گروه دریامحور - از معضلات دولتمردان و برنامهریزان در امر توسعه، شناخت محیط جغرافیایی ، تعیین استراتژیها ، توزیع بهینه فضایی جمعیت و فعالیت در پهنه سرزمین به همراه برنامه های اجرایی است . این مساله موجب گردیده تا همه جوامع و مناطق کشور نتوانند متناسب با قابلیت های توسعه و مزیت های نسبی خود از نتایج مثبت توسعه ملی برخوردار گردند . بنابراین چاره پیشگیری از عدم تعادل های منطقه ای ، به عنوان راهکاری جهت رفع مشکلات به ویژه در مناطق محروم ، مرزی وساحلی ، اجرای برنامه های آمایش سرزمین است . در مطالعاتی که در مورد سند چشم انداز ۱۴۰۴ ایران صورت گرفته ، برای ایران جایگاه منطقه ای ترسیم شده است که البته در برنامه های توسعه ملی، منطقه ای و شهری برای دریا و شهرهای ساحلی جایگاه مناسبی تعریف نشده است .
به گزارش اقتصادسرآمد، یکی از ظرفیت‌ های مادی کشور که به ‌رغم توجه مکرر در برنامه دولت‌ ها مورد توجه بوده، اما در ادوار مختلف مورد استفاده قرار نگرفته، بهره ‌مندی اقتصادی و غیراقتصادی کشور از سواحل کشور و دسترسی به دریاها است.  از جهت آمایش سرزمینی هیچ شهر پرجمعیت کشور ما در کنار ساحل قرار ندارد درحالی‌که ۸۰درصد شهرهای جهان در کنار ساحل یا رودخانه جایابی شده‌اند. این نشان می‌دهد در سال‌های متمادی نگاه پیشرفت و توسعه در کشور ما، نگاهی تمرکزگرا و سرزمین‌محور بوده و این باید به نگاه بحری و متمایل به دریاها تغییر کند.  
متاسفانه تمرکز جمعیتی در ایران از الگوی خشکی محور تبعیت کرده و کشور ما کمتربر انواع مزیت ها و ظرفیت های آبی و دریایی خود توجه داشته است و لذا آمایش سرزمینی دریایی در ایجاد مراکز بندری و شهرهای ساحلی ابدا دیده نشده که جای بسی تامل دارد و ضروریست تا پیش از ساخت شهرهای جدید ساحلی به امابش دریایی کسب و کار و جانمایی انها توجه ویژه صورت بگیرد. چرا که اگر در فرایند سیاستگذاری ، هدف گذاری ، برنامه ریزی و تدوین راهبردهای ملی الگوهای "دریا محور" نیز مورد توجه قرار گیرد . سطح بهره گیری از منابع و میزان استفاده ازظرفیت های دریایی کشور افزایش و باعث کاهش محرومیت از ساکنین شهرهای ساحلی و افزایش سطح کیفیت زندگی شهر ساحلی می شود.
آمایش دریایی فراموش شده 
در ایجاد شهر و بنادر
مهدی پاکی، کارشناس اقلیم شناسی کشورمان در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: آمایش در زبان ساده آشتی با سرزمین مادری، ایجاد تعادل در منابع و مصارف، عدالت سرزمینی و دریایی و تأکید بر اصل ملی بودن و پرهیز از نگاه بخشی و جناحی و سیاسی است.
پنج دهه تلاش بی نتیجه 
با بیان اینکه در پنج دهه گذشته، پنج دوره مطالعات جامع آمایش سرزمین دریایی در کشور تجربه شده است، افزود: در این ارتباط سند آمایش یرزمینی تدوین شده اما دارای یک تفاوت اساسی با سایر برنامه ریزی‌های کشور است. این سند بر اساس یک رویکرد سیستماتیک و نظام مند به موضوع‌های مختلف کشور از جمله آب، دریا، کشاورزی، صنایع، معادن و غیره نگاه ویژه دارد.
تجربه ۷۰ سال برنامه ریزی و تدوین برنامه بی حاصل
وی با تاکید بر این مهم که تجربه ۷۰ سال برنامه ریزی و تدوین برنامه توسعه در کشور داریم، ابراز داشت: این برنامه‌ها بدون شک دارای مشکلات و آسیب‌هایی برای آمایش سرزمینی بنادر و شهرهای ساحلی بوده‌اند. برخی از مشکلات برنامه ریزی و موانع تحقق اهداف برنامه‌های توسعه و سایر برنامه‌های کشور به زمان قبل از تدوین و برنامه ریزی در حوزه دریای مرتبط است. برخی نیز به حین اجرای برنامه و بعد از آن مربوط می‌شود.
نگاه نو به آمایش سرزمینی دریایی 
آنچه که در سند ملی آمایش سرزمین متفاوت با دیگر اسناد است رویکرد تلفیقی آن است، موضوعی بود که پاکی به آن پرداخت و افزود: در سند ملی آمایش سرزمین برنامه‌های مختلف بخش‌ها و مناطق از جمله دریایی  متفاوت کشور در هم ادغام و تلفیق می‌شود چرا که از این طریق تعارضات و تقابل‌های بین مناطق مختلف امایش سرزمینی براساس دریا و زمین مشخص و رفع می‌شود. بنابراین، اگر برنامه‌ای برای یک منطقه، استان یا شهرستان در نظر گرفته شود حتما به طور جامع و سیستمی خواهد بود.
وی افزود: آنچه که در سند ملی آمایش سرزمین دیده شده انتقال صنایع اب یر به سواحل جنوبی کشور است. البته اگر هم صنایع موجود منتقل نشوند، دیگر طرح های توسعه ای در مناطق مرکزی و کویری متوقف خواهد شد. یعنی احداث صنایع جدید در مناطق جنوبی خواهد بود.بنادر جنوب شرق ایران که شامل چابهار، جاسک و کنارک در سواحل دریای عمان می شوند، نقش ویژه ای در زنجیره حمل و نقل و در نتیجه توسعه کشور دارند. با این حال، وجود چالش هایی مانند ناامنی و واردات مواد مخدر در استان سیستان و بلوچستان، به دلیل هم مرزی با دو کشور پاکستان و افغانستان، و نیز ضعف های مدیریتی، موجب شده است سرمایه گذاری خصوصی در این مناطق کاهش یابد. طرح آمایش سرزمین، که از سال ۱۳۲۷ در ایران بنا شده است، راهکاری برای توسعه این مناطق است. چراکه این طرح براساس شرایط محیطی و پتانسیل های موجود در منطقه می تواند به توسعه کشور منجر شود.طرح ملی آمایش سرزمین و برنامه ریزی شهری اقدامی رو به جلو برای توسعه و مدیریت بهینه از شرایط محیط کشور است که پایه های آن از سال ۱۳۲۷ بنا نهاده شد و طبق آن، نظام برنامه ریزی کشور نخست به سمت برنامه ریزی جامع و سپس برنامه ریزی منطقه سوق داده شد.