الگوگیری از معماری سنتی  در توسعه پایدار شهری


مطالعه موردی: بندر تاریخی کنگ 
نویسندگان:  محسن کنگی نژاد، مجتبی کریمی گوغری، مهدی کامفیروزی
 توسعه پایدار، از جمله مفاهیمی است که امروزه مورد توجه بسیاری از صاحب نظران مجامع علمی را به خود جلب نموده است. شهرها در گذشته بهترین نمونه های پایداری را در خود متجلی ساختهاند. انسان همواره در طول تاریخ به منظور ایجاد سرپناه امن برای سکونت سعی در شکل دهی محل زندگی و پیرامون خود با توجه به محدودیت‌های اقلیمی و اکولوژیک محل در تناسب و سازگاری با طبیعت دارد تا بتواند شرایط مناسبی برای ادامه حیات خویش ایجاد کند. معماری بومی در توسعه پایدار روستایی و شهری و اهمیت احیای بناهایی اینگونه، جهت دستیابی به توسعه پایدار اهمیت والایی دارد. مسکن سنتی بندر کنگ نمود کامل هم‌آوایی محیط و انسان است که نتیجه آن ایجاد منطقه آسایش در فضایی است که ناهنجاری های اقلیمی محیطی باعث نارضایتی انسان می شود را نمایان می‌کند و توسعه پایدار شهر بندر کنگ بر مبنای همین مورد شکل می‌گیرد. همچنین روش جمع آوری اطلاعات روش مطالعه منابع کتابخانه‌ای و میدانی است. این مقاله با بررسی نقش معماری بومی در شکل گیری و توسعه پایدار شهر با عامل تاثیرگذار اقلیم برمسکن بومی و تاثیر متناظر بر شهر و ارائه راهکارهای مناسب در این راستا می پردازد.
مقدمه
 گسترش صنعت در تار و پودهای محیط پیرامون انسانی و افزایش بهره گیری از محیط زیست در راستای برآورد کردن نیازهای انسان صنعتی باعث تخریب گسترده محیط زیست شده است و ادامه این روند حیات بشری را با مشکل روبرو می کند. بحث در مورد تخریب جنگل ها و سواحل دریا و گرم شدن کره زمین و ... اهمیت روزافزون پیدا ‌کرده است. شروع مطالعات در مورد پایداری محیط زندگی نیز کم کم اهمیت والای خود را نمایان می‌کند و از طرفی بحث‌های مربوط به پایداری شهری کمتر مورد توجه کارشناسان شهری قرار گرفته است و این در حالی است که شهر از اساسی ترین منابع دریافت انرژی و تخریب حاصل از این انرژی دریافتی میباشد. آثار سوء حاصل از شیوه های زندگی شهری نشینی مشکلات و معضلات زیادی برای محیط زیست و طبیعت ایجاد کرده است. در تعریف سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۱ میلادی توسعه پایدار شهری را چنین مطرح کرده است: «سیاست توسعهای پایدار چنان سیاستی است که در نتیجه اعمال آن منافع مثبت حاصل از مصرف منابع طبیعی بتواند برای زمان های قابل پیش بینی در آینده ادامه و دوام داشته باشد»، این در حالی است که معماری سنتی خانهها بومی اقلیم جنوبی ایران در شرایط محیطی کاملاً ناهنجار و بعد از بعد اقلیمی و زیست محیطی با بهره گیری حداکثری از امکانات طبیعی و اقلیم شناختی، علاوه بر استفاده از طبیعت پیرامون خود با رویکرد پایداری منابع، شرایط مساعد انسانی را برای ساکنان شهر فراهم میکند. بادگیرها و فرم ساختمانی مختص این اقلیم و شکل‌گیری ساختار شهر در راستای ساحل از نمونه‌های این تفکر است. شهر بندر کنگ در استان هرمزگان و همجواری خلیج فارس از نمونه های بارز این شکلگیری فرم شهری و بهرهگیری حداکثری از محیط پیرامون با حفظ محیط زیست و توسعه پایدار شهری می باشد. در این مقاله بررسی خانههای سنتی بندر کنگ در اقلیم و جنوب و به کارگیری اصول طراحی معماری از جنبه‌ها اقلیمی و کاهش انرژی و حد استفاده حداکثری از منابع موجود طبیعی در عین حفظ طبیعت و ارائه راهکارهای مناسب در جهت توسعه پایدار شهری می پردازیم.
روش تحقیق
 نوع تحقیق کاربردی توسعه‌ای و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه در این پژوهش شهر بندرکنگ میباشد. گردآوری اطلاعات از طریق مراجعه حضوری به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و برداشت میدانی و منابع کتابخانه‌ای میباشد. نهایتاً با استفاده از یافته ها و نتایج، مبادرات به تجزیه و تحلیل اطلاعات مأخوذه گردیده است. سپس به جمع بندی مطالب و نتیجه گیری در راستای توسعه پایدار شهری بر اساس خانههای سنتی بندرکنگ پرداخت شده است.
مبانی نظری تحقیق
توسعه پایدار
دهخدا پایداری را به معنای بادوام، ماندنی آورده است. در اجلاس ریو توسعه پایدار به این صورت بیان شده است. «توسعهای که نیازهای کنونی بشر را بدون مخاطره افکندن نیاز نسل آینده، برآورده ساخته و در آن به محیط زیست و نسل‌های فردا نیز توجه می شود.
 پایداری شهری
 توانایی شهر برای بقا و رونق دائمی، عواملی همچون اقتصاد شهر، موجود بودن مشاغل و خدمات بهداشت و جذابیت محیط شهری، دردسترس بودن منابع همچون، آب و مواد خام و انرژی و به همان نسبت فضا برای رشد را در بر می‌گیرد. یک شهر پایدار را می‌توان بعنوان شهری تعریف کرد که بتواند زندگی مطلوبی برای شهروند خود فراهم کند و این در صورتی است که بتواند در چارچوب محدودیتها ظرفیت برد سامانه‌های زیستی حمایتی نقش خود را ایفا کند.
الگوگیری از معماری سنتی  در توسعه پایدار شهری
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه