گروه بانک و بیمه- دیروز بانک مرکزی در بخشنامه‌ای خطاب به شبکه بانکی با اعلام اینکه بلوکه کردن بخشی از تسهیلات اعطایی به مشتریان، در قالب انواع سپرده‌ها ممنوع است، اعلام کرد: در صورتیکه بانک‌ها قصد دارند معادل بخشی از مبلغ تسهیلات اعطایی را به صورت وثیقه نقدی و در قالب سپرده بپذیرند، باید سود علی‌الحساب به آن سپرده تعلق گیرد.بر اساس مفاد بخشنامه‌های پیشین طی سال‌های گذشته، بلوکه کردن بخشی از تسهیلات اعطایی به مشتریان، در قالب انواع سپرده‌ها توسط بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی ممنوع است.
به گزارش اقتصادسرآمد، اما بانک مرکزی اعلام کرد که بر اساس گزارش‌های دریافتی، برخی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی براساس توافق بین مؤسسه اعتباری و تسهیلات‌گیرنده و قبل از اعطای تسهیلات، معادل بخشی از مبلغ تسهیلات اعطایی را به صورت وثیقه نقدی و در قالب سپرده قرض‌الحسنه جاری یا سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز مسدود کرده و توثیق می‌کنند.  
طبق اعلام بانک مرکزی، گرچه این رویه منوط به آنکه قبل از اعطای تسهیلات باشد و با توافق و رضایت تسهیلات‌گیرنده انجام شود، منع مقرراتی ندارد، اما به منظور پیشگیری از تخطی از حداکثر نرخ سود تسهیلات بانکی مصوب شورای پول و اعتبار، در صورتی که وفق توافق بین مؤسسه اعتباری و تسهیلات‌گیرنده و قبل از اعطای تسهیلات، بخشی از وثایق به صورت نقدی و در قالب مسدود کردن سپرده توثیق می‌شود، سپرده یاد شده باید در قالب حساب سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار بوده و با احتساب و پرداخت سود علی‌الحساب به آن، معادل نرخ سود متناظر با دوره زمانی آن سپرده که هم‌اکنون در شبکه بانکی کشور مبنای عمل است، انجام شود.  
بر این اساس ضروری است مراتب با لحاظ مفاد قانونی مرتبط به تمام واحدهای ذیربط بانک ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی ابلاغ شود و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق صورت گیرد. ‌
در این زمینه علی نظافتیان - دبیر کمیسیون حقوقی بانک‌ها و موسسات اعتباری  به ایسنا گفت: موجودی حساب‌های بانکی افراد چه حساب سپرده سرمایه گذاری ارزی یا ریالی باشد و چه سپرده حساب قرض الحسنه، حساب جاری یا حساب سرمایه گذاری باشد، متعلق به دارنده حساب یا دارندگان حساب مشترک است.وی افزود: پس با این حق مالکانه، بانک‌ها از نظر قانونی مجاز نیستند تا حساب یا موجودی حساب را مسدود کنند یا به دیگری انتقال دهند مگر با رضایت و توافق با دارنده یا دارندگان حساب، در اختیار داشتن مجوز قانونی، حکم و دستور مقامات قضایی و تعزیراتی و یا مراجع ثبتی و مالیاتی باشد.
نظافتیان ادامه داد: با وجود حق شرعی و قانونی صاحبان حساب بانکی، آنان می‌توانند به بانک‌ها اجازه دهند که از سپرده‌های بانکی‌شان به عنوان وثیقه تسهیلات بانکی استفاده کنند اما چگونه این اتفاق عملی می‌شود؟ در جواب این سوال باید گفت که از نظر بانکی مکانیزم این کار بسیار ساده است، بانک با موافقت صاحب حساب، سپرده را مسدود و غیر قابل برداشت می‌کند و سپرده مسدود می‌شود و وثیقه تسهیلاتی می‌شود که به صاحب سپرده یا شخصی دیگر پرداخت می شود. در این حالت صاحب سپرده حق برداشت از حساب سپرده خود را از دست می‌دهد تا زمانی که تسهیلات باز پرداخت و مطالبات بانک به طور کامل پرداخت شود.
در ادامه این مسئول بانکی با بیان اینکه اساس سپرده مسدودی مبتنی بر توافق بین بانک و صاحبان سپرده است، گفت: بنابراین، بدون رضایت یا توافق با صاحبان سپرده، نمی‌توان سپرده‌های مردم را وثیقه تسهیلات بانکی قرار داد و مسدود کرد. همچنین، طبق مقررات قانون عملیات بانکی بدون ربا، انواع سپرده‌های بانکی رایج در ایران شامل سپرده‌های قرض الحسنه که خود به سپرده‌های حساب جاری و سپرده‌های پس انداز قرض الحسنه تقسیم می‌شوند و سپرده‌های سرمایه گذاری مدت دار می‌شوند. به گفته دبیر کمیسیون حقوقی بانک‌ها و موسسات اعتباری، تنها سپرده‌های سرمایه گذاری مدت دار می‌توانند به عنوان سپرده‌های مسدودی برای توثیق تسهیلات بانکی مورد استفاده قرار گیرند. به دلیل اقتصادی و رعایت صرفه و صلاح صاحبان سپرده تا حدودی مشخص و قابل استنباط است که چرا بانک مرکزی اجازه داده است تا فقط حساب‌های سپرده گذار مدت دار را به عنوان "سپرده مسدودی" مورد استفاده قرار گیرد و برای سپرده‌های حساب‌های قرض الحسنه اجازه سپرده مسدوی نداده است زیرا، از نظر مبانی قانون عملیات بانکی بدون ربا در قرض الحسنه رابطه حقوقی بین بانک و صاحبان حساب مبتنی بر عقد قرض است بنابراین، به سپرده‌های قرض الحسنه جه حساب جاری باشد و چه حساب پس اندازقرض الحسنه باشد، هیچگونه سودی تعلق نمی‌گیرد.