گروه انرژی - دریاچه زریوار کردستان در یک فرونشست محلی به نسبت باریک در پهنه کمربند سنندج سیرجان تشکیل شده است که دو سوی غرب و شرق آن به گسل طولی شمال غربی ـ جنوب شرقی محدود می‌شود. احتمال می‌رود که این دو گسل در تشکیل این دریاچه نقش داشته باشند. مطالعات گرده‌شناسی نیز نشان داده است که دریاچه مریوان در شرایط آب‌وهوایی سرد در 20 هزار سال پیش از میلاد مسیح شکل گرفته است.فاضلاب روستاهای اطراف زریبار مریوان در حالی روز به روز بیشتر وارد دریاچه می‌شود، که هم‌اکنون این ظرفیت عظیم گردشگری حال و روز خوبی نداشته و مسئولان مربوطه نیز جز وعده و وعید، اقدام عملی منتج به نتیجه برای ساماندهی و حفظ آن انجام نداده‌اند.دریاچه آب شیرین زریبار و حیات‌وحش خاص خود در استان کردستان از دریاچه‌های منحصربه‌فرد و مرکز گردشگری ایران و جهان به شمار رفته و یکی از تالاب‌ها و پناهگاه‌های حیات وحش بوده که در فهرست میراث طبیعی ایران به به ثبت رسیده است.براساس تحقیقات انجام شده زریبار  به‌علت داشتن آب شیرین، شرایط لازم را برای رشد و زندگی انواع ماهیان پدید آورده است. از شگفتی‌های زریبار، جزیره‌های متحرکی است که در آن وجود داشته و با جریان آب و باد از کناره‌های دریاچه جدا شده و در وسط آن به چشم می‌خورند؛ گاه مساحت این جزیره‌های کوچک در زریوار به 20 متر مربع هم می‌رسد.
از سال 96 فاضلاب روستاها وارد دریاچه زریبار می‌شود
به گزارش اقتصادسرآمد، اقبال حمیدی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم توضیح داد: بله متأسفانه، فاضلاب سه روستای "کولان بخش مرکزی، سیف و محمده از توابع بخش خاوومیرآباد" در اطراف ضلع شرقی مریوان به داخل دریاچه می‌ریزد، البته دو روستا به صورت غیرمستقیم و  یک روستا مستقیم وارد می‌شود و این یک تهدید است.
وی با بیان اینکه ساماندهی این فاضلاب‌ها بر عهده شرکت آبفا استان کردستان است، افزود: گرچه عملیات لوله‌گذاری و کارهای دیگر انجام شده اما شبکه فاضلابی که طراحی شده از زیر یک پل وارد دریاچه شده و تا این لحظه منتج به نتیجه و جلوگیری از فاضلاب به دریاچه نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان کردستان با ذکر اینکه متأسفانه از سال 96 فاضلاب روستاهای اطراف وارد دریاچه زریبار مریوان می‌شود، اذعان کرد: «عیسی کلانتری» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست وقت کشور در سال 97 در سفری که مریوان داشتند از وعده اختصاص 2 میلیارد تومان برای ساماندهی و جلوگیری از فاضلاب این روستاها به داخل دریاچه خبر داد اما عملی نشد.
وی عنوان کرد: حتماً این مورد را به‌‌جد از شرکت آب و فاضلاب استان کردستان پیگیری کرده و به صورت کوتاه مدت هم که شده مشکل را برطرف می‌کنیم.
حمیدی با وعده اینکه برنامه‌ریزی و تصمیمات جدی برای ساماندهی و جلوگیری از ورود فاضلاب این روستاها در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: تحقق برنامه‌ها در گرو تخصیص اعتبارات است که در صورت اختصاص در قالب برنامه مطالعات جامع زریبار عملی خواهد شد. کما اینکه تاکنون هنوز اعتباری اختصاص پیدا نکرده است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان کردستان با بیان اینکه برنامه‌های مختلفی همچون توسعه گردشگری، فرهنگی و اقتصادی، اجرای طرح‌های مخلتف ترفیحی و ... در نظر گرفته شده است، خاطرنشان کرد: همچنان که بحث حفاظت از تنوع زیستی پرندگان و آبزبان وجود دارد، توجه به گردشگری نیز در این محل در دستور کار بوده تا هم مردم منتفع و تنوع زیستی و اکولوژی اکوسیستم در زریبار نیز رعایت می‌شود.
حمیدی با اشاره به اینکه سالانه 50 تا 60 هزار پرنده از روی دریاچه زریبار مهاجرت کرده و در تالاب دریاچه که پویا و زنده است، جوجه‌‌آوری دارند، عملاً اجازه فعالیت قایق موتوری به دلیل روغن‌ریزی و آلودگی نمی‌دهیم، اذعان کرد: البته چند قایق چهارزمانه برای طرح‌های تحقیقاتی و نجات غریق در دریاچه مستقر بوده که در صورت نیاز، همکاران از آن استفاده خواهند کرد.
وعده جلوگیری از ورود فاضلاب به داخل دریاچه زریبار تا پایان امسال
محمد فرهاد، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کردستان نیز در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم که چه اقداماتی برای جلوگیری از ورود فاضلاب روستاهای اطراف به دریاچه زریبار مریوان انجام داده‌اید؟ توضیح داد: شبکه و خط انتقال دو روستای محمده ضلع شرقی اطراف این دریاچه انجام شده، پمپاژ جداگانه داشته و به داخل رودخانه فصلی سریز کرده و به خاطر فاصله زیاد، فاضلاب آن وارد دریاچه نمی‌شود.
وی افزود: روستای سیف نیز چندین کیلومتر با زریبار فاصله داشته و فاضلاب آن مستقیم وارد دریاچه نمی‌شود، شبکه این روستا نیز انجام شده و کارها به دلیل معارض و نبود اعتبار متوقف مانده که در صورت رفع مشکلات به ایستگاه پمپاژ محمده هدایت خواهد شد.مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کردستان با اذعان به اینکه فاضلاب روستای کولان به دلیل نزدیکی وارد دریاچه می‌شود، تصریح کرد: شبکه و خط انتقال فاضلاب روستای کولان نیز انجام شده و در مراحل نهایی و اتصالات که با تأمین اعتبار تا پایان امسال، پمپاژ و محوطه‌سازی انجام و فاضلاب این روستا به داخل تصفیه‌خانه هدایت خواهد شد.
وی علت تأخیر در انجام پروژه جلوگیری از فاضلاب این روستاها به داخل دریاچه را ناشی از کمبود اعتبارات دانست و گفت: اعتبارات این کار از محل سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تأمین می‌شود کما اینکه تاکنون هر چقدر حدود 5 میلیارد تومان تخصیص داده‌اند، در محل هزینه شده است.
فرهاد در حالی آخرین وضعیت این پروژه را در تماس تلفنی با مدیر پروژه‌های فاضلاب داخل شبکه در سطح استان روی بلندگو گذاشت، که هدف از این کار را اطلاع‌رسانی شفاف و بدون دخل و تصرف عنوان کرد و ابراز داشت: به جد پیگیر ساماندهی این وضعیت بوده و با خرید تجهیزات لازم، فاضلاب روستاهای اطراف زریبار را مدیریت خواهیم کرد.