنجانی نیز بررسی شد. این طرح جزو آن طرحهای پرسروصدایی بود که در زمان ریاست جمهوری احمدینژاد نیز مطرح شد و در آن زمان نیز با انتقادات بسیاری روبهرو بود.به گزارش مهرسرانجام کلنگ این پروژه توسط محمود احمدینژاد زده و بعد از مدتی متوقف شد ولی متأسفانه مجدد وزارت نیرو قصد دارد این طرح را اجرا کند و حتی در این خصوص نیز ارزیابی زیستمحیطی را انجام دادهاند و طرح آن به سازمان محیط زیست نیز ارائهشده ولی جوابیهای از سوی محیطزیست در این خصوص صادر نشده است.یکی از مهمترین نگرانیهایی که درزمینه اجرای این طرح ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده عواقب و نتایجی است که اجرای این طرح برای محیطزیست منطقه چه در مبدأ، چه در مسیر و چه در مقصد در پی خواهد داشت. این طرح علاوه بر اینکه ازنظر اقتصادی دارای بار مالی بسیار بالایی است، رؤیایی است که دولتهای قبل و بعد از انقلاب درگیر آن بودهاند.به گزارش مهر این بار تصمیم گیران کلان ایران قصد دارند با انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی، فاجعه زیستمحیطی دیگری را برای این کشور رقم بزنند. این پروژه بهاصطلاح کلان را پیش از این برخی کشورها مانند عربستان، لیبی و اتحاد جماهیر شوروی سابق تجربه کرده و نتیجه اسفبار آن را دیدهاند.به اعتقاد کارشناسان و صاحبنظران، بیشک مطرح کردن چنین پروژههایی نشان از عدم اطلاع و درک اکولوژیک نسبت به پهنههای طبیعی هم چون بیابان، مرتع، جنگل و دریا دارد.
به اعتقاد کارشناسان، یقیناً با انتقال آب دریای خزر همه زیستبومها حتی بیابان را هم نابود خواهیم کرد، نابودی اکوسیستم دریای خزر و هجوم ریزگردهای نمکی برای مردم شمال کشور، نابودی جنگلها در مسیر البرز و گسست اکولوژیک در طبیعت، فجایعی است از این تفکر بهاصطلاح توسعه مدارانه که کوچکترین توجهی نسبت به توان تابآوری طبیعت و پایداری سرزمین ندارد.پرفسور عطاءالله قبادیان عضو هیئتعلمی دانشگاه وین اتریش در رابطه با اثرات زیستمحیطی انتقال آب دریای مازندران به سمنان به خبرگزاری مهر میگوید: دریای مازندران با اطلاعاتی که من از سال ۱۳۷۰ دارم، حدود هشتتا ۱۰ میلیارد مترمکعب با کمبود آب مواجه است، یعنی دارای بیلان منفی است و برداشت آب از این دریاچه، در حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مترمکعب، در صورتی امکانپذیر است که جایگزینی صورت گیرد. جایگزینی بدینصورت است که باید سرشاخههای برداشتهشده پس داده شود و همچنین در مازندران یک سری کارهای ساماندهی، همچون تقویت سرشاخهها و بازسازی حوزههای آبخیز انجام شود.
وی افزود: سمنان در حال تبدیلشدن به یک مرکز جمعیتی بوده و این امر اجتنابناپذیر است و در حال حاضر، سمنان سرشاخه آب مازندران را میبرد و تاکنون آب چند چشمه را انتقال داده است.
وی بابیان اینکه غلظت آب دریای مازندران پایینتر از دریاهای معمولی است، افزود: آبی که از دریای مازندران برداشت میشود، نباید در ساحل تصفیه و نمک در مازندران ریخته شود. بلکه باید آب مستقیماً به مرکز ایران رود و در آنجا باانرژی خورشیدی تصفیه شود، بنابراین اساس طرح تصفیه آب در مازندران اشتباه است زیرا ما حق نداریم در مازندران آبشیرینکن بگذاریم. این امر یک فاجعه است.پرفسور قبادیان همچنین افزود: در منطقه ساحلی مازندران ما باید نوار عریض جنگلی ایجاد کنیم که تا گرگان را بپوشاند. چراکه اگر ذرهای اختلال در آب دریای این منطقه صورت گیرد، کویر از سمت گرگان پیشروی میکند، در صحرای ترکمنستان تالابهای جذب نمکداریم که سالیانه دهها میلیون تن نمک از دریا جذب و در آن منطقه انباشته میشود و کویر و شورهزاری در منطقه شرق داریم. و اگر اختلالی در اینجا رخ دهد آن منطقه شورهزاری امکان پیشروی مییابد. ازاینرو، کار کارشناسی بسیار دقیقی برای ساماندهی این امر نیاز است.
وی در ادامه گفت: همچنین باید آبخیزها نیز تقویت شود، تمام ارتفاعاتی که رودخانههای ما از آنجا به دامنههای البرز سرازیر میشود و در دریای مازندران میریزد، مسیر بسیار کوتاهی دارند، این ارتفاعات باید بازسازی و رودخانهها تقویت شود، با اجرای طرح انتقال، ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب از دریای مازندران برداشت میشود و این طرح اساساً مشکل دارد.
پرفسور قبادیان در ادامه گفت: ما با بحران روبرو هستیم. رودخانههای کوچک در حال بلعیده شدن هستند و باید بازنگری در انتقال آب صورت گیرد. اما علیمحمد شاعری قائممقام معاون رئیسجمهور و معاون محیطزیست کشور در دولت گذشته نیز در گفتگو با خبرگزاری مهر میگوید: مخالف طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی و سمنان هستم چراکه این انتقال آب به صلاح نیست و در سمنان نیز با مشکل روبرو خواهیم شد.وی اظهار داشت: اساساً دریای خزر دریاچه و دارای اکوسیستم بسته است و ازلحاظ زیستمحیطی بسیار شکننده است که کوچکترین دستکاری در اکوسیستم دریای خزر میتواند موجب بههمریختگی و اختلال در کل دریای خزر شود.وی یادآور شد: اصولاً در اکوسیستمهای آبی و پهنههای اینچنینی کارشناسان زیستمحیطی توصیه نمیکنند که برداشت آب انجام شود و یا اینکه شیرین سازی آب را داشته باشیم چراکه فرایند شیرین سازی اثر نامطلوب بر این اکوسیستم دریای خزر دارد و مهمترین آسیب آن، افزایش غلظت شوری آب، به هم زدن بستر زایش و اختلال در شرایط زیستی آبزیان دریایی، کاهش سطح آب و پسروی آب دریای خزر و در مقصد نیز با توجه به اینکه اگر انتقال آب و میزان شیرین سازی در حد لازم نباشد؛ موجب آسیب به اراضی کشاورزی و واحدهای صنعتی در سمنان میشود.شاعری ادامه داد: تخریب مسیر انتقال آب که از دل جنگلهای انبوه خزر میگذرد ولولههایی که برای انتقال آب در نظر گرفتهشده است نیز خود آسیبپذیری این بخش را افزایش میدهد و تخریب جنگل و منابع طبیعی را در پیش خواهد داشت و هزینه بسیار زیادی به همراه دارد و به همین دلیل این طرح اقتصادی نیست و آن را مطابق با استانداردهای زیستمحیطی نمیبینیم.به گفته وی، برداشت آب از دریای خزر با قوانین کنوانسیون بینالمللی مغایرت دارد و لذا کارشناسان محیطزیست انتقال بینحوزهای را توصیه نمیکنند.همچنین کمپین «نه به انتقال آب دریای خزر به سمنان» در فضای مجازی شکل گرفت که شماری از اعضای انجمنهای مردمنهاد محیطزیست، استادان دانشگاه، نمایندگان مجلس و فعالان رسانهای در آن عضویت دارند.به گفته کارشناسان محیطزیست حتی فکر کردن به این پروژه بسیار خطرناک است خواه آنکه بخواهد به مرحله اجرا درآید. به عقیده این کارشناسان اثرات اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان، علیرغم اتلاف سرمایه ملی بهمراتب از سد گتوند وخیمتر و وحشتناک خواهد بود.به گفته آنان اجرای این طرح مستلزم دستاندازی و ویرانی غیرقابلبازگشت باارزشترین اکوسیستمهای آسیبپذیر و حساس کشور دربرگیرنده دریای خزر، جنگلهای هیرکانی، استپهای کوهپایهای، کوهستانی و آلپی البرز است.از دیگر اثرات مخرب زیستمحیطی اجرای طرح مذکور، نابودی زیستبومهایی است که نقش مهمی در پایداری سرزمین کهن و باستانی ایران دارند، لذا اجرای آن نهتنها برخلاف موازین تعهدات و کنوانسیونهای بینالمللی است، بلکه زیر پا گذاشتن اصل مترقی ۵۰ قانون اساسی است که دولتها را برای تداوم حیات اجتماعی نسل امروز و فردا از چنین فعالیتهای مخربی منع
کرده است.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
سالم سازی دریا، نیازمند اعتبار دو میلیارد تومانی برای هر طرح
-
ضرورت ساماندهی اصولی سواحل دریایی
-
صدای دریا را بشنوید
-
ارزآوری ۱۶۷ میلیون دلاری صادرات میگو
-
باز شدن اولین بندر دریایی روسیه به روی کانتینرهای یخچالی ایران
-
ظرفیت اشتغالزایی در صنایع دریایی استان بوشهر افزایش مییابد
-
ایران رود، هم برای دریای خزر و هم برای کویر مرکزی یک فاجعه است
اخبار روز
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد
-
۱۴ شهر و روستای سیستان و بلوچستان تحتتاثیر زلزله قرار گرفت
-
اولویت همه شرکتهای صندوق ذخیره باید سودآوری و توجه به اقتصاد دانش بنیان باشد
-
اجرای طرحهای زنجیره سبز و آبی در پنج شهرستان استان خوزستان
-
اجرای طرح ویژه جمع آوری شنهای پخش شده در معابر شمال تهران
-
تشکیل" قرارگاه ویژه تامین مسکن معلم" در صندوق ذخیره فرهنگیان
-
همه چیز درباره خرید چمن مصنوعی که باید بدانید
-
قرارداد ساخت ۷۰۰ واحدی خوابگاه متاهلی دانشگاه مازندارن منعقد شد